معبد هندوها

معبد هندوها در بلوار امام خمینی، رو به روی بازار روز بندر عباس در استان هرمزگان قرار دارد

این معبر برای نیازهای هندوهای مقیم شهر بندرعباس كه از سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ شمسی سكونت داشته و به كارهای تجاری می‌پرداختند ساخته شده است.

همچنین این معبد یكی از نقاط مهم ارتباط فرهنگی و هنری میان ایران و هند بوده است. هندوها پیروان مكتب برهمنی (كسانی كه به خدایان برهما، ویشنو و تسیوا معتقدند) هستند و این معبد بنابر تحقیقات به عمل آمده متعلق به خدایان ویشنو است.

ساختمان این معبد، در سال ۱۳۱۰ هجری قمری، در زمان حكومت محمد حسن‌خان سعد‌الملك ساخته شده است. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یك اتاق چهارگوش میانی كه روی آن گنبدی قرار گرفته است.

سبك معماری این گنبد را مقرنس‌های پیرامونی آن نه ‌تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خیلج‌فارس، بلكه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت می‌سازد.

طرح این بنا كاملاً از معماری معابد هندی متإثر است. این معبد از جمله نشانه‌های معدود تاریخی بندرعباس است كه توجه هر تازه ‌واردی را به خود جلب می‌كند و امروزه در كنار یكی از خیابان‌های اصلی شهر قرار گرفته است.

معبد هندوها مربوط به اواخر دوره ناصر الدین شاه است و در زمان مظفرالدین شاه مورد بهره برداری قرار گرفت. تنها منبعی كه در این مورد اظهار نظر كرده است كتاب بندرعباس و خیلج فارس مربوط به سدید السلطنه بندرعباسی است.

معبد هندوها در بندرعباس طبق موقعیت جغرافیایی در زمان ساخت از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی خاك و گچ های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده است.

ساختمان اتاق معبد و مهراب در قسمت شمال هند واقع شده و دور اتاق معبد نیز از طاقچه و قاب های كور ساخته شده است و دورتا دور اتاق معبد نیز ۴ راهرو وجود دارد كه در گذشته زوار به دور آن زیارت می كردند.داخل راهروها حجره های كوچكی است كه برای طلبه های مكتب برهمنی در نظر گرفته شده و داخل برخی از اتاق ها نقاشی های مذهبی دیده می شود كه یكی از مهم ترین آنها خدای فلوت زن به نام كریشنا است.

از داخل راهرو غربی راه پله های مارپیچی وجود دارد كه به سمت بالا است و به بام معبد منتهی می‌شود كه ساق معبد است و با جرزهای پس رونده كه الهام از معماری ایرانی است تشكیل شده است كه ۴ نورگیر در ۴ طرف این فضای چند ضلعی روی جرزها و جود دارد و گنبد عظیمی با لایه های ذوزنقه ای و تزئینات آیین هندویی دیده می شود.

همچنین اطراف و در ۴ طرف گنبد حدود ۷۲ برجك مخصوص هندویی وجود دارد كه در وسط گنبد میله بزرگی قرار گرفته كه در حقیقت محور زمین و آسمان را نشان می‌دهد.

در قسمت ضلع شرقی گنبد نیز تالار بزرگی وجود دارد كه تالار اجتماعات بوده و در این تالار نقاشی های مختلفی به چشم می خورد كه هر كدام از آن ها بیانگر فلسفه خاصی از اعتقادات مختلف مردم هند است.

این معبد یكی از آثار منحصر به فردی است كه از سوی پولدارهای شهری به نام شیكار پور در غرب هند ساخته شد و در سال ۱۳۴۴ كه بندرعباس را ترك كردند، بت‌هایی كه در معبد و در طاقچه محراب بود نیز با خود بردند و این بنا كم كم مخروبه شد تا این كه سازمان میراث فرهنگی در چند نوبت آن را تعمیر اساسی كرد.

معبد هندوها در سال ۱۳۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۱۹۹۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.