این شهر علاوه بر امكان تجربه تاریخ و فرهنگ منطقه، فرصتی عالی برای تمامی طبیعت‌گردی‌ها نیز ارائه می‌دهد. برای كشف این پنجره به تاریخ، اماكن تاریخی گردشگری شیراز و طبیعت بهشتی استان فارس، در این متن ما را همراهی كنید.
ارگ كریمخان شیراز از بناهای دیدنی دوره زندیه
بنای فرمانروایی كریمخان زند كه به نام ارگ كریمخان هم شناخته می‌شود، یكی از اماكن تاریخی گردشگری شیراز است. این ساختمان زیبا در سال ۱۱۸۰ هجری قمری توسط كریمخان زند، معروف به وكیل الرعایا، ساخته شد.
او پس از رسیدن به مقام فرمانروایی در شیراز، تصمیم گرفت یك میدان بزرگ مانند میدان نقش جهان در اصفهان ایجاد كند. میدان ارگ در گذشته به نام توپخانه شناخته می‌شد و در اطراف آن اماكنی مانند دیوانخانه كریمخان، بازار وكیل، كاروانسراها، حمام و مسجد وكیل، باغ و ساختمان ارگ واقع شده بود.
دارالحكومه حاكمان محلی در دوره قاجار
در طول تاریخ، ارگ كریمخان، نقش‌های متعددی ایفا كرده است. در گذشته، این ساختمان به‌عنوان محل اقامت و حكومت كریمخان بود. اما بعد از فتح شیراز توسط آقا محمد خان قاجار، به دلیل نزاعات و دشمنی‌ها با كریمخان، تصمیم به تخریب برخی بناهای كریمخانی گرفت و از جمله بناهای دوران زندیه، حصار شهر نیز به تخریب رفت.
خوشبختانه، ارگ كریمخان به عنوان جذاب ترین اماكن تاریخی گردشگری شیراز، از تخریب نجات یافت و به عنوان محل اداری و امری انتخابی از طرف حكومت مركزی برای امور استان فارس و امیران ارتقا یافت.
در دوران قاجار، مقامات و حكومت‌ها به نظر خود تغییرات زیادی در ارگ كریمخان از اماكن تاریخی گردشگری شیراز ایجاد كردند. این تغییرات شامل ایجاد یك سلسله عمارت در حیاط مركزی بود كه با معماری اصلی ارگ همخوانی نداشت.
همچنین، آن‌ها نقاشی‌های دوران زندیه را پنهان كردند و تزیینات جدیدی به سلیقه شخصی خود اضافه كردند. به علت مشكلات در اعماری از نوعی گچ، دیوارها را با تیشه‌ها خراشیدند و باعث تخریب در بنا شدند.
زندان شهربانی در دوره پهلوی
در دوران حكومت پهلوی، ارگ كریمخانی تغییر كاربری داد و به مركز شهربانی تبدیل شد. برای استفاده به عنوان زندان، تالارها به دو طبقه تقسیم و هر كدام به چندین سلول تبدیل شدند. همچنین، به منظور تقویت امنیت، دیوارهای اطراف با ضخامت بیشتری احاطه شد.
در سال 1350، ارگ كریمخان تحت مالكیت اداره فرهنگ و هنر آن دوران و به عنوان محل تحویل دفتر فنی حفاظت آثار باستانی مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر نیز تحت نظر وزارت میراث فرهنگی قرار دارد و به عنوان موزه بزرگ فارس شناخته می‌شود.
ارگ كریمخان در تاریخ 14 خرداد ماه سال 1351 با شماره ثبت 918 به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. جالب است بدانید هتل زندیه شیراز، از هتل‌های پنج ستاره نزدیك به این ارگ است.
بازار وكیل
بازار وكیل شیراز یكی از مشهورترین بازارهای سنتی و اماكن تاریخی گردشگری شیراز است. این بازار كه توسط فرمان كریم خان زند تأسیس شد، در مركز شهر واقع شده و جزو مقاصد دیدنی شیراز به شمار می‌آید.
