اماكن تفریحی و تاریخی -مذهبی شهر كاشمر

شهرستان تاریخی كاشمر كه در گذشته ترشیز خوانده می شد، از شهر های حائز اهمیت استان خراسان رضوی به شمار می آید. آثار تاریخی این شهر متعلق به قرن هشتم هجری و دوران اسماعیلیه می باشد. وجود جاذبه های تاریخی و طبیعی، صنایع دستی متنوع و میراث های معنوی غنی منجر شده تا كاشمر همواره در كانون توجه گردشگران قرار گیرد. وجود تاكستان های زیبای انگور در شهر كاشمر منجر شده تا تولید انگور و كشمش یكی از پتانسیل های این شهر به شمار آید. هر ساله جشنواره های متعددی در این خصوص در شهر كاشمر برگزار می گردد. عرضه ی صنایع دستی متعدد در كاشمر نظیر قالی بافی، پارچه بافی و چرم دوزی، آب و هوای مطبوع و سرسبزی دل انگیز این شهر، از موارد مهمی است، كه بسیار مورد توجه گردشگران بوده است. با سفر به این شهر  از جاذبه های آن دیدن نموده و خاطراتی به یاد ماندنی را تجربه نمایید.

موقعیت جغرافیایی و جاذبه های گردشگری شهرستان كاشمر

كاشمر از جهت غرب با شهرستان خلیل آباد و بردسكن، از جهت شمال با نیشابور و سبزوار، از سمت مشرق با تربت حیدریه و از جنوب با گناباد همجوار می باشد. این شهرستان دارای دو بخش مركزی و كوه سرخ با مركزیت كاشمر است. آب و هوای مطبوع و نیز تفاوت ارتفاع در كوه سرخ منجر شده تا پوشش گیاهی سرسبزی در این منطقه ایجاد شود. جمعیت كاشمر را حدود 166 هزار نفر برآورد نموده اند. دو منطقه ی كوه سرخ در جهت شمال و ارتفاعات فغان بجستان در سمت جنوب از مناطق كوهستانی این شهر به شمار می آیند. همچنین این شهر دارای منطقه ای كویری و خشك در غرب است. وجود گیاهان دارویی و رویش زرشك وحشی از موارد مورد توجه ی این مناطق می باشند. قسمت جلگه ای و حاصلخیز كاشمر نیز در محدوده ی حومه ی شهر و قصبات آن واقع شده است. در اینجا تلاش بر آن است تا با معرفی مهمترین جاذبه های شهرستان كاشمر شما را در بازدید از این شهر تاریخی یاری نماییم:

مسجد جامع كاشمر

مسجد جامع كاشمر در محدوده ی میدان مركزی شهر واقع شده است. دسترسی به این بنا به جهت موقعیت قرار گیری آن، آسان بوده و بنای مذكور كاملا آشكار می باشد. مسجد دارای كتیبه ای به تاریخ 1213 ه.ق است. بنای مسجد جامع را همزمان با روزگار حاكمیت «عبدالعلی خان» و « مصطفی قلی خان میش مست» كه همزمان با سلطنت فتحعلی شاه قاجار بوده اند، معرفی نموده اند. این مسجد با شماره ی ثبت 5152 و توسط سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران در فهرست آثار ملی قرار گرفته است. مسجد جامع كاشمر دارای ساختاری ساده و پر شكوه می باشد. از اجزای این بنا می توان به صحن، ایوان، شبستان ستوندار همراه با غرفه های پیرامونی آن اشاره نمود. غرفه های مسجد آجری بوده و ایوان آن دارای تزئینات مقرنس می باشد. دو شبستان مسجد نیز در ضلع جنوبی آن واقع شده اند. همچنین تزئینات كاشیكاری معرق در قسمت محراب و ایوان مسجد جلوه ی زیبایی را به نمایش گذارده است.

بنای امامزاده سید مرتضی (ع)

بنای آرامگاه امامزاده سید مرتضی در مجموعه ای جدید الاحداث، حدود 5 كیلومتری شمال شهرستان كاشمر واقع شده است. این امامزاده را برادر امامزاده سید حمزه (ع) و امام رضا (ع) معرفی نموده اند. اسناد تاریخی حاكی از آن است كه وی در سده ی دوم هجری توسط امویان در این مكان به شهادت رسیده و در آنجا نیز به خاك سپرده شده است.بنای مذكور در محوطه ای به وسعت حدود 1800 متر واقع شده است. اجزای قابل توجه این بنا شامل ایوان كاشیكاری شده، گنبد و نیز صحن می باشد.

