مزایجان یكی از شهرهای ، شهرستان بوانات در استان فارس می‌باشد.این شهر به وسعت حدود ۹.۵ كیلومترمربع دارای بیش از ۷ هزار نفر جمعیت و ۱۲۰۰ خانوار است.از مدخل ورودی تا انتهای شهر حدود ۴ كیلومتر فاصله‌است.از اماكن دیدنی این شهر می‌توان به چشمه پیر كدوئیه، رودخانه مزایجان، دو چشمه زرشك و بید مریم و سنگ رستم اشاره كرد. علاوه بر آن در شهرستان زرین دشت فارس هم روستای مزایجان وجود دارد كه قلعه تاریخی آن بسیار مشهور می باشد.
موقییت جغرافیایی
مزایجان در بخش مزایجان شهرستان بوانات واقع شده‌است. از طرف غرب به كوههای تنگ پونه‌ای و سرسفیدو از طرف شرق به روستای‌های كرخنگان و توتك از توابع شهرستان خاتم استان یزد و از طرف جنوب به بخش سرچهان بوانات و از طرف شمال به روستای مهدیه و كوههای خالشت محدود است.
سابقه تاریخی
سابقه تاریخی این شهر به زمان هخامنشیان و عصر تخت جمشید می‌رسد اولین قبایل كه در این شهر ساكن شده‌اند در نزدیكی چشمه‌ای به نام «پیر كدوئیه» سكنی گزیده‌اند كه هنوز آثار قبور در نزدیكی چشمه با سنگهای قدیمی وجود دارد. چشمه پیركدوئیه در غرب این شهر در پای كوه سرسفید واقع شده‌است. از خصوصیات این چشمه این است كه درختان با قدمت چندصدساله در اطراف آن موجودمی باشد كه عبارتند از درختان چنار، بوز، و… خصوصیت دیگر آن جاری شدن آب و سردی آب آن در تابستان و گرمی و اعتدال آب در زمستان است. چشمه فوق به دستور قوام السلطنه وزیر وقت رضاخان و به دست پزشك آن زمان روستا به صورت پارك ملی درآمد كه هم اكنون نیز كتیبه سنگ نوشته آن در قسمت شمال غرب چشمه موجود است. در سالهای پرباران و به اصطلاح «ترسال» آب چشمه به حدود سی اینچ و بیشتر می‌رسد. این شهر در دامنه‌های منتهی‌الیه رشته كوههای زاگرس واقع است و از آب و هوایی معتدل كوهستانی برخوردار است. شهر در منطقه‌ای دشتی قرار گرفته كه اطراف آن را كوههای قبله در جنوب، سفید در شمال و فالشت در غرب احاطه كرده‌است. این شهر مركز بخش مزایجان است. روستاهای چنار سوخته در شرق، بادبر در جنوب غربی و مرشدی، قلعه آباده، عاصمی،، قدمگاه در شمال از توابع مزایجان است.در گذشته‌های دور مردم مزایجان در چند قلعه به نامهای پیركدوئیه، اسدالله خان، میرزااحمد، میرزاهادی و قلعه دختر زندگی می‌كردند. ساكنان قلعه اسدالله خان از مهاجرین سوادكوه بودند كه رئیس آنان رضاخان سوادكوهی بود كه نوادگان آنهاهم اكنون در منطقه هستند.
وی از مالكان بزرگ منطقه قوام الملك بود كه یك باغ اختصاصی با مساحت ۵هكتار داشت كه با برج‌هایی مراقبت می‌شد و هنوز آثار آن باقی مانده‌است. گفته می‌شود، قوام الملك در تابستان در این محل اطراق می‌كرد و به استراحت می‌پرداخت. رئیس قلعه میرزاهادی خود میرزاهادی بودكه حدود ۴۰۰سال قبل از افراد «یاغ» بود كه در مقابل نیروهای زمان خود ایستادگی كرد و درگیری به وجود می‌آید و در منطقه‌ای كه محل درگیری مستقیم او بانیروها بود به نام (كشته رسان) امروز به باغ تبدیل شده‌است.
بعد از قوام، میرزا محمدخان شیرازی از مالكان عمده این منطقه بود كه بعد از وی مالكیت به عبدالعلی خان دهقان، ابوالحسن خان و ابوالحسن خان دهقان رسید و تا زمان اصلاحات ارضی آنان مالكان مزایجان بودند.