همچنین، در كنار این بازار، مسجد و حمام تاریخی وكیل نیز واقع شده‌اند. سفر به شیراز كامل نخواهد بود، مگر آنكه افراد از زیبایی‌های بازار وكیل نیز بهره‌مند شوند. برای اقامت خود در شیراز نگران نباشید هتل پرسپولیس شیراز با قرار گرفتن در نزدیكی این بازار و داشتن پنج ستاره، بهترین مكان برای اقامت است.
در گذشته، تمام امور بازرگانی شامل خرید و فروش كالاهای داخلی و خارجی و همچنین مبادلات، در بازار وكیل انجام می‌شد. این بازار مانند قلب واقعی شیراز بود، جایی كه تمام امور بازرگانی انجام می‌شد. بازار وكیل به عنوان یك آثار تاریخی مهم كشور با شماره ۹۲۴ به ثبت ملی رسیده است.
مكان جغرافیایی بازار وكیل
بازار وكیل، یكی از اماكن تاریخی گردشگری شیراز در استان فارس است. این بازار از ورودی‌های مختلفی بهره می‌برد كه می‌توان از آن‌ها برای ورود به بازار استفاده كرد. این ورودی‌ها در خیابان‌های زند، طالقانی و لطفعلی خان زند قرار دارند. ورودی اصلی این بازار در جنوب و شمال بازار وكیل در خیابان زند و در كنار میدان شهرداری واقع شده است.
دسترسی به بازار وكیل به دلیل واقع شدن در مركز شهر و نزدیكی به مسیرهای پرتردد، بسیار آسان است. ایستگاه مترو زندیه، نزدیك‌ترین ایستگاه بوده و فاصله آن تا بازار كمتر از ۱۵ دقیقه پیاده‌روی است.
از هر نقطه شهر، اتوبوس‌ها به سمت میدان شهرداری شیراز حركت می‌كنند و شما میتوانید از آن‌ها برای رسیدن به میدان شهرداری استفاده كنید. اگر از خودروی شخصی استفاده می‌كنید، باید توجه داشته باشید كه شلوغی مركز شهر ممكن است به مشكلات ترافیكی منجر شود.
ساختار بازار وكیل
به عنوان یك بازار سنتی و از اماكن تاریخی گردشگری شیراز، بازار وكیل در گذشته به بخش‌های مختلفی تقسیم شده بود، هر یك با نام‌های خاصی شناخته می‌شدند، مانند بازار بزازان، بازار مسگرها و بازار كلاهدوزها.
اما در حال حاضر، با وجود تغییرات اقتصادی و تجاری، این بازار همچنان وجود دارد و تقسیمات مختلف آن با نام‌هایی مانند بازار وكیل جنوبی و بازار روح‌الله نمایان می‌شوند.
ساعت كار بازار وكیل
معمولاً فروشگاه‌های بازار از ساعت 9 صبح شروع به كار می‌كنند و در نیمه اول سال تا حدود ساعت 10 شب و در نیمه دوم سال تا حدود ساعت 7 شب فعالیت دارند.
این فروشگاه‌ها در روزهای اربعین، تاسوعا و عاشورا، روز شهادت امام علی (ع)، روز رحلت پیامبر (ص)، روز رحلت امام خمینی (ره) و روز شهادت امام جعفر صادق (ع) تعطیل هستند. همچنین در روزهای جمعه ممكن است برخی از فروشگاه‌ها بسته باشند.
دروازه قرآن
دروازه قرآن یكی از ساختمان‌های قدیمی و اماكن تاریخی گردشگری شیراز است كه امروزه به عنوان یكی از نقاط جذاب گردشگری استان فارس شناخته می‌شود. با فاصله ۱۴ دقیقه‌ای از دروازه قران، هتل الیزه شیراز با پنج ستاره واقع شده است. با اقامت در این هتل و گشت و گذار در دروازه قرآن، قطعا روز خوبی را پشت سر خواهید گذراند.
این ساختمان در طول زمان به دلیل بلایای طبیعی و حوادث مختلف، چندین بار تخریب و دوباره بازسازی شده و همواره گردشگران را به خود جذب كرده است. در تاریخ ۱۹ سپتامبر ۱۳۷۵، در فهرست آثار ملی با شماره ۱۸۰۰ به ثبت رسید.
