تنگه زندان دیباج از جمله جاذبه های نمونه كوهستانی شهرستان دامغان است كه در طی سال گردشگران و طبیعت‌دوستان فراوانی را به سوی دیدنی‌های بی شمار خود جذب می كند. این تنگه در ۱۷ كیلومتری شرق شهر دیباج واقع شده است و دسترسی به آن آسان است.قبل آنكه به تنگه برسید در مسیر دشت گلهای شقایق وجود دارد و جهت اصلی این تنگه رویایی و خیال انگیز جنوبی و شمالی می باشد و در دامنه‌های جنوبی كوه سترگ كهكشان واقع شده است. تنگه دارای دیوارهای صخره ای و سنگی مرتفعی است كه بسیار جذاب و سحر انگیز است.
آب بسیار خنك و گوارائی در مسیر تنگه جریان دارد، وجود این آب و فراز و نشیب تنگه، زمینه ایجاد آبشاركها و آبشار زیبایی را فراهم آورده است كه بر جذابیت های بی شمار تنگه افزوده است. در بهار و تابستان مسیر تنگه و بیرون آن همه جا مملو از علفزارهای سرسبز و گیاهان دارویی معطر از جمله آویشن، سریشو، اشتلغاز، زرشك كوهی، زیره و رنگارنگ كوهستانی است كه بی تردید از دیدن آن همه تنوع و بوهای شامه نواز خیره و مسحور می شوید.
دامغان دارای نقاط گردشگری طبیعی بسیاری است كه از جمله می توان به تنگه زندان دیباج و چشمه زیبای قلقل اشاره كرد كه چشم نواز مسافران این خطه است.تنگه زندان در ۵۳ كیلومتری شمال شهر دامغان قرار دارد. تنگه ای تنگ با عرض حداكثر ده متر و دیواره هایی سنگی و سخت و بسیار بلند به ارتفاع تقریبی پنجاه متر كه زندان نامیدن تنگه را كاملا توجیه می كند.
دیواره های بلند این تنگه دارای حفره ها و خلل و فرج بسیاری است كه می تواند مكانی برای زورآزمایی سنگنوردان حرفه ای باشد و كف تنگه كه عمدتا سنگی است دارای پوشش گیاهی متنوع و زیبایی است و رود كوچكی نیز در آن جریان دارد كه ادامه آبشاری بلند و زیبا در انتهای دو دیواره است.اقلیم منطقه تركیبی از زمستان های سرد و تابستان های معتدل و مطبوع است. در كف این منطقه آب سرد و گوارای چشمه سارهای بالا دست جریان دارد. از دیگر جاذبه های طبیعی این منطقه آبشار«نسروا» در ۲۰ كیلومتری شمال شرق دیباج است.
در بهار و تابستان مسیر تنگه و بیرون آن همه جا مملو از علف زارهای سرسبز و گیاهان داروئی معطر از جمله آویشن، سریشو، اشتلغاز، زرشك كوهی، زیره و گلهای رنگارنگ كوهستانی است كه بدون شك از دیدن آن همه تنوع و عطرهای شامه نواز مسحور خواهید شد.آبشارهای زیبای نسروا كه بخشی از هدایای الهی به طبیعت و سرزمین كهن دامغان است نیز در منطقع واقع شده اند كه در ۲۰ كیلومتری شمال شرقی شهر دیباج قرار دارند.مسیر مناسب برای دستیابی به آبشارها بدین گونه است كه پس از طی ۹ كیلومتر از جاده اصلی دیباج به گلوگاه، نخستین جاده خاكی سمت راست خود را ۱۲ كیلومتر طی میكنید تا به رودخانه و مزرعه سرسبزی برسید. سپس جاده كناره رودخانه را به سمت شرق ۴ كیلومتر ادامه دهید تا به انتهای جاده و به ابتدای ورودی تنگه و دره نسروا با درختان ارس و جریان زلال آب برسید، سپس مسیر روح پرور تنگه و رودخانه را ۴۵ دقیقه پیاده طی خواهید كرد.
بهترین زمان برای دیدن تنگه زندان دامغان
دامغان زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی مطبوع دارد. دلیل هوای مطبوع و نسیم‌های خنك این شهر نیز حضور رشته كوه‌های البرز در نزدیكی این شهر است. بنابراین اگر می‌خواهید در بازدید خود از تنگه زندان دامغان با بهترین هوا مواجع شوید، بهترین زمان سفر اواسط بهار یعنی ماه اردیبهشت است. هوای مطبوع، آفتاب‌های ملایم و نسیم‌های خنك بهاری در اردیبهشت از شما استقبال خواهند كرد.
