آلاشْت یكی از شهرهای شهرستان سوادكوه در استان مازندران و زادگاه رضاشاه پهلوی می‌باشد. زادگاه رضا شاه در زمان حكومت بهلوی با عنوان «زادگاه بنیان‌گذار پهلوی» شناخته می‌شد و پس از آن به عنوان موزه مردم شناسی آلاشت پذیرای گردشگران و توریست ها بود. گفته می‌شود پس از انقلاب اسلامی ایران تلاش هایی برای تخریب این مكان صورت گرفته بود. نام آلاشت در زبان محلی به معنی آشیانه عقاب است. وجه تسمیه آن نیز احتمالاً وجود عقابهای فراوان در كوه‌های بلند این منطقه‌است.منطقه آلاشت نیز با طبیعت زیبای خود خالی از آبشار نیست. یكی از این آبشارها به نام آبشار نارم در روستای چرات واقع در هجده كیلومتری جنوب غرب آلاشت واقع است. چرات یكی از روستاهای حوالی آلاشت سوادكوه در استان مازندران ایران است.
جغرافیای انسانی
مطابق با سرشماری نفوس و مسكن سال ۱۳۸۵، آلاشت دارای ۲۸۷ خانوار و جمعیتی معادل ۹۷۶ نفر می‌باشد كه ۴۷۸ نفر مرد و ۴۹۸ نفر زن می‌باشند. جمعیت باسواد شهر ۷۴۴ نفر می‌باشد كه شامل ۳۹۰ نفر مرد و ۳۵۴ نفر زن می‌شود. در این شهر۱۷۳ نفر بی‌سواد می‌باشند. آلاشت از چند محله تشكیل شده و نام خانوادگی بیشتر اهالی، پسوند همان محله را نیز دارد. یكی از سرگرمیهای سالخوردگان آلاشت، جمع آوری گیاهان دارویی در فصل بهار است.
وضعیت جغرافیایی
آلاشت در ارتفاع ۱۹۰۰ متری سطح دریا قرار گرفته‌است، دامنهٔ دمای این شهر بین ۷.۵ تا ۱۰ درجهٔ سانتیگراد می‌باشد و میانگین بارندگی سالانهٔ آن بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلی‌لیتر می‌باشد. آلاشت دارای حیات وحش حفاظت شده‌است كه می‌تواند درختان سیاه ریشه مانند گردو، فندوق و گیلاس را در خود پرورش دهد.
وقتی به شهر آلاشت وارد شوید با یك دوراهی مواجه می‌شوید كه یكی از آنها به امامزاده حسن یا به قول محلیها سر كوه و دیگری به داخل شهر و روستاهای سوادرودبار یا در زبان محلی {ساتروآر}و هلی چال و چرات و….است. روستای سواد رودبار یا در زبان محلی {ساتروآر} از دو قسمت پایین محله و بالا محله تشكیل شده‌است كه شغل مردم آن دامپروری است و درگذشته به كشت گندم نیز می‌پرداختند ولی امروزه سیب زمینی و چغدر كشت اصلی آن است. از ساكنان اصلی و قدیمی آن میتوان به جورسرایی هاومحمدآقایی ها(كه به زبان محلی ممآقانام دارندوشامل محمدی،اصغری،آقایی و…میباشدكه اكثریت محله پایین سوادرودبار را تشكیل میدهند)ورحیمی هاو امینی هاورفعتی ها و خانجانی ها وحضرتی هاو داداشی‌ها، نجفی‌ها، اندام ها، مسیبی‌ها، نعمتی‌ها، عبدی‌ها، رنودها، طیبی‌ها، اكبری ها، پهلوان ها، جمشیدی ها ، شهابیان هاورشیدی هاو احمدی ها…اشاره كرد.چندی پیش اهنگی زیبا در وصف زیبایی آلاشت توسط آقای ف.ج به نام الاشتیمه الاشتی سروده شده است كه جز آثار گرانبها در رابطه با آلاشت شمرده می شود.این نشانه ی اهمیت این شهر زیبا در نزد مردم آن است.
