سراب

مردم

جمعیت: بر اساس آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت سراب برابر ۱۳۲۰۹۴ نفر بوده است.

زبان گفتاری: تركی آذربایجانی

جغرافیای طبیعی

مساحت: ۳۵۶۰كیلومترمربع

ارتفاع از سطح دریا:۱۶۵۰ متر

آب و هوا

شهرستان سراب به واسطه‌ی قرار گرفتن مابین دو رشته كوه بزقوش در جنوب و ارتفاعات سبلان در شمال دارای آب و هوایی سرد و كوهستانی است كه در تابستان معتدل و در زمستان‌ها دارای آب و هوای سرد است. سراب یكی از نقاط سردسیر كشور به شمار می‌رود.

میانگین بارش سالانه: از ۲۵۰ میلی‌متر در نقاط پست تا ۴۸۰ میلی‌متر در ارتفاعات متغیر است.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان سراب درجنوب شرقی استان آذربایجان شرقی واقع گردیده‌است.این شهرستان ازشمال به شهرستان‌های مشكین شهروهریس – ازشرق به استان اردبیل – ازجنوب به شهرستان میانه و ازغرب به شهرستان بستان آباد محدوداست. براساس آخرین تقسیمات كشوری دارای دوبخش (مركزی ومهربان) ۹ دهستان و۴ نقطه شهری به نامهای سراب- مهربان- شربیان ودوزدوزان می‌باشد.تعدادآبادیهای دارای سكنه شهرستان ۱۲۸می باشد.

تارخ سراب

سراب چون در كنار سراورود ساخته شده آن را سراو یا سراب نام نهاده اند. منطقه سراب از جمله مناطقی است كه از دیرباز مسكونی بوده است. وجود كتیبه اورارتویی، ‌تپه های باستانی و معابد سنگی در حومه این شهر نشان گر قدمت تاریخی منطقه است. سراب در دوره امپراتوری اورارتویی از جمله مناطق دارای تمدن شهر نشینی بود. حتی پاره ای از محققین و باستان شناسان بر این باورند كه قبور پراكنده در اطراف و اكناف شهر سراب، قدمتی بیش از سنگ نبشته های اورارتویی دارند. آثار به جای مانده از فتوحات حكمرانان اورارتویی قدمت تاریخی این منطقه را به سال های ۶۸۵-۷۳۰ ق. م می رساند. مراكز تمدن عهد باستان، معمولا پس از ویرانی و انهدام در اثر حملات دشمنان، دوباره بازسازیی نمی شد، اما شهر سراب بعد از شكست اورارتوها، در دوران حكمرانی پارت ها نیز از رونق كافی برخوردار شد و مورد توجه حكم رانان پارتی بود. وجود تپه های باستانی، تل ها و سفالینه های كشف شده در منطقه، شاهد این مدعا است. در منطقه سراب آثار متعددی از جمله معابد سنگی، قلاع و یك چهار طاقی متعلق به دوران تمدن ساسانی بر جای مانده كه مبین اهمیت آن، در دوره ساسانی است. مردم سراب در سال ۲۲ هجری بعد از از فتح اعراب به دین اسلام گرویدند. ناصرخسرو قبادیانی نیز در سفرنامه‌ی خوداز سراب یاد كرده‌ و عرض و طول آن را كه با قدم سنجیده، قید كرده است.

سراب در حمله‌ی مغول به سال ۶۱۷ هجری آسیب فراوان دید. قتل وغارت مغولان این شهررا ویران كردو جنگ شاه عباس و خلیل پاشادر صحرای سراب رخ داده‌است. در سال۱۰۳۴هجری قمری بیماری وبا جان گروه كثیری از مردم سراب را گرفت. در سال ۱۲۰۵هجری قمری به دستورآقامحمدخان قاجار سراب را ویران كردند. در سال ۱۲۴۲ هجری قمری نیز فتحعلی شاه مدتی برای تدارك جنگ با روس درسراب به سر برد.

بنا به اقوالی صادق خان شقاقی از روستای اشوشان (اسب‌فروشان) كه در قلعه‌ی بیجند شهرستان سراب مستقر بود پس از مرگ آقا محمد خان از برای فتح ایران برآمد تا قزوین را فتح كرد ولی در قزوین از فتحعلی شاه قاجار شكست خورد. صادق‌خان بیگ‌لربیگی سراب و (هم‌زمان با نادرشاه افشار، و فتحعلی خان قاجار پدربزرگ فتحعلی شاه قاجار) از سرداران سلطان حسین خان صفوی بود.

آثار تاریخی و دیدنی شهرستان سراب

از جملع آثار تاریخی و دیدنی شهرستان سراب عبارتند از: سنگ نوشته اورارتی، سنگ افراشته های قیرخ قیزلار، سنگ نوشته رازلیق، مسجد جامع سراب، تپه باستانی قلعه جوق، چهارطاق ساسانی آغمیون، مقبره مغولی اسفستان و …