یخچال طبیعی بند قرا

یخچال طبیعی بند قرا در فاصله ی هفت كیلومتری روستایی به همین نام ( روستای بند قرا ) در منطقه واقع شده است. آب و هوای خاص و یخ های موجود در آن علاوه بر كاربرد های آن، سطحی خاص با چشم انداز های متفاوت را به روستاهای اطراف عرضه داشته و جاذبه های طبیعی بی نظیری را ایجاد نموده است و از این منظر بسیار مورد توجه می باشد.

 آبشار و آب گرم كریز

آبشار بسیار زیبای كریز حدود 15 كیلومتری شهر ریوش در منطقه واقع شده است. آب گرم آن نیز دارای خواص دارویی و درمانی بسیار است. این آب گرم بدین جهت بسیار مورد توجه بومیان منطقه و گردشگران می باشد. وجود رودخانه ای پر آب نیز در این محل، آن را به به یكی از تفرجگاه های بسیار مشهور در منطقه مبدل نموده است.

كاروانسرای حاج كاظم

كاروانسرای حاج كاظم مدرس دارای معماری قابل توجهی می باشد. این بنا كه شاخصه های اصیل بناهای اصیل ایرانی را به نمایش گذاشته است، متعلق به دوران پهلوی اول می باشد. حجره های كاروانسرای مذكور امروزه دارای كاربرد تجاری بوده و طاق های زیبا و آجری آن جلوه ی خاصی به منطقه بخشیده است. مساحت این كاروانسرا را حدود 3000 متر مربع و تعداد حجره های آن را 12 حجره برآورد نموده اند. كاروانسرای مذكور منظری رو به خیابان با فضاهایی نظیر انبار و حجره دارد.

محوطه ی گردشگری كوه سرخ و روستای نامق

محوطه ی گردشگری كوه سرخ حدود 5 كیلومتری شمال شهر كاشمر و در نزدیكی شهر ریوش واقع شده است. اقلیم فوق العاده متفاوت و آب و هوای بسیار مطبوع این منطقه منجر شده تا محوطه ی گردشگری كوه سرخ بسیار مورد توجه گردشگران و بومیان واقع شود. پوشش گیاهی غنی و وجود باغات زیبا در این محل، آن را به یكی از تفرجگاه های محبوب نزد بومیان و گردشگران مبدل نموده است. همچنین وجود گیاهان دارویی در تنوع بالا را نیز می توان از دیگر امتیازات این محل معرفی نمود.

روستای نامق نیز به جهت همجواری با بخش كوه سرخ شهرستان كاشمر و نیز دارا بودن جاذبه های طبیعی گردشگری مورد توجه واقع شده است. این روستا در منطقه ای كوهستانی قرار گرفته و غلات، انواع میوه و ابریشم از فرآورده های روستایی آن به شمار می آیند. شیوه ی معیشت مردمان روستا كشاورزی، دامداری و صنایع دستی نظیر قالی بافی می باشد.

قلعه گبر حصار

ویرانه های موسوم به قلعه گبر حصار در شمال شرق روستای خضر بیك بخش كوهسرخ در حدود ۲۷ كیلومتری شمال غرب ریوش واقع شده و از جمله مناطقی است كه از دیرباز مسكن و ماوای اسلاف اهالی كاشمر بوده است. بنابر شواهد، این قلعه از سده دوم تا پنجم هجری مورد استفاده قرار گرفته است.

از جمله مدارس علمیه شهر كاشمر، بنایی است موسوم به مدرسه حاج سلطان العلماء واقع در ابتدای خیابان امام این شهركه در سال ۱۳۳۰ ه.ق ساخته شده است. بنای مدرسه دارای صحن مركزی بوده و از چهار طرف توسط حجره های دو طبقه و دو ایوان شمالی و جنوبی محصور شده است. فضای معماری مدرسه در مجموع با ایجاد ۴۰ اتاق مخصوص اقامت طلاب، مطبخ، ایوان شمالی و جنوبی، بادگیر، مدرس و … به عنوان یكی از مدارس علمیه معروف و مطرح كاشمر شناخته می شود.

