كویر مرنجاب در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان قرار دارد. این كویر از شمال به دریاچه نمك آران و بیدگل، از غرب به كویر مسیله و دریاچه های نمك حوض سلطان و حوض مره، از شرق به كویر بند ریگ و پارك ملی كویر و از جنوب به شهرستان های آران و بیدگل و كاشان محدود می شود.
ارتفاع متوسط كویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد در حدود ۸۵۰ متر می باشد. قسمت عمده این كویر پوشیده از تپه های شنی و ریگزار است. كویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درختهای گز و تاق و بوته های قیچ است.
پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود می توان به گرگ، شغال، كفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب پرست، انواع مارمولك، مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین اشاره كرد. در سال اخیر یك جفت پلنگ نیز در منطقه مرنجاب مشاهده شده است.
كویر مرنجاب یكی از زیباترین نقاط كویری ایران محسوب می شود. تپه های شنی بلند و جنگلهای تاق جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده است. دریاچه نمك آران و بیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب می شوند. چاه تاریخی دستكن در قسمت شرق كویر، محل آبشخور شترهای كاروانها بوده است.
برای رسیدن به این كویر سه مسیر شناخته شده وجود دارد كه عبارتند از:
۱- مسیر شهر آران و بیدگل به سمت پادگان ارتش و سپس جاده خاكی مرنجاب كه پس از طی مسافتی در حدود ۴۵ كیلومتر به مرنجاب می رسد.
۲- مسیر دوم: مسیر پارك ملی كویر است كه از پیشوا آغاز شده و سپس مباركیه، قصر بهرام، كاروانسرای سفیدآب و سپس مرنجاب می باشد. شایان ذكر است تردد در این جاده تا سفیدآب نیاز به مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست استان سمنان دارد.
۳- مسیر سوم: مسیر كاشان به ابوزیدآباد و سپس كاروانسرای سفیدآب و مرنجاب می باشد.
ارتفاع متوسط كویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد در حدود ۸۵۰ متر می‌باشد
پوشش جانوری كویر مرنجاب
پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود می‌توان به گرگ، شغال، كفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب‌پرست، انواع مارمولك، مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین اشاره كرد. در سال اخیر یك جفت یوزپلنگ نیز در منطقه مرنجاب مشاهده شده‌است. به گفته ساكنان محلی هم اكنون ۲۱ قلاده یوزپلنگ در این منطقه وجود دارد.
اسم كویر مرنجاب را شاه عباس صفوی انتخاب كرد؛ البته خودش هم خبر ندارد؛ حتی آن زمان كه در هر شهر و مسیری كاروانسرا می‌ساخت، اصلاً به ذهنش نرسیده بود برای كویر بیسر و ته مرنجاب هم قلعه بسازد. اما همین كه تاجیك‌ها و افغانها به اصفهان و نقاط مركزی رسیدند شاه صفوی جای خالی یك قلعه نظامی كه ۵۰۰ سرباز از آن نگاهبانی كنند را حس كرد. آن هم در مسیری به نام جاده ابریشم كه بین اروپا و چین در تردد بود. كویر مرنجاب اصلاً اسم و رسمش را از همین كاروانسرا و قناتی كه آب شیرین تراوش می‌كند، گرفته است.
پوشش جانوری منطقه مرنجاب به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است
نقاط دیدنی كویر مرنجاب
كویر مرنجاب یكی از زیباترین نقاط كویری ایران محسوب می‌شود. تپه‌های شنی بلند و جنگلهای تاق جلوه زیبایی به این منطقه بخشیده‌است. دریاچه نمك آران و بیدگل و جزیره سرگردان از دیگر نقاط دیدنی منطقه محسوب می‌شوند. لازم است ذكر شود جزیره سرگردانی در دریای بیكران كویر، به جز یك یا دو ماه از سال كه به دلیل بارندگی در منطقه، قابل مشاهده می‌شود، در سایر ایام سال به نمكزار تبدیل می‌گردد.
چاه تاریخی دستكن در قسمت شرق كویر، محل آبشخور شترهای كاروانها بوده‌است. قلعه مرنجاب، كاروانسرایی است در كویر كه در مسیر راه ابریشم قرار دارد و كاروانها برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعكس از این مسیر می‌گذشتند. همچنین منطقه بیابانی ریگ شق (در گویش محلی رق شق) منطقه‌ای بیابانی شمال شهرستان بادرود اصفهان، ادامه ریگزار بزرگ بند ریگ است، ارتفاع بلندترین تپه‌های ماسه‌ای ریگ شرق حدوداً ۷۰ مترمی باشد.
كاروانسرای مرنجاب، توسط شاه عباس در سال ۱۰۱۲ قمری ساخته شده است
در كنار تپه‌های شنی كه اصلی‌ترین جاذبه كویرند، وجود قلعه كرشاهی و جزیره سرگردان در كویر مرنجاب، دربارهٔ دلیل ساخت این قلعه و كاروانسرا در كنار دریاچه نمك، نقل است كه شاه عباس با وجود ایجاد كاروانسرا و قلعه‌های متعدد در سراسر كشور، در این منطقه تأسیسات دفاعی تعبیه نكرده بود، چون تا آن زمان دشمنان به خاطر دریاچه نمك و گستره كویر، از این سوی به پایتخت هجوم نبرده بودند. حمله ازبكها و افغانها از طریق دریاچه نمك به كاشان كه تا اصفهان پیش رفتند، شاه عباس را به صرافت انداخت تا در سال ۱۰۱۲ قمری سریعاً یك پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد كند و جلوی تهدید را بگیرد. بالای كاروانسرا به شكل سنگرهای دیدبانی است و ذكر شده‌است كه همیشه ۵۰۰ پاسدار مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور كالا از چین به اروپا و بالعكس را در این منطقه تأمین می‌كردند.
كویر مرنجاب یكی از زیباترین نقاط كویری ایران محسوب می‌شود
قنات كنار كاروانسرا كه بركه بزرگی به وجود آورده‌است، آب شیرین دارد و این در كویر نمك و شوره زار یك پدیده بسیار منحصر به فرد است. كاروانسرای مرنجاب در قلب كویر كاروانسرای مرنجاب در موقعیت جغرافیاییِ’۷و °۳۴ عرض جغرافیایی و ’۴۸و °۵۱ طول جغرافیایی، در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریای آزاد در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده‌است. بیرون قلعه بركه‌ای وجود دارد كه آب آن از دو چشمه آب شور و آب شیرین تأمین می‌شود و این دو چشمه با هم به سطح زمین می‌آیند كه در عین حال وجود یك چشمه آب شیرین در كویر نمك، باعث تعجب بسیاری از زمین شناسان گشته است. مرنجاب از دهستان كویرات شهرستان آران و بیدگل و در ۵۰ كیلومتری شمال شرق مركز این شهرستان قرار دارد