دروازه قرآن كجاست؟
دروازه قرآن در شمال شرقی شهر شیراز واقع شده و در تنگه الله اكبر، بین كوه چهل‌مقام و باباكوهی، در خروجی شیراز به سمت شهر مرودشت قرار دارد. همچنین، فلكه طاووسیه نیز در نزدیكی این دروازه واقع شده است.
دروازه قرآن، از اماكن تاریخی گردشگری شیراز، در كمتر از ده متری مقبره خواجوی كرمانی، كمتر از پانصد متری باغ جهان نما و كمتر از هزار متری مقبره شاعر معروف پارسی‌زبان، حافظ شیرازی، قرار دارد.
بهترین زمان بازدید از دروازه قرآن
دروازه قرآن شیراز یكی از ساختمان‌هایی است كه به وقت روز و شب جذابیت خاص خود را دارد. در روز، جزئیات بنا و زیبایی‌های معماری آن به وضوح مشهود هستند و این موقعیت فرصتی خوب برای عكس‌گرفتن ارائه می‌دهد. همچنین در شب، با نورپردازی، این ساختمان به شكلی منحصربه‌فرد و جذاب نمایان می‌شود.
اماكن اطراف دروازه قرآن
امروزه در اطراف دروازه قرآن، از جذاب ترین اماكن تاریخی گردشگری شیراز، یك منطقه تفریحی و گردشگری شهری واقع شده است. در این منطقه، مقبره خواجوی كرمانی، شاعر مشهور ایرانی واقع است كه به این دلیل به نام "بوستان خواجوی كرمانی" شهرت دارد.
ضلع شرقی شهر به دره‌ای تبدیل شده است. كوه‌های اطراف تغییر شكل داده و به شكل یك گردشگاه زیبا تبدیل شده‌اند. در ورودی شهر نیز یك تندیس زیبا از طاووس وجود دارد كه همیشه با گل‌ها و گیاهان رنگارنگ تزئین شده و به تمام مسافران خوش‌آمد می‌گوید.
در گذشته، دروازه قرآن در مسیر ورود به شیراز واقع بود، اما پس از تعمیرات اخیر، جاده ورودی به شیراز در كنار این اثر تاریخی قرار گرفت تا از هر گونه آسیبی در امان باشد.
معرفی آرامگاه خواجوی كرمانی
كمال‌الدین ابوالعطا، معروف به خواجوی كرمانی، در سال ۶۸۹ هجری قمری در استان كرمان به دنیا آمد. او یكی از شاعران بزرگ دوران مغول بود و در سال ۷۵۲ هجری قمری در شهر شیراز وفات یافت.
امروزه مقبره خواجوی كرمانی به عنوان یكی از اماكن تاریخی گردشگری شیراز شناخته می‌شود و در 276 متری هتل هما شیراز قرار دارد.
همچنین، چشمه مشهور ركن آباد از كنار مقبره خواجوی عبور می‌كند. آرامگاه خواجوی كرمانی با شماره ملی ۹۱۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
معماری آرامگاه خواجوی كرمانی
آرامگاه خواجوی كرمانی، معماری زیبایی دارد. این آرامگاه به صورت مسقف نبوده و در فضای باز واقع شده است. بر روی یك سكو با ۱۰ پله ارتفاع نسبت به سطح زمین قرار دارد. سنگ قبر خواجوی كرمانی در وسط آرامگاه قرار داشته، برآمدگی دارد و زیر یك محفظه شیشه‌ای قرار گرفته است.
روی سنگ قبر، از اماكن تاریخی گردشگری شیراز، آیه‌ای به این شرح نوشته شده است: "كل من علیها فان و یبقی وجه ربك ذوالجلال و الاكرام". به تناسب رسوم آن دوران كه دو ستون سنگی بالا و پایین قبور عرفا ساخته می‌شدند، دو ستون كوتاه در كنار سنگ قبر خواجو وجود دارد. همچنین، در كنار سنگ قبر، یك مجسمه سنگی از خواجوی كرمانی قرار دارد.
در محوطه شمالی، مكانی به نام "فرهنگسرای خواجو" واقع شده و دو غزل از خواجو به خط نستعلیق روی دیوار آن نوشته شده است. در نزدیكی آرامگاه خواجوی كرمانی، سه غار واقع شده است.