معماری آلاشت
خانه‌ها عموماً خشتی و سقف‌ها تخته پوشند. قبل از ورود به شهرآلاشت محله‌ای وجود دارد كه نزد مردم آن به نام كاربار معروف است. دراین محلهٔ كوچك تاسیسات مهمی از قبیل پمپ بنزین هواشناسی هتل ورصد خانه وجود دارد پمپ بنزین در سال ۱۳۵۰ ساخته شده است. بعد از كاربار و درنزدیكی شهر آلاشت جایی به نام كاربار تپه سر قراردارد كه از آن به نام پاتوق شبهای مردم الاشت نیز یاد می‌شود كه اهالی آلاشت شبهای تابستان دراین مكان در كنار یكدیگر جمع می‌شوند و گپ می‌زدند. بعد از كاربار تپه سر به دوراهی می‌رسیم كه راه سمت راست كه سربالایی هم هست به فروشگاه مسجد شهرداری مخابرات و روستاهای زیحون و سواد رودبار ختم می شودوراه سمت چپ هم كه سر پایینی است به شهر آلاشت و موزه مردم شناسی (زادگاه رضاشاه) وروستاهای چرات وانندختم می‌شود. اغلب كوچه‌ها سنگفرش شده‌اند. آب آشامیدنی آلاشت از چشمه‌ای به نام «هری خامه» تامین می‌شود كه به اعتقاد اهالی خاصیت دارویی دارد.
اهمیت تاریخی
آلاشت به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، كمتر مورد توجه فاتحین ایران بوده‌است. این شهر كوچك، محل تولد رضاشاه است. خانه‌ای كه رضاشاه در آن به دنیا آمد، در حال حاضر موزه مردم شناسی است و عموم مردم برای بازدید از آن اقدام می نمایند.علاوه بر موزه ی مردم شناسی مسجد امام حسین آلاشت نیز نزد مردم از اهمیت خاصی برخوردار است این مسجد درسال ۱۳۵۲ به دستور محمدرضا شاه پهلوی شاه وقت ایران ساخته شد.
درباره آلاشت سوادكوه بیشتر بدانید
شهر آلاشت در ابتدا یك روستا بود و در سال ۱۳۵۲ با تاسیس شهرداری تبدیل به شهر شد. آلاشت در ۱۹ تیرماه سال ۱۳۴۸ هجری شمسی توسط وزارت فرهنگ و هنر به‌دلیل داشتن شاخصه‌های معماری بومی و ارزشمند در فهرست آثار ملی كشور با عنوان «محله قدیمی آلاشت» به شماره ۸۶۷ به ثبت رسیده است. آلاشت از چند محله تشكیل شده است و نام خانوادگی بیشتر اهالی، پسوند همان محله را نیز دارد. جالب است بدانید كه شهر آلاشت را به‌دلیل ارتفاع، آسمان پاك و بدون غبار و آلودگی و وجود یك رصدخانه مشهور، به‌عنوان بهشت ستاره‌شناسان و منجمان می‌شناسند. آلاشت، خواهرخوانده بابل است.
زندگی مدرن و سنتی در آلاشت فیروزكوه در هم تنیده شده‌اند. كوچه‌های سنگفرش، تنگ و باریك كه فقط دونفر می‌توانند از كنار هم عبور كنند و خانه‌های خشتی با سقف‌های چوبی و شیروانی از خصوصیات این شهر هستند كه عناصر دنیای مدرن نیز در آن جای دارد. فروشگاه، سوپرماركت، پمپ بنزین، هواشناسی، هتل و رصد خانه از جمله تاسیسات مهمی هستند كه در آلاشت وجود دارند. هتل نیمه مخروبه آلاشت در زمان پهلوی دوم برای اقامت موقت دربار و خانواده ساخته شد؛ اما امروز قسمتی از آن در اختیار كاركنان پمپ بنزین و شركت نفت است و دیگر كاربری هتل برای عموم را ندارد.
آب مصرفی و لوله كشی شده ساكنان آلاشت از چشمه‌ها و آب چاه‌های عمیق تامین می‌شود. یكی از این چشمه‌ها «هری خامه» نام دارد و آب آن به اعتقاد اهالی از خواص دارویی برخوردار است. رودخانه چرات یا روآر یكی دیگر از منابع آبی آلاشت است كه از انتهای دره این منطقه می‌گذرد و از كوه‌های خوزنك پرخیان و خوز سرچشمه می‌گیرد.
آلاشت به چه معنی است؟
آلاشت در زبان مازندرانی به‌معنای «آشیانه عقاب» است و از آنجا كه عقابهای زیادی در كوه‌ها و تپه‌های اطراف آشیانه دارند، به این شهر آلاشت گفته می‌شود. نام این شهر در گویش برخی از محلیها، Elasht یا Alasht است.
پوشش گیاهی و جانوری آلاشت
شهر آلاشت دارای پوشش گیاهی متراكم و متشكل از درختان گیلاس، سیاه ریشه، گردو و فندق، تلكا، زالزالك، ازگیل، زرشت، ترنج، سف، ممرز، مرس، موزی، صنوبر، سرو، كاج، سیتی، آلوچه، آلو سیب، گلابی، آلبالو، شاه توت، زرد آلو، هلو و غیره است. در این منطقه همچنین گیاهان دارویی مانند بنفشه، گل پامچال به زبان محلی بچابچا، گل گاوزبان، آویشن كوهی ( آشمك ) و سایر گیاهان خودرو متعلق به اقلیم كوهستانی میرویند.
