روستای كجل

موقعیت روستا :

روستای كجل وارث زبان تاتی در ایران در ۷۵ كیلومتری میانه به سمت خلخال در منطقه كاملا كوهستانی قرار گرفته كه از شمال با روستای شمس اباد و از جنوب با روستای دیز از شرق با قوسجین و از غرب با قاراب همسایه میباشد این روستا جدیدا بعلت افتتاح جاده سرچم اردبیل از لحاظ موقعیت اقتصادی ،جغرافیایی و معیشتی پیشرفت های زیادی كرده است و رفت و آمد به روستا بسیار آسان گشته است ،در سه راهی ورودی روستا دو رستوران ساخته شده كه به مسافرین عبوری و همچنین به اهالی روستا سرویس دهی می كنند

زبان:

زبان مردم روستا زبان تاتی است. و اكثریت مردم به زبان تركی،طالشی،فارسی،و…. مسلط میباشند

شغل اهالی:

اكثریت مردم به كشاورزی،دامداری،باغداری،البته بصورت سنتی بیشتر برای گذراندن امورات روزمره مشغول بوده و بین اهالی هستند كسانی كه شغلشان خیاطی،سلمانی،خیش تراش،شكسته بند،لوله كش،مدرس قران،آهنگر و ….البته این شغل های كه نام بردیم بیشتر برای ساكنین روستا میباشند اما امروزه اكثریت مردم روستا به خاطر نبود حداقل امكانات برای زندگی در روستا به شهر های بزرگ روی آورده اند و بیشتر به شغل رستوران داری،میكانیكی،آشپزی،مغازه داری،ساخت و ساز و غیره مشغولند و داریم افراد زیادی تحصیل كرده كه بیشتر معلم،استاد دانشگاه،پزشك،مهندس،دندانپزشك و….میباشند و زنان روستا نیز پابه پای مردان الاوه بر انجام تمام كارهای منزل دركارهای بیرون از خانه به همسران خود كمك میكنند

پوشش:

پوشش مردم مثل اكثر روستا های دیگر است و بیشتر زنان از لباسهای محلی بلند كه از یك پیرهن بلند قرمز و یك شلوار بلند و گشاد چین چین استفاده میكنند

شكل روستا:

روستای كجل دریك مكان شیب داری واقع شده كه شكل روستا را از دور بیشتر به ماسوله رشت شبیه كرده است زیرا بیشتر خانه ها بصورت پلكانی تو هم ساخته شده و بیشتر از سنگ و گل و اجر ساخته شده اند البته جدیدا ساخت و ساز ها در روستا تغییرات زیاده پیدا كرده اند

آب هوای روستا:

آب هوای روستای كجل كوهستانی است ،شش ماه آغازین سال را معتدل و نسبتا گرم و شش ماه پایانی سال سرد و برفی همرا با وزش بادهای سوزناك است،البته در سال های اخیر از میزان بارندگی بسیار كاسته شده است و دیگر از آن برف زمستانی كه همه جا را سفید پوش می كرد و بچه ها را به سورسره بازی و برف بازی می كشاند خبری نیست

جمعیت روستا:

جمعیت فعلی روستا بالغ بر دویست نفر بوده ولی بیشتر از چندین هزار نفر از كجلیها در شهرهای بزرگ ساكن شده اند كه شهر های شمالی و تهران وكرج و توابع تهران از این حیث ركودارند

امكانات روستا:

روستای كجل دارای مدرسه ابتدای و راهنمایی در دو طبقه میباشد همچنین روستا دارای مسجدی بزرگ در شان كجلیها و مركز مخابرات،خانه بهداشت،جاده اسفالت ،اب اشامیدنی، تلفن همه منازل ،برق و جدیدا نیز كوچه های روستا البته نه بطور كامل سنگ فرش شده اند

محصولات كشاورزی:

گندم،جو،عدس،نخود،كرشنه،ینجه،خیار،گوجه،سیب زمینی،در اراضی حاشیه قزل و زن برنج و…….

میوه های باغات:

گیلاس،آلبالو،زردآلو،انواع سیب،انگور،به،هلو،انواع گلابی،زالزالك،گردو،بادام،انواع توت،آلو،زرشك و صماغ وحشی و….

