منطقه حفاظت شده الوند در ۲۰ كیلومتری غرب شهرستان خمین و ۳۰ كیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند قرار دارد.
منطقه حفاظت شده الوند با مساحت ۷۲۰۰ هكتار، منطقه‌ای كاملاً كوهستانی با كمربندهای ارتفاعی متفاوت است كه از كوه‌ها و تپه ماهورهای بلند و دره‌های متعدد تشكیل شده است. بلندترین مكان در این منطقه قله كوه الوند با ارتفاع ۳۰۹۶ متر و پست‌ترین نقطه آن در جنوب شرقی منطقه در محلی به نام سه راهی چارطاق واقع شده و ۲۰۵۰ متر ارتفاع دارد.
منطقه حفاظت شده الوند دارای اقلیم مدیترانه‌ای معتدل می‌باشد. میانگین بارندگی سالانه این منطقه ۳۸۰ میلی‌متر و دمای متوسط آن ۱۰ درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
منطقه حفاظت شده الوند جزو رویشگاه‌های ایران- تورانی به شمار می‌رود و تنوع زیستی موجود در آن در هیچ نقطه دیگری از محدوده‌های جنوبی استان تكرار نشده است به همین دلیل این منطقه از سال ۱۳۸۱ خورشیدی توسط شورایعالی حفاظت محیط زیست، به عنوان «منطقه حفاظت شده» تعیین گردید.
برخی گیاهان مانند زیره كوهی، انجیر كوهی، گاوزبان، زعفران، بابونه، گل ماهور، گل گندم، گل عقربی و میخك به وفور در این منطقه یافت می‌شوند. این منطقه همچنین در فروردین و اردیبهشت ماه محل رویش لاله واژگون می‌باشد. لاله واژگون از گیاهان كمیاب ایران است كه از آخرین روزهای فروردین تا اوایل خرداد ماه در مناطق محدودی از كشور از جمله دشت گلستان كوه در منطقه خوانسار استان اصفهان، مناطق ییلاقی سررود و دامنه‌های دنا در استان كهگیلویه و بویراحمد و دشت لاله‌های واژگون در دامنه كوه‌های استان چهارمحال و بختیاری قابل رؤیت می‌باشد.
این گل در ارتفاع بالاتر از ۱۵۰۰ متر در دشت‌های صخره‌ای می‌روید و ساقه آن حدود ۱۲۰ سانتی‌متر طول دارد. اگرچه لاله واژگون و به خصوص پیاز آن سمّی است، اما از آن برای درمان رماتیسم، درد سینه، درد دندان، سرفه، آسم و برونشیت استفاده می‌شود.
در نقاطی این گل‌های زیبا را با نام «اشك سیاوش» نیز می‌شناسند. دلیل آن افسانه‌‌ای است مربوط به پهلوان اسطوره‌ای ایران باستان كه می‌گویند جایی كه خون سیاوش اولین بار بر زمین ریخت، پرسیاوش رویید. گل لاله سرخ رنگی كه شاهد این اتفاق بود، سر به زیر انداخت و بر بی‌گناهی سیاوش گریست. بعد از آن این گل به همان حال مغموم باقی ماند و لاله واژگون نام گرفت. لاله‌های واژگون را به دلیل شبنم صبحگاهی كه روی آن می‌نشیند، «اشك مریم» نیز می‌نامند.
گفته می‌شود این گیاه نخستین بار در قرن ۱۶ میلادی به وسیله جهانگردان اروپایی از ایران به اتریش برده شد و در باغ‌های ثروتمندان و خاندان سلطنتی پرورش یافت و از قرن ۱۹ میلادی كشت آن در هلند نیز رایج شد.
منطقه حفاظت شده الوند ۱۲ درصد پرندگان ایران و ۴۴ درصد پرندگان استان را در خود جای داده است. در این منطقه بیش از ۶۰ گونه پرنده حضور دارند كه ۱۹ گونه آن‌ها حمایت‌شده و آسیب‌پذیر می‌باشند. از ۱۱ گونه پستاندار كه در این منطقه دیده شده‌اند، ۳ گونه جزو گونه‌های حمایتی محسوب می‌شوند. گونه‌های مهم جانوری این منطقه عبارتند از كل و بز، قوچ و میش، پلنگ، روباه، شغال، گراز، خرگوش، تَشی، گوركن، خارپشت، گرگ، شاه بوف، كوكر، سنگ چشم، دم سرخ، چكاوك كوچك، فاخته، دودوك، سنقر سفید، زرده پر سر سیاه، زرده پر مزرعه، سهره، گنجشك سینه سیاه، طرقه بنفش، بلدرچین، كبك، تیهو، دلیجه، بالابان، دال، عقاب طلایی، قرقی، شاهین، لاك پشت، مار گورخری، مار آتشی، سوسن مار و مار شاخدار ایرانی.
نام این منطقه برگرفته از كوهی در غرب شهرستان خمین و جنوب استان مركزی به نام الوند است.
