جاهای دیدنی سرخس
سرخس در ۱۸۰ كیلومتری شرق مشهد در مجاورت مرز ایران و تركمنستان قرار دارد و از آن‌جایی كه منطقه‌ای حاصل‌خیز است و طبیعت منحصر به فردی دارد، مورد توجه طبیعت‌گردان بسیاری قرار می‌گیرد. در شهرستان سرخس اقوام مختلفی از جمله بلوچ، سیستانی، ترك، عرب و عشایر كرد سكونت دارند. بنابر شواهد، سرخس با نام اولیه «ساریكا» یا «سارایكو» واقع در سرحد ایران و توران بر سر راه مرو به نیشابور و عراق عجم از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. افزون براین، چهار راهی كه از هرات و امتداد هریرود منشعب می شد، از سرخس عبور می كرد و به مرو و دیگری به توس و نیشابور می رفت. وجود چاه های آب و آثار برجای مانده از حوض در كنار رباط ها و نیز چشمه های طبیعی، نشانی است از اهمیت این راهها در طول قرون و اعصار كه از بین دره ها و گذرگاه های تنگ و باریك عبور می كرده است. در ادامه همراه ایران توریست باشید تا با جاهای دیدنی سرخس بیشتر آشنا شوید.
مقبره شیخ لقمان سرخس
بنای مقبره شیخ لقمان سرخسی، از عرفای قرن چهارم هجری قمری و معاصر با ابوسعید ابوالخیر و شیخ ابوالفضل سرخسی، از ابنیه باشكوه و مهم تاریخی است كه در سه كیلومتری سرخس واقع شده است. این بنا شامل گنبدی آجری با ایوانی بلند و تزئیناتی از آجركاری و گچ‌بری می‌باشد.قسمتی از بنای اصلی را به دوران سلجوقیان نسبت می‌دهند و بقیه آن به قرن هشتم هجری قمری تعلق دارد. بنای كنونی مقبره شیخ لقمان دارای گنبد دو پوشه آجری كوتاه است . نوار كمربند مانندی، قسمت مدور گنبد را از ساقه و دیواره آن كه بر روی قاعده كثیرالاضلاعی قرار گرفته است ، جدا می‌كند. در بدنه هر ضلع آن روزنه‌ای برای روشنایی درون گنبد تعبیه شده است.
كاروانسرای رباط شرف
كاروانسرای رباط شرف امروزه در فاصله 60 كیلومتری جنوب غربی سرخس قرار دارد و در گذشته یكی از مهمترین منزلگاههای راه قدیم مرو باستان به نیشابور در جاده ابریشم بوده است . جغرافیانویسان دوران اسلامی از این بنا به نام (آبگینه) به عنوان منزلی بین سرخس و مزدوران یاد نموده اند . این مكان در زمره كاخ رباطها بوده كه با نقشه ای مستطیل شكل به طول 109 متر و عرض 63 متر دربر گیرنده دو حیاط وسیع با فضاهای متعدد و كامل می باشد . كاروانسرای مزبور در معماری ایران جایگاه ویژه ای دارد از جمله رعایت دقیق و همه جانبه تباسبات و اصول معماری اصیل ایرانی ، به كارگیری طرح های آجرچینی متنوع و بدیع در نمای ایوان ها ، طاق ها ، گنبدها و … این بنا را در ردیف ارزشمندترین رباطهای دوره سلجوقی قرار داده است . وجود چندین كتیبه در آن موید بنیان این بنا در اوایل سده ششم هجری و سال 508 ﻫ . ق است . به احتمال فراوان بانی رباط شرف ، شرف الدین علی قمی ملقب به وجیه الملك بوده است.