حیوانات روستا:

اهلی:گاو،گوسفند،بز،چهار پا،استر،اسب،مرغ،خروس،اردك، بو قلمون،سگ، گربه، كه هر كدوم به طریقی مورد استفاده اهالی قرار میگیرند

وحشی:بز كوهی،خرگوش،كبك،كفتر،انواع پرندگان كه تعدادشان بسیار زیاد است و گاها خرس،ببر،گربه وحشی،گراز،روباه،گرگ،كفتار،و جانورانی دیگر كه بعلت كوهستانی بودن منطقه تعدادشان زیاد است

مراسم عروسی

مراسم عروسی كه با خواستگاری ازطرف بزرگان فامیل پسر آغاز می شود و با بله برون و شیرنی خوران حنابندان به روز عروسی ختم می شود كه خود برنامه های فراوانی داردكه بابردن عروس به آرایشگاه كه معمولاً زنی باتجربه در عروس آرایی است كه درخانه خود عروس انجام می گیرد وبعد از آن نوبت لباس پوشی داماد است كه باید ازطرف برادر بزرگتر خانواده انجام شود و بعد از آن تمامی خانواده با در آغوش گرفتن دامادبه او تبریك می گویند و داماد برای استقبال ازعروسش دربلندای ساختمان پدری به انتظارمی ماند تا عروس باگذراندن مراسم خداحافظی ازخانه پدر كه شامل چرخیدن به دور سفره آراسته شده از نان وشیرینی و كله قند كه به سفره بركت معروف است شروع می شود و پدرعروس به صورت نمادین برای عروس دعای خیرخوانده واو را روانه خانه داماد می كند و عروس بعد ازخداحافظی ازخانواده خود به درب خروج می اید و بعد از بوسیدن آستانه درآخرین وداع را باخانه پدری انجام می دهد برادر داماد بابستن ۳بار كمربند به دورشانه های عروس از وی استقبال می كند جلوی درخروجی فردی یاافرادی ازفامیلهای عروس مانع خروج وی می شوند كه بادادن انعام ازطرف پدر یا برادر داماد عروس را از این محل خارج می كنند بیرون درب خروجی مراسم تحویل عروس به خانواده دامادانجام می گیرد و باخواندن صلوات نامه معمولا با پای پیاده عروس راه خانه داماد رادر پیش می گیرد داماد كه بربلندای خانه پدرانتظار عروس رامی كشد خود رابرای پرتاب سیب كه معمولا ۳عدد سیب سرخ است آماده می كندوقتی عروس به نزدیكترین محل ممكن می رسد باید به طوری باستد كه روبه قبله باشد وداماد كه پشت به قبله وروبه روی عروس اقدام به پرتاب سیبها میكند كه مگویند باید حتماًازبالای سرعروس بگذركه این باعث خوشیمنی می باشد(گویند اگر داماد بتواندسیبی رابه سینه عروس بزند بسیارخوش یمن وبابركت است)كه پس ازآن داماد برروی بام ورودی محل اسكان عروس قرارمی گیرد وبرروی وی سكه واسكناس نسار می كند (گویند چه قدرمقدارپول بیشتر ومبلغ آن بالاتر باشد نشان از علاقه وافر دامادبه عروس دارد)بعدازورودعروس معمولا با رقص وآواز ودیده بوسی به وی خوش آمد می گویند.باآویزان كردن كفشهای عروس بربالای ستونی كه عروس درزیر آن قراردارد(این كارباعث ناامیدكردن خباعث انجام می گیرد)استقبال به پایان می رسد وبعدازپذیرای ازمهمانان مراسم عروسی به پایان می رسد

مراسم عزاداری

دراین روستا رسم براین است كه هركسی هرجا فوت نمودباید به روستاآورده شودپس ازانتقال موتوفی به روستا به خانه آبااجدادی برده می شود تاآخرین وداع هارانیز بااین محل انجام دهد وطبق رسومات خود روستا تدفین شود كه بعد شستن وغسل دادن وبه جای آوردن نماز به قبرستان منتقل می شود. كه بعد ازمنتطقه محدودی اجازه رفتن به خانومهارانمی دهند وخانوهادران محل كه معمولاًمشرف به قبرستان است منتظر اتمام مراسم خاك سپاری می مانندوبعد ازآن به مسجد ویاخانه بستگان موتوفی برمی گردنندوبعد ازصرف نهار یاشام خود رابرای مراسم شب سوم وهفتم وچهلم آماده می كنند درمراسم شب سوم معمولا ازهمه خانواده هایك نفر برای صرف شام وختم قران دعوت می شود كه معمولا درمسجد محل انجام می گیرد

