این مسجد در ضلع شمالی خیابان امام خمینی و در بافت قدیم سنندج قرار دارد. این خیابان كه مسجد اكنون در كنار آن واقع شده است از سال ۱۳۱۰ شمسی به بعد ایجاد شده است. بر اساس كتیبه‌های موجود، بنای مسجد در سال ۱۲۲۷ هجری قمری توسط امان الله خان اردلان والی كردستان ساخته شد. این بنا شامل دو ایوان شرقی و جنوبی، گل دسته‌های بالای ایوان شرقی، صحن مركزی، ۱۲ حجره در اطراف، شبستان ستون دار با ۲۴ ستون سنگی مارپیچ است. این مسجد را می توان مسجد – مدرسه دانست، زیرا بخشی از مسجد به حجره‌های طلاب علوم دینی اختصاص دارد و بخش جنوبی آن صحن اصلی مسجد است. این بنا دارای تزیینات كاشی كاری هفت رنگ مینایی فوق العاده پركار، ظریف، ازاره‌های مرمرین، آجركاری لعاب دار و معقلی، حوض سنگی و فواره‌های زیبا و همچنین ستونهایی با تزیینات طنابی است.
اطراف شبستان و سر ستون‌ها با دو سوم قرآن تزئین شده است كه آیات را با كاشی، به خطی كه شبیه به خط كوفی است نوشته‌اند. این مسجد در گذشته یكی از مهم‌ترین دارالعلم‌های دینی بوده و بسیاری از علما در این دارالعلم به كسب علوم مختلف پرداخته اند. مسجد دارالاحسان، یكی از ارزشمندترین مساجد استان كردستان از نظر معماری و تزیینات معماری است. برجسته‌ترین ویژگیهای هنری این بنا كاشیكاری زیبای آن است. . بعلاوه كتیبه‌های زیبای مسجد به روی سنگ مرمر و حجاری گل و گیاه در حواشی آنها ازجمله تزئینات حجاری منحصر به فرد محسوب می‌گردند.
معماری
مسجد دارالاحسان در ضلع غربی قلعه حكومتی (دژ سنندج) به روی مكان بلند تری نسبت به بافت شهر قرار دارد، به گونه‌ای كه از هر نقطه شهر به‌سهولت می‌توان گلدسته‌های آن را دید و صدای مؤذّن را شنید. این مسجد را هم درزمان ساخت و هم در شرایط حاضر می‌توان قلب مذهبی سنندج دانست.
معابر و خیابانهایی كه در چهار دور مسجد ایجاد شده‌اند، دسترسی به مسجد را از همه طرف سهل و آسان می‌سازند. در تركیب صحیح فضاها و رعایت تناسب بین حجمها را نیز یكی دیگر از ابعاد شایان توجه در ساخت بنا می‌توان محسوب نمود.
یكی دیگر از ویژگیهای این بنا كه آن را در میان تمامی بناهای قبل و بعد خود در كردستان متمایز می‌سازد، وسعت كاشیكاری آن است. كاشی در این بنا نه‌تنها به صورت تزئینی بلكه به عنوان عایقی مطمئن به كار رفته. ویژگی دیگر آن استفاده وسیع از معماران، آجرتراشان، كاشیكاران و نجاران اصفهانی در ساخت آن است. جالب توجه‌تر اینكه «امان‌اللّه خان» شاعری را از اصفهان دعوت كرد تا در وصف بنا شعر بسراید. به تقلید از سنّت معماری اسلامی ایران، دورتادور میانسرا (صحن حیاط) مسجد را حجرات دوازده‌گانه مدرسه‌ای محاط نموده و بدین ترتیب بنا كاربری آموزشی نیز پذیرفته است. آب جاری كه امروزه نیز در حوض سنگی وسط میانسرای بنا جریان دارد، از قناتی در پنج‌كیلومتری شمال غربی سنندج به این نقطه آورده شده است.
از مهم‌ترین تزیینات بنا می‌توان به كاشی‌كاری‌های گسترده هفت‌رنگ اشاره كرد كه در نماهای داخلی و خارجی بنا به ویژه در ایوان‌های جنوبی و شرقی دیوارهای حیاط مدرسه و نمای حجره‌ها به صورت وسیع دیده می‌شود. یكی از از این عنصر یا به صورت مستقل و یا به شكل تلفیق با عناصر آجركاری استفاده شده است. در واقع تمامی نمای درآیگاه، نمای رو به صحن میانسرای مدرسه و نمای دو ایوان اصلی و بزرگ شرقی و جنوبی بنا و نیز بخش فوقانی محراب آن با استفاده از این عامل زینت یافته‌اند.
كاشیهایی با لعاب چند رنگ كه به هنگام ساخت بنا در تمامی آن به كار رفته. بخشی از این كاشیها كه مستقیماً در معرض جریانات جوی قرار داشته، كم‌كم فروریخته‌اند، و كاشیهایی كه كمتر در معرض عوامل طبیعی قرار داشته‌اند، تاكنون سالم مانده است. طرح‌های تزئینی گل و گیاه تشكیل شده است كه به صورتهای اسلیمی در درون و اطراف ترنج و نیم‌ترنجهایی كه به عنوان طرح مركزی محسوب می‌شوند ظاهر گردیده‌اند. كاشیهای «معقلی» كه در زمانهای بعد و به هنگام مرمت جای كاشیهای «با لعاب چند رنگ» را گرفته‌اند و از عناصر هندسی كه به صورت ستاره‌های هشت‌پر یا گلهای هندسی در نما تشكیل شده است. بیشترین سهم را در تزیین بنا كاشیهای چند رنگ به خود اختصاص داده‌اند. بعلاوه از كاشیهای معرق در تزیین گلدسته‌های دوگانه بنا كه پیوسته در معرض خطرات ناشی از عوارض طبیعی قرار دارند، استفاده گردیده تا در مواقع لزوم به‌راحتی بتوان نسبت به تعویض اجزای آن اقدام نمود.
خطوط ثلث و نستعلیق را نیز كه با رنگ سفید به روی كاشیها نوشته شده می‌توان ازجمله عناصر تزئینی مهم بنا محسوب نمود.