یخدان فروتقه

یك بنای زیبا در شهر كاشمر كه در دوران قاجار توسط خشت خام ساخته شده و برای ذخیره یخ در زمستان از آن استفاده می كردند. یخدان فروتقه یكی از مهم ترین مكان های این شهر است كه برای مردم آن یك نماد مهم و تاریخی می باشد این یخدان معروف در روستای فروتقه قرار دارد و همه ساله بازدید كنندگان زیادی از آن بازدید می كنند و به ثبت عكس و خاطرات در آن می پردازند. یخدان فروتقه در زمان ساخت خود یكی از بزرگترین یخدان های ایران بوده و از اهمیت زیادی میان مردم ایران برخوردار بوده است. این یخدان قدیمی و زیبا می تواند برای هر گردشگری جذاب و دیدنی باشد و خاطره ای زیبا را رقم بزند.

باغ مزار (بقعه امامزاده سیدحمزه)

بقعه و بارگاهی كه با زیربنای دو هزار متر مربع مشتمل بر گنبدخانه، گلدسته ها، رواق ها و … در محل باغمزار بنا شده منسوب به مدفن سید حمزه بن موسی بن جعفر (ع) است؛ بنا بر شواهد این مكان در دوران صفویه بنیان گردیده و در دوره های مختلف از جمله در سال های اخیر مرمت و كاشی كاری و بناهایی نیز به آن افزوده شده است. ساختمان و بارگاه امامزاده مشتمل بر تزیینات آن از جمله كاشیكاری ها، آیینه كاری ها و … می باشد كه در سال 1399 هجری قمری به این مجموعه الحاق شده است.

آبشار و آب گرم كریز

این آبشار فوق العاده زیبا در جوار جاده‌ی كریز و در 15 كیلومتری شهر ریوش واقع شده است. آب گرم این ناحیه با خواص دارویی و درمانی خود همواره مد نظر اهالی محلی و همچنین گردشگران تور مشهد است. از جهت دیگر این ناحیه به دلیل وجود رودخانه‌ای پر آب یكی از تفرجگاه‌های معروف منطقه است. مردم در قالب تور یك روزه به این ناحیه سفر می كنند و از طبیعت فوق العاده آن لذت می‌‍‌‌‌‌برند.

منطقه شكار ممنوع سید مرتضی

منطقه مورد نظر جزء مناطق ییلاقی و مرتفع شهرستان كاشمر میباشد. وضعیت طبیعی این منطقه بصورت كوهستانی ، صخره ای و صعب العبور میباشد ، تپه ماهورهای موجود در سر حدات شمالی منطقه به سمت عمق منطقه شكار ممنوع سید مرتضی با فاصله۲-۱ كیلومتر به پرتگاههای صخره ای رسیده و سپس در فاصله ۲۰-۱۰ كیلومتری به تپه ماهورههای جنوبی منطقه ختم میشود . حد و حدود جنوبی آن از صخره به تپه ماهور و حاشیه منطقه ونهایتا به دشتهای كاشمر و خلیل آباد ختم میشود این كوهها از غرب درونه شروع و دشت كاشمر را از دشت سبزوار و نیشابور جدا میسازند ادامه این ارتفاعات از شمال تربت حیدریه میگذرد در داخل منطقه كوهستانی فوق ، دشت ریوش قرار دارد . حداكثر و حداقل ارتفاع منطقه از سطح دریای آزاد بترتیب ۲۲۰۰ و ۱۴۰۰ متر و ارتفاع متوسط منطقه از سطح دریای آزاد ۱۷۰۰ میباشد.

مسیرهای منتهی به كاشمر

كاشمر در فاصله 238 كیلومتری مشهد و 425 كیلومتری شاهرود قرار دارد. اگر قرار است خود را از تهران به كاشمر برسانید كوتاه ترین مسیر بین پایتخت و كاشمر چیزی در حدود 825 كیلومتر است. در صورت حركت از تهران پس از گذر از گرمسار باید از سرخه، سمنان، دامغان، شهر شاهرود، میامی و سبزوار عبور كنید.

اگر قصد دارید تا از نیشابور دیدن كنید می توانید در ادامه مسیر ابتدا به نیشابور و از آنجا به كاشمر بروید. اما اگر قرار است یكراست به كاشمر بروید از سبزوار به سوی علی آباد، بردسكن و نصر آباد بروید تا در نهایت به كاشمر برسید.

كشمش از سوغاتی های كاشمر

كاشمر گویا باغی زیبا و سرسبز است كه تاكستان های آن در هیچ جا نظیر ندارند. از جمله محصولات و سوغات ارزشمند كاشمر می توان به شیره انگور، كشمش، مویز، غوره، سركه انگور، انواع آلو و خشكبار اشاره كرد كه از كیفیت بسیار بالایی برخوردارند. فرش و ظروف مسی هم از دیگر سوغات زیبای شهر كاشمر است.