استان بوشهر از جنوب و غرب با خلیج فارس و از شمال با خوزستان و فارس همسایه است . در شرق استان بوشهر ، استان هرمزگان قرار دارد كه از شمال با كرمان ، از شرق با بلوچستان هم سایه است .
موسیقی با متر آزاد
موسیقی های مذهبی
نیاز به تمركز دارند . بنابراین اغلب در قالب موسیقی با متر آزاد عرضه می شوند
چاووشی خوانی
از نوع موسیقی مقام خوانی در بوشهر است كه آن راهنگام بدرقه كردن یا استقبال از زائران می خوانند.
شروه خوانی :
نوعی آواز مقامی برروی دوبیتی های فائز و مفتون است كه مضامین آنها عموما بازگویی گرفتاری ها و مشقت هاست ، آواز آن دشتی است و با سوز و تاثیر بسیار اجرا می شوند .
بیت خوانی :
نوعی مقام خوانی است كه هم در عروسی و هم در عزا كاربرد دارد . موضوع بیت خوانی به جوانان مربوط می شود . درعزا اشعار بیت خوانی به ذكر مصائب حضرت علی اكبر (ع) و حضرت علی اصغر (ع) مربوط می شود و در شادمانی ها در محاسن و توصیف جوانان است .
لالایی
از مقام هایی است كه مادران اجرا می كنند . لالایی ها به لحاظ ملودی از موسیقی های رایج سواحل بهره می گیرند و مضامین آنها بیان آرزوها و دردها و علایق و امیدهاست .
موسیقی با متر معین
موسیقی با متر معین شامل ترانه هایی است كه در وجوه مختلف زندگی مردم جلوه گر می شوند . این ترانه ها در شادی ، خوشی ، هنگام صید ماهی ، پارو زدن و یا جمع آوری تورها خوانده می شوند . انواع این موسیقی عبارت اند از :
یزله خوانی ، یزله خوانی شادترین و پرتحرك ترین نوع موسیقی در سواحل جنوب است . یزله خوانی معمولا در جشن ها جمعی اجرا می شود . یك تن دست می زند و آهنگی را می خواند سپس جمعیتی به جواب می دهند و با كف زدن ریتم هایی می نوازند . در این میان عده ای هم ریتم را می شكنند ، یعنی به گونه ای دست می زنند كه با ریتم اصلی همزمان نباشد . معمولا یزله خوانی با گفتن صل علی النبی و یا عبارت یا هو شروع می شود . یزله خوانی ریشه در فرهنگ مذهبی مردم جنوب دارد .
زار موسیقی مراسم آیینی خاصی به همین نام است . در این مراسم بیمار را در وسط گروه خوانندگان و نوازندگان قرار می دهند و پیرامون او آواز می خوانند . بر پا كنندگان مراسم زار معتقدند ملودی ها و ریتم می توانند بیمار را بهبود ببخشند . مراسم زار كمابیش به شكل یكسان در بیشتر مناطق جنوب رواج دارد .
مولودی خوانی : مراسمی است كه در شب ولادت حضرت رسول (ص) برپا می شود . در این مراسم موسیقی با متر معین به همراهی سازهای ضربی و آوازهای مشخص و الحان موزون اجرا می شود
موسیقی كار
نغمه های موسیقی است كه برروی دریا و یا ساحل در هنگام پارو زدن یا تور كشیدن اجرا می شود . مردم بوشهر نغمه ی كار را نیمه كار می گویند و اسامی دیگری مانند ( نیمه گرگور ) ( نیمه شیرا ) (نیمه بادبان ) هم باری آن به كار می رود .
موسیقی توصیفی
شماری از موسیقی های متریك سواحل جنوب در بیان مفاهیم توصیفی و عاشقانه به كار می روند .
عمده ترین سازهای رایج در سواحل جنوب ایران به قرار زیرند :
نی جفتی : از سازهای شناخته شده در بین مردم جنوب است و با مختصر اختلافی به دونای معمول در كردستان و آذربایجان شباهت دارد .
نی انبان : همان نی جفتی است كه به كیسه ای پر از باد متصل است . نوازنده با دمیدن در آن ساز را به صدا در می آورد . این ساز مختص نواجی جنوب ایران است .
دایره : از سازهای معمول در جنوب ایران است كه همراه با نی جفتی و نی انبان نواخته می شود .
دمام : طبل هایی استوانه ای شكل هستند كه دو طرف استوانه را پوست كشیده اند .
سنج ها : شامل دو صفحه ی دایره ای شكل از جنس مس است كه دسته های چوبی یا چرمی روی آنها تعبیه شده است .
بوق : وسیله ای است شاخ مانند و گاه خود شاخ كه در آن می دمند و در دسته های عزاداری كاربرد دارد .
بوق : وسیله ای ست شاخ مانند و گاه خود شاخ كه در آن می دمند و در دسته های عزاداری كاربرد دارد .
طبل : طبل های جنوب استوانه های بلندی هستندكه روی یكی از قاعده های استوانه را با پوست می پوشانند و با طناب در اطراف استوانه محكم می كنند .