بازیهای محلی روستای كجل

چلیگ آغاج(الك دولك)،برك آپاردی(كلاه بران)،میدان، قیش وردی(كمربندبازی)،دوندوز،زو و … هستند كه دراینجابه تعریف یكی ازجذابترین و پرترفدارترین آنها درمیان مردم روستا كه حتی پیرمردان نیز به بازی آن علاقه وافری دارند ومعمولا در سیزده بدر زیاد بازی می كند را توصیف می كنم چكینگ آغاج(الك دولك)چوب بازی دراین بازی افراد به دوگروه ۴و۶و۸ نفره تقسیم می شوند گروه اول درحبا(چاله دایره مانندی به قطر یك متر)می ایستند و گروه دیگر برای برگرداندن چلینگ(چوبهای كوچك شده به طول ۱۵سانتیمتر)دریك فضای باز جمع می شوند ازافراد حبا یك نفر شروع به زدن چلینگها به صورت (آل قلی) میكند كه دراین مرحله باید سه عددچلینگ خود را از مانع قراردادی اولیه بگذراند اگر چلینگ را با چوب زدند خرچ (سوختن )می شود در غیر این صورت نوبت افراد خارجی ایستاده در مقابل شروع می شود كه باید چلینگهارابه حبا كه درآن یك چوب به غیر ازچوب چلینگ زن قرارداده می شود برگردانده شود اگر چلینگها به چوب اصابت كرد خرچ درغیر اینصورت بازی رابه صورت «یانی» ادامه خواهد داد كه دراین مرحله یك چلینگ راباید ازمانع قراردادی دوم عبور دهد اگر چلینگش زده نشود خود رابرای برگرداندن چلینگ به دور ازحبا آماده می كند كه بادو چوب عمل برگشت را انجام می دهد اگر این منوان تاسه چلینگ برسد فرد یانی شده وبرای یانی كردن افراد گروه خود تلاش می كند تا آخرین فرد نیز یانی شود(دربرگشت دوباره چلینگ به حبا باید مصافت طوری باشد كه افراد گروه مقابل نتوانند با پرش از روی چلینگ مورد نظر خود را به حبا برسانند بعد ازیانی شدن افراد نوبت كپ دهی كه مقدارش نامعین است و بعد از آن نوبت دیری كردن افراد خرچ شده میرسد و به این ترتیب بازی ادامه دارد و پایان آن نیز با توافق دو گروه می باشد

مكانهای مهم زیارتی

پیرتقی.كاردگان ،گنبز،گوخنی،پیرعزیز،چوار گزی،املیگ،خرقه.اسپیین و … كه همانند كمربندی روستا رادر برگرفته اند درقدیم گویند این اماكن مقدس باعث عدم ورود هرگونه امراض و بدیها به داخل روستا می شدند كه بعدها به علت تبدل زندگی مردم روستا از سنتی به صنعتی باعث كم اهمیتی مردم به عقاید گذشته شده و بسیاری آن را نادیده میگیرند

باغات روستا

روورز ،كهنه رز،سیرزن،رزان،دهبران،لرو،بستانگاه،اوه دره،آسیف رز،سرن گلتهین‌‌‌-قباردول و … كه تعدادشان خیلی زیاد است

چشمهای مهم روستا: پیله خانی، گلیس خانی، بلوان، اوورگین، جسمان برو، هلند بان و چند تای دیگر كه تعدادشان زیاد است

جشنهای روستا

الله لامه،عیدگاه نوروز،عیدگاه سیزده بدر-مولودی مبعث رسول اكرم و غیره

بررسی اله الامه : كه درپایان برداشت محصولات كشاورزی انجام می گیرد كه تقریباً همه افرادخانواده و فامیل های نزدیك جمع می شوند و درآخرین خوشه های چیده شده گندم پدر خانواده به شكر گذاری از خدا می پردازد وافراد همراه نیز هر از چند گاهی برای همراهی پدر دستها و خوشهای گندم را به سوی آسمان بلند می كنند و ازخدا تشكر می نمایند .