این هوا تقریباً تا اواسط پاییز یعنی آبان در این منطقه باقی می‌ماند. اما سعی كنید برای دیدن تنگه زندان دامغان دیرتر از این زمان اقدام نكنید. زیرا با مشكلات فصلی مواجه خواهید شد. مشكلاتی از قبیل ریزش سنگ از صخره‌ها، تاریك شدن زود هوا یا بادهای شدید فصلی كه استخوان سوز هستند. وجود این مشكلات بالا رفتن از تنگه و قدم زدن در لبه تنگه را برای شما مشكل خواهد كرد.
نحوه دسترسی به تنگه زندان دیباج
آدرس: استان سمنان، شهر دامغان، ۱۷ كیلومتری دیباج
تنگه زندان دامغان ۷۸ كیلومتر با مركز این شهر فاصله دارد. اگر مبدأ حركتتان دامغان باشد باید از این شهر به سمت دیباج بروید. این دو شهر حدود ۶۲ كیلومتر باهم فاصله دارند.
برای رفتن به دیباج از دامغان باید ابتدا وارد جاده ۷۰ آسیا شوید. در این جاده به سمت آستانه بروید. پس از رسیدن به آستانه به یك بریدگی در سمت راست جاده می‌رسید. وارد بریدگی شوید. روستای كلاته را رد كنید و مسیر را به سمت دیباج ادامه دهید.
از دامغان تا دیباج تمام جاده آسفالت و عبور از آن راحت است. بعد از رسیدن به دیباج وارد جاده تنگه زندان دامغان در شمال شرق این شهر شوید. از ابتدای این راه تا خود تنگه تمامی جاده خاكی است. پس سعی كنید با یك خودرو آفرود وارد این مسیر شوید.
اگر مبدأ حركت شما دامغان نیست، خود را به چشمه علی برسانید. پس از رسیدن به این مكان به یك دو راهی خواهید رسید، دو راهی را به سمت گلوگاه و دیباج ادامه دهید. از شرق دیباج به سمت سرچشمه بروید. پس از طی حدود ۱۴ كیلومتر به ابتدای تنگه زندان دامغان می‌رسید.
راهنمای بازدید از تنگه زندان دامغان
تنگه زندان دامغان جزو طبیعت‌های بكر كشورمان است. این تنگه ارتفاع بسیار زیادی دارد، به همین دلیل سال‌هاست كه عشایر و به طور كلی انسان توان عبور از این تنگه را نداشته و ندارند. این موضوع باعث شده طبیعت تنگه زندان دامغان از آسیب‌های انسانی تا حد زیادی جان سالم به در ببرد و دست نخورده باقی بماند. از این رو اكنون طبیعت تنگه زندان دامغان برای طبیعت دوستان جذابیت و اهمیت زیادی دارد.
تنگه زندان دامغان با تمام صخره‌ای بودن، در دل خود گیاهان ظریف و چشمه‌ها و آبشارهایی دارد كه آرامش ناب طبیعت را به شما هدیه می‌دهد. اگر كفش مناسب به پا داشته باشید، می‌توانید از این تنگه بالا بروید و بر روی لبه دیوارهای ۵۰ متری آن قدم بزنید.
اگر صخره نورد حرفه‌ای باشید، تنگه زندان دامغان برایتان جذابیت دیگری دارد، زیرا می‌توانید این دیوارها را پایین بروید و به بهشت درون تنگه برسید. بهشتی به عرض ۱۰ متر كه همه زیبایی‌های طبیعت كوهستانی را در خود جای داده است.
جاده‌ای كه از دیباج به سمت سرچشمه و تنگه می‌رود آسفالت نیست. با نزدیك شدن به تنگه نیز منطقه كوهستانی و پر از سنگ می‌شود. بنابراین بهتر است با یك خودرو آفرود و شاسی بلند از سمت دیباج به تنگه حركت كنید.
برای دیدن تنگه زندان دامغان بهترین زمان ماه اردیبهشت تا اول مرداد و یا شهریور تا آبان است. در این بازه‌های زمانی هوا بسیار مطبوع است. علاوه بر این، طبیعت نیز روی خوش خود را به شما نشان می‌دهد. اما در اواخر پاییز و زمستان طبیعت با شما یار نخواهد بود. باران‌های شدید، برف‌های سنگین، ریزش كوه، سرمای هوا و… از مشكلاتی است كه اگر در این زمان به سراغ تنگه بروید گریبان گیرتان خواهد شد.
