شهر جهرم، از شهرهای استان فارس است كه در ۱۷۰ كیلومتری جنوب شهر شیراز واقع شده است. شاید جاذبههای گردشگری شیراز كه از شهرتی جهانی برخوردار است باعث شود مناطقی چون جهرم و زیباییهایش، برای علاقمندان به سفر از قلم بیوفتد. اما باید بگوییم جهرم شهری باستانی است كه از غنای تاریخی خاصی برخوردار است. علاوه بر این، طبیعت این شهر هم مثالزدنی است. در ادامه قصد داریم به معرفی جاذبههای گردشگری و جاهای دیدنی جهرم بپردازیم. با ایران توریسم همراه شوید:
شهر جهرم
درباره نام جهرم دو فرض وجود دارد: عدهای میگویند نام قدیم جهرم «گهرم» به معنای «جای گرم» بوده است. برخی نیز «كهرام» را نام قدیمی جهرم میدانند؛ كهرام نام سردار هخامنشی بود كه این شهر را احداث كرد. آنچه مشخص است این است كه قدمت این شهر به دوران هخامنشی و پادشاهی اردشیر اول برمیگردد؛ چناچه فردوسی، شاعر نامی ایران، چندین بار به نام جهرم اشاره كرده است. بنابراین اگر قصد عزیمت به این شهر باستانی را دارید خود را آماده مواجهه با بناهایی با قدمت دو هزار ساله كنید.
آتشكده قدمگاه؛ معبد آناهیتا
آتشكدهها در هر جایی از ایران چیزی از روح ایران باستان را در خود دارند و شناسنامه هویت تاریخی، مذهبی و فرهنگی ایرانیان به شمار میروند. یكی از این آتشكدهها، «آتشكده قدمگاه» در جنوب شهر جهرم است. قدمت این آتشكده به دوران ساسانیان بازمیگردد. جنس آتشكده از سنگ و خشت است. این مكان یكی از معابد آناهیتا و مخصوص زنان بوده است. این بنای دیدنی بر روی یك تپه واقع شده است و چشم هر گردشگری را به سوی خود جلب میكند. ناگفته نماند كه سازمان میراث فرهنگی در سالهای اخیر در دو مرحله اقدام به مرمت و بازسازی این آتشكده كرده است؛ ولی روح باستانی آن همچنان حفظ شده است.
چهارطاقی آتشكده قطبآباد؛ دوهزارسال بی گزند
یكی دیگر از این آتشكدههای دیدنی آتشكده قطبآباد است. این بنا نیز متعلق به دوره ساسانیان است و در ۲۰ كیلومتری قطبآباد جهرم به زاهد فسا قرار دارد. با گذشت حدود دو هزارسال این بنا ساختار چهارطاقی و گنبد خود را حفظ كرده است و بر بلندای تپه خودنمایی میكند.
مدرسه علمیه خان؛ از جاهای دیدنی جهرم
تاریخ جهرم با ساسانیان پایان نمییابد. در هر دوره تاریخی شاهد بناهای زیبایی بودیم كه در زمان خودش بیشتر حالتی كاربردی داشته و با گذشت زمان تبدیل به جاذبه گردشگری شده است. یكی از این جاهای دیدنی جهرم « مدرسه علمیه خان » است كه در غرب شهر جهرم واقع شده و متعلق به دوران صفویه است. این بنا توسط فردی به نام حاج محمد حسن خان تأسیس شده است. مصالح به كار رفته در مدرسه علمیه خشت، آجر، گل، سنگ و گچ است. بنا شامل ۲۰ حجره است. گچبریها و مقرنسهای بهكار رفته در طاقها و گنبدهای حجرهها و شبستانها شكوه و زیبایی خاصی به مدرسه بخشیده است. در حیاط این مدرسه شاهد نخلهای بلندبالایی هستیم كه نشانه طبیعت گرم جهرم است و مدرسه علمیه خان را تبدیل به مدرسهای منحصر به فرد كرده است.
مسجد جامع جهرم؛ دارالمؤمنین
مردم جهرم مردمی مذهبی و دیندار هستند؛ چنانچه این شهر را دارالمؤمنین مینامند. در این میان شاهد بناهای مذهبی فراوانی در جهرم هستیم. اما مهمترین بنای مذهبی جهرم مسجد جامع جهرم است. مسجد جامع جهرم از بناهای تاریخی و مذهبی این شهر است و زمان ساخت آن به دوران صفویه برمیگردد. بخش بیشتر بنا با گذشت زمان از میان رفته و تنها شبستان جنوبی این مسجد بر جای مانده و قابل استفاده نمازگزاران و عبادتكنندگان است.
پل گچی اسفل؛ از صفویه تا به امروز
بر روی رودخانه سیمكان، در روستای اسفل، شاهد پلی زیبا و قدیمی خواهید بود كه معماری حسابشده و چشمنوازی دارد و از جاهای دیدنی جهرم به شمار میرود. زمان احداث این پل به دوران صفویه برمیگردد و معمار آن شخصی به نام «خواجه عبدالصمد دوزهای سیمكانی» است. مصالح به كار رفته در ساختمان این پل زیبا سنگ و ساروج است.