رباط ماهی سرخس
بنای رباط ماهی كه به احتمال بسیار از نام شخص خیری به نام ابوالحسن محمدبن‌حسن ماه گرفته شده است، در مجاورت رباط قدیمی‌تری منسوب به وی و همانند رباط شرف در اوایل سده ششم هجری ساخته شده است. این بنا یكی از كاخ رباطها و یا كاروانسراهای شاهی و اشرافی و چهارمین منزل بعد از نیشابور به مرو در مسیر جاده ابریشم به شمار می‌آید كه در حدود پنجاه كیلومتری شرق مشهد قرار دارد. رباط ماهی همانند رباط شرف به لحاظ كاربرد وسیع و متنوع آجر و گچ‌بری‌ها از نفایس معماری عصر سلجوقی به شمار می‌آید. اگرچه گذشت زمان، عوامل طبیعی و انسانی خسارات زیادی به این بنا وارد نموده اما بقایای گچ‌بری‌ها، تنوع آجرچینی سقف‌ها، قالب كتیبه و نقوش اسلیمی آن را به عنوان یك اثر تاریخی ارزشمند بروز داده است.
سد دوستی سرخس
هریرود رودخانه مرزی بین ایران و تركمنستان است. با همكاری هر دو كشور در مسیر این رود سدی احداث شده كه سد دوستی نام گرفته است. دریاچه‌ای كه در پشت سد قرار دارد در بین مردم دریاچه دوستی نام گرفته و به منطقه جلوه‌ای زیبا بخشیده است. این دریاچه آب آشامیدنی و كشاورزی شهرهای نزدیكش را تأمین می‌كند.
غار مزدوران
در ۹۵ كیلومتری جاده مشهد- سرخس غار مزدوران یا همان غار مزداوند قرار دارد كه پیشنهاد می‌كنیم حتما در سفر به سرخس به آن‌جا بروید و غارنوردی را تجربه كنید. این غار زیبا یكی از قدیمی‌ترین غارهای خراسان است و قدمت آن به هزاره دوم پیش از میلاد برمی‌گردد. همچنین در نزدیكی این غار، غار بزنگان در جنوب غربی روستای بزنگان واقع شده كه آن هم قدمتی بسیار طولانی دارد.
روستای بزنگان سرخس
روستای بزنگان از توابع سرخس است و در منطقه دشتی واقع شده و آب و هوایی معتدل خشك دارد. مردم بزنگان به زبان فارسی سخن می گویند و پیرو مذهب جعفری هستند. فرش های بزنگان با طرح های تركیبی بلوچی و نقش های یعقوب خانی و هفت رنگ بافته می شوند. اقتصاد این روستای نیز بر مبنای فعالیت های زراعی، دامداری و باغداری استوار است.
دریاچه بزنگان
دریاچه بزنگان، از منظر جغرافیایی با شهر مشهد، ۱۳۰ كیلومتر و با سرخس ۸۰ كیلومتر فاصله دارد. به طور دقیق، در قسمت شمال شرق روستای بزنگان واقع است. آب شیرین این دریاچه، از آب چشمه های كرق غلام و كل بی بی و آب باران حاصل می شود. هم چنین، در كف دریاچه نیز چشمه هایی وجود دارند كه در تامین آب دریاچه، اثر می گذارند. ویژگی منحصر به فرد دریاچه بزنگان این است كه آبگیری طبیعی است و در استان خراسان هیچ آبگیری دارای این ویژگی نیست. دریاچه بزنگان وسعتی به اندازه ۸۰ هكتار و عمقی حدود ۹ تا ۱۲ متر دارد. این دریاچه در نیمه اول سال، محل مناسبی برای زندگی آبزیان گوناگون، انواع پرندگان و جانوران به حساب می آید. از میان آبزیان می توان به ماهی سفید، قزل آلای رنگین كمان، شیر ماهی و كپور معمولی اشاره نمود و از میان پرندگان، حدود یك سوم گونه های پرنده موجود در كشور، در این دریاچه دیده می شوند و آواز این پرندگان گوش گردشگران دریاچه را می نوازد.
هنرهای سنتی و صنایع دستی
از دیرباز تولید صنایع دستی و هنرهای سنتی در شهرستان سرخس رایج بوده است اما این رونق به مرور زمان كاسته شده و امروزه تنها در كارگاه های منفرد و اغلب در روستاهای این شهرستان كالاهای صنایع دستی تولید و ساخته می شود كه از جمله می توان به گلیم بافی ، فرش بافی و نمدبافی اشاره كرد .
