آتشگاه اصفهان

معرفی آتشگاه اصفهان
آتشگاه اصفهان كه با نام‌ آتشكده اصفهان نیز شناخته می‌شود، از كهن‌ترین یادگار‌های تاریخی دوره ساسانی و جاهای دیدنی اصفهان است. نام اصلی این آتشكده دژ مهربین بوده است و حال مردم به آن قلعه ماربین نیز می‌گویند. این آتشكده یكی از هفت آتشكده بزرگ و مهم دوران ساسانیان محسوب می‌شد.

آتشگاه اصفهان كجاست؟

آتشگاه اصفهان بر بلندای ۱۰۰ متری كوه آتشگاه، در بخش ماربین و هشت كیلومتری غرب اصفهان قرار دارد. این مكان در قسمت جنوبی خمینی‌شهر، با فاصله ‎دو كیلومتری از منارجنبان و در قسمت شمالی بزرگراه اصفهان-نجف ‌آباد واقع شده است. از بالای این كوه شاهد چشم‌اندازی زیبا از چهارسوی شهر، باغ‌ها و كشتزارهای اطراف خواهید بود.

برای دسترسی به آتشگاه باید از خودروی شخصی یا تاكسی‌های دربست استفاده كنید. برای این منظور، از هر كجای شهر كه هستید، خود را با استفاده از بزرگراه خرازی یا خیابان جهاد به خیابان آتشگاه برسانید. پس از حدود هشت كیلومتر پیشروی در این خیابان، ورودی آتشگاه را خواهید دید. پس از رسیدن به كوه، خود را آماده صعود كنید. در نظر داشته باشید شاید این صعود برای برخی از بازدیدكنندگان مشكل باشد.

تاریخچه آتشگاه اصفهان

بررسی‌‎ها نشان می‎‌دهند قدمت این بنا به قرن ششم پیش از میلاد بازمی‌گردد و در قرن سوم میلادی، به محلی برای برپایی آتش جاودان تبدیل شده است. در متون كهن از آن با نام دژ مهرین یاد كرده‌اند و اشارات بسیار به فرهنگ و تمدن دیرینه‎ شهرك باستانی مهرین و ماربین، نشانگر قدمت و اصالت این بنا است.

بررسی این بنا از سال ۱۹۳۸ میلادی توسط آندره گدار، در سری مجلات ایران‌شناسی آغاز شد. نخستین نقشه معماری دقیق آن نیز در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط ماكسیم سیرو تهیه شد. از ایرانیان،‌ نخستین بار موبدی زرتشتی به نام رشید شهمردان و سپس دكتر باستان‌شناسی به نام علیرضا جعفری‌زند به‌همراه میترا آزاد به بررسی این بنا پرداختند. این باستان‌شناسان ایرانی، نتایج تحقیقات خود را در كتاب‌هایی با همین عنوان ارائه داده‌اند.

امروزه در بافت بنا شاهد سوراخ‌های بسیاری خواهید بود كه توسط غارتگران به امید یافتن گنج كنده شده‌‎اند. همچنین عدد ۱۳۵۳ حك شده روی برخی از خشت‌های قسمت شمالی سازه، نشان می‌دهد كه بنای آتشكده در دوران پهلوی مرمت شده است.

معماری آتشگاه اصفهان

معماری باستانی بنای آتشكده، به‌خوبی نمایانگر دیرینه تاریخی آن است؛ سازه‎ عظیمی كه هر گوشه‎ آن ۱۰۷ متر طول دارد و مانند دژی نفوذناپذیر است. آثار باقی‌مانده از بنا نشان می‌دهد این سازه دارای پنج طبقه بوده است كه اكنون فقط دو طبقه از آن دیده می‌شود. آثاری از ستون‌های بلند و محكم از میان كوه تا اتاقك بالای كوه و اتاق‌های متعدد دیگر استوار روی آن ستون‌ها نیز قابل‌مشاهده است.

در حال بالا رفتن از كوه، ممكن است چشم‌تان به آثار به‌جای مانده از پله‌هایی بخورد كه در دل كوه ساخته شده بودند و اكنون فقط آثاری ناچیز از آن‌ها باقی مانده‌‌اند. همچنین پایه‌های بازمانده بر دیواره‎‌ها نشان می‌دهند در قرون گذشته، این سازه دارای گنبدی دوار و بلند بوده است.

بافت این بنا از جنس خشت خامی است كه از ملات خاك رس، آهك، و ساقه‌های نی، ساخته شده است. از شاخه‌های نی خشك در بین خشت‌ها، برای استحكام بیشتر استفاده می‌شد.

بر فراز بنا در بلندترین نقطه‎ كوه، اتاقكی گرد و دارای هشت گوشه، از جنس خشت دیده می‌شود كه دور تا دورش را پنجره‌هایی هشت گانه پوشانده‌اند و دارای نیم‌متر قطر است. خیلی‌ها معتقد هستند كه به‌دلیل وجود پنجره‌هایی رو به بیرون، موبدان زرتشتی آتش جاودان را در این مكان نگهداری می‌كردند. از آخرین دورانی كه این آتشكده فروزان بوده، گواه چندانی بر جای نمانده است.

بهترین زمان بازدید از آتشگاه اصفهان

از آنجا كه آتشگاه در محیطی باز و روی كوه واقع شده است و برای دسترسی به آن نیازمند صعود از كوه هستید، بهترین زمان برای بازدید از آن فصل بهار است؛ چراكه گرمای تابستان یا سرمای پاییز و زمستان می‌توانند آزاردهنده باشند. به‌خصوص ماه‌های اردیبهشت و خرداد به‌دلیل وجود هوای معتدل و مطبوع و محیط كم‌وبیش خلوت‌تر نسبت به عید، بهترین زمان بازدید از آتشگاه اصفهان است. همچنین به‌دلیل موقعیت قرارگیری، توصیه می‌شود بازدید در ساعات روشنایی روز انجام شود. 

ساعات بازدید و بلیط آتشگاه اصفهان

ساعات بازدید از آتشگاه اصفهان از ۹ تا ۱۷ است و بلیط آن بهایی معادل ۱۵ هزار تومان دارد. البته پارك مجاور كوه آتشگاه در تمام ساعات شبانه‌روز باز است و استفاده‌ای از آن هزینه‌ای در بر ندارد.