بازار زندیه؛ از جاهای دیدنی جهرم
كمتر كسی است كه از بازار وكیل شیراز دیدن نكرده و از زیبایی آن لذت نبرده باشد. حال اگر نگاهی به بازار زندیه جهرم بیندازید متوجه شباهت فراوان آن با بازار وكیل شیراز خواهید شد؛ از این رو این بازار را خواهر دوقلوی بازار وكیل مینامند. این بازار سرپوشیده متعلق به اواخر دوره زندیه است. علاوه بر زیبایی تاریخی، بازار زندیه جهرم امروزه هم به عنوان مركز خرید مورد استفاده گردشگران و خریداران قرار میگیرد. داخل بازار كاروانسرا، مسجد و حمام ساخته شده است. معماری زیبای بازار را میتوان در شكل صلیبی و گنبد زیبای آن مشاهده نمود. این گنبد از نمونههای باشكوه طاقزنی در معماری سنتی ایرانی است.
دروازه پیر شبیب؛ دالان تاریخ
اگر عازم جهرم شدید حتما سری به دروازه پیر شبیب بزنید؛ یكی از دالانهای تاریخی و از جاهای دیدنی جهرم. این بنا به دروازه پیر شبیب معروف است و در دوره قاجار احداث شده است. كندهكاریها، گچبریها و نقش و نگارهای هنر ایرانی زیبایی و شكوه خاصی به این دالان بخشیده است. در این دالان گردشگران میتوانند شاهد مقرنسكاریها و عرقچینهای ظریف و زیبا باشند. متأسفانه امروزه شاهد دیوارنوشتهها و یادگاریهایی هستیم كه روی دیوارهای این دالان نوشته شده و از شكوه آن كاسته است. با این حال این دروازه كه در كوی دشتاب، واقع در بلوار انقلاب جهرم حضور دارد مكانی دیدنی برای علاقمندان آثار تاریخی، بخصوص آثار متعلق به دوره قاجار است.
بقعه شیخ خلیفه
اگر گذرتان به جهرم افتاد، بد نیست سری هم به روستای زیبا و تاریخی «جزه» بزنید. در میان زیبایی طبیعی و تاریخی این روستا بقعه شیخ خلیفه بیشتر از همه به چشم میآید. این بقعه پا به پای درختان سرو سر به آسمان ساییده است، تا جایی كه ارتفاع ورودی بقعه ۱۹ متر است و بالای آن با گچبریهای ظریف و زیبا تزیین شده است.
غار سنگتراشان (سنگ شكن)؛ دسترنج دیدنی جهرم
زیباییهای تاریخی جهرم منحصر به مساجد و بازارها نمیشود. در میان بناهای مختلف، یكی از جذابترین مكان های گردشگری و جاهای دیدنی جهرم، غار سنگتراشان یا غار سنگ شكن است. نكته جالب در مورد غار سنگتراشان این است كه تمام فضای غار حاصل دسترنج معماران و حجاران توانمند جهرمی در ۳۵۰ سال گذشته است. معمارانی كه با مهارت برای استواری غار و جلوگیری از فروریختن آن ستونهای سنگی زیبایی در جای جای غار ساختهاند و همین امر زیبایی امروزی غار را دو چندان كرده است. این غار بزرگترین غار ساخته دست بشر به شمار میرود. سنگتراشان از این غار برای برداشت سنگ آهك استفاده میكردهاند. غار سنگتراشان در جنوب شرقی جهرم واقع شده است.
غار شفق؛ هزارتوی جهرم
یكی دیگر از غارهای جهرم، غار شفق است. این غار بر خلاف غار سنگ تراشان طبیعی است و دارای ساختاری تونل مانند و طبقاتی است. از ویژگیهای این غار وجود خفاشهایی بزرگ در آن است. این خفاشها در عین حال كه جاذبهای طبیعی برای گردشگران به حساب میآیند، ممكن است خطراتی نیز به همراه داشته باشند؛ بنابراین همراه داشتن راهنمای مجرب توصیه میشود.
آبشار مروارید خفر؛ نقاشی ژاپنی
حالا كه گذرمان به جهرم زیبا افتاده است بیانصافی است اگر به ذكر بناهای تاریخی این شهر بسنده كرده و چشم بر جاذبههای طبیعی و فرحبخش جهرم كه از دیگر جاهای دیدنی جهرم هستند ببندیم. آبشار مروارید خفر یكی از جاذبههای طبیعی و دیدنی شهر جهرم محسوب میشود كه در تمام فصول سال پذیرای گردشگران و علاقمندان به طبیعت است. جاذبه این آبشار در فصل زمستان دو چندان میشود؛ چرا كه دارای چشمه آب گرم است و در زمستان بخاری از آن بلند میشود و جلوهای رؤیایی به آبشار میبخشد و همانند نقاشیهای اسرارآمیز ژاپنی میشود. آب این چشمه شیرین و آشامیدنی است. انواع ماهی و خرچنگ در آن زیست میكنند.
سوغات جهرم؛ تا نخوری ندانی
كافی است سری به بازار جهرم بزنید تا بلافاصله با سوغات این شهر آشنا شوید. خرمای جهرم از بهنامترین خرماهای ایران است. لیمو و آبلیموی جهرم هم گزینه مناسبی برای خرید سوغاتی به شمار میروند. در كنار این خوراكیهای با كیفیت صنایع دستی جهرم نیز پرآوازه هستند. حصیرهای بافته شده از برگ نخل یكی از این صنایع دستی معروف این شهر است. قالی جهرم هم طرفداران زیادی در بین گردشگران دارد.