یكی از این غارها مكانی برای عبادت خواجوی كرمانی و مریدان وی بوده است. غار دیگر، كه به نام "طاقی كجاوه‌ای" شناخته می‌شود، مرتبط با آرامگاه خواجه عماد الدین محمود، وزیر شاه شیخ ابو اسحاق اینجو و دارای یك دهانه بلند و طاق ضربی است.
در نزدیكی این غار، از اماكن تاریخی گردشگری شیراز، نقش‌های بزرگی از رستم و شیر وجود دارد. همچنین، نقش ناتمامی از فتحعلی شاه قاجار و پسرانش در كنار غار دیده می‌شود.
در دو طرف این نقش‌ها، دو نیم ستون به سبك دوران زندیه در داخل كوه كار شده است. ارتباطی كه نباید فراموش شود، وجود بوستان زیبایی در كنار آرامگاه خواجو كه مكانی زیبا برای گردش و تفریح است.
آرامگاه خواجوی كرمانی كجاست؟
آرامگاه خواجوی كرمانی واقع در تنگ الله اكبر، در دامنه كوه صبوی، ابتدای جاده شیراز - اصفهان واقع شده است. برای دسترسی به این آرامگاه، اگر از داخل شهر هستید، میتوانید به سمت بلوار آیت الله ربانی یا بلوار هفت تنان رفته و از آنجا به مقصد برسید.
اگر از خارج شهر می‌آیید، میتوانید از ورودی شهر در بزرگراه مرودشت به سمت شیراز حركت كنید تا به این ارامگاه از اماكن تاریخی گردشگری شیراز برسید.
آرامگاه سعدی
آرامگاه سعدی یكی از اماكن تاریخی گردشگری شیراز است كه همیشه توجه ادب‌دوستان و علاقه‌مندان به شعر را به خود جلب كرده است. این مجموعه تركیبی از معماری قدیمی و مدرن، ستون‌های باشكوه و كاشی‌های لاجوردی است كه هر بیننده‌ای را جذب می‌كند.
این مكان كه در زمان حیات سعدی محل اقامت او بود، پس از درگذشت وی به مكانی مقدس تبدیل شد. برای دیدن این آرامگاه، میتوانید در هتل بزرگ شیراز با فاصله 7 دقیقه‌ای اقامت داشته باشید.
در طول تاریخ با تغییرات مختلف، آرامگاه سعدی به شكل فعلی خود در آمده و این تصویر به جایگاهی ویژه در فرهنگ جامعه ایرانی دست پیدا كرده است؛ به‌طوری كه نمایی از آن بر روی سكه‌های ۵۰ ریالی و سپس بر روی اسكناس‌های ۱۰۰ هزار ریالی نقش آفریده شده است.
آرامگاه سعدی كجاست؟
آرامگاه سعدی، یكی از اماكن تاریخی گردشگری شیراز است. در شمال شرق شیراز و در دامنه كوه‌ها قرار دارد. این آرامگاه در انتهای خیابان بوستان و كنار باغ دلگشا واقع شده است. برای دسترسی به آرامگاه سعدی، شما میتوانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده كنید.
اتوبوس‌های مسیر پایانه شهید دستغیب-بلوار نارنجستان و بلوار نارنجستان-پایانه نمازی ایستگاهی به نام سعدیه در نزدیكی این مكان دارند. از این ایستگاه تا مقصد، نیاز به پیاده‌روی دارید. نزدیك‌ترین ایستگاه مترو به آرامگاه سعدی ایستگاه ولیعصر است كه حدود چند كیلومتری این مكان واقع شده است.
سخن پایانی
در حین سفر به شیراز، شما خواهید فهمید كه در حال كاوش در دوره‌های تاریخی ایران هستید. این ماجراجویی شما را به گذشته جذاب ایران برده و با اطلاعات جالبی آشنا خواهید كرد. برای سفر به نقاط مختلف ایران، لازم است ابتدا اطلاعات كافی از آن‌ها داشته باشید. در این مقاله با اماكن تاریخی گردشگری شیراز طور كامل آشنا شدید.