آلاشت یك منطقه با حیات وحش حفاظت شده است و از جانوران این منطقه میتوان به پرندگانی چون كبك، قرقاول، كبوتروحشی، عقاب، كلاغ سیاه، ایه و شكلوم و چهار پایانی چون ببر، پلنگ، گوزن، بز كوهی، خرگوش، گرگ و روباه اشاره كرد.
مردم آلاشت
طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، ۱۱۹۳ نفر در شهر آلاشت زندگی می‌كنند. مردم این منطقه به زبان مازنی یا مازندرانی سخن می‌گویند و صنعت گردشگری، تولید صنایع دستی، گله‌داری و دامداری از مشاغل رایج در آلاشت و روستاهای اطراف آن است. در آلاشت علاوه بر تولید محصولات لبنی از پشم حیوانات، جوراب، كلاه، ژاكت و سایر البسه پشمی نیز تهیه می‌شود. افراد كمی در این شهر به كشاورزی مشغول هستند؛ زیرا به‌دلیل كوهستانی بودن منطقه كشاورزی در این شهر رواج چندانی ندارد. محلی‌های مسن نیز در فصل بهار به جمع آوری گیاهان دارویی و سبزیجات مشغول می‌شوند تا بعدا آنها را خشك و به‌عنوان ادویه غذایی استفاده كنند.
حمل و نقل در آلاشت
درباره حمل و نقل برون شهری در آلاشت باید بدانید كه این شهر فاقد پایانه اتوبوسرانی، ایستگاه قطار و فرودگاه است؛ پس اگر ماشین شخصی ندارید، برای رسیدن به آلاشت از قطار تهران - ساری یا تهران - گرگان یا اتوبوس‌های قائمشهر استفاده كنید. سپس در ایستگاه پل سفید پیاده شوید و ادامه راه را با خودروهای عبوری یا مینی‌بوس‌ها بروید.
آلاشت شهر كوچكی است و وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس در آن وجود ندارد. گردشگران یا مسافران برای جابه‌جایی در این شهر از خودروهای عبوری مردم محلی استفاده می‌كنند.
غذاهای معروف آلاشت
در سفر به آلاشت به‌هیچ‌وجه نباید از خوردن غذاهای محلی غافل شد؛ غذاهایی كه طعم آنها برای همیشه زیر زبان می‌ماند و تجربه سفر به این بهشت مه‌آلود را تكمیل می‌كنند. سبزی پلو با گردو، دیس كباب (بره كامل شكم‌پر با آلو و مغز گردو)، ورساق، كنس نون، كئی پلا (كدو حلوایی ریز سرخ شده با شكر به‌همراه برنج، نیمرو و ماست) و شیش انداز (غذایی شبیه به فسنجان و متشكل از رب ازگیل، دانه انار و تخم‌مرغ) از جمله غذاهای محلی و لذیذ آلاشت هستند.
صنایع دستی و سوغات آلاشت
جاجیم، مهم‌ترین سوغات شهر آلاشت است كه در خرداد ماه سال ۱۳۹۷ به نام آلاشت ثبت ملی شد و نشان جغرافیایی ملی دریافت كرد. این زیرانداز دورویه و رنگارنگ توسط زنان این شهر بافته می‌شود و شما می‌توانید آن را در مغازه‌های كوچك شهر پیدا كنید. از دیگر سوغاتی‌های آلاشت میتوان به میوه‌ها و گیاهان دارویی، پنیر خیكی (پنیری كه در خیك یا مشك چرمی درست می‌شود) و محصولات لبنی چون شیر، كره، پنیر و ماست محلی اشاره كرد.
دیدنیهای آلاشت
موزه مردم شناسی آلاشت
همان طور كه پیش‌تر گفتیم، آلاشت زادگاه رضاشاه پهلوی بوده است و در حال حاضر بنای منسوب به خانه پدربزرگ رضاشاه، معروف به مراد‌علی‌خان (كشته شده در جنگ هرات در سال ۱۸۵۶ میلادی) در بافت تاریخی آلاشت در محله «پاهلونی خیل» یا «پهلوان خیل» به‌عنوان موزه مردم‌شناسی آلاشت شناخته می‌شود. پس از ورود به شهر آلاشت در قسمت پایین شهر، محله پهلوان خیل در انتهای جاده پایین آلاشت و در غرب شهر قرار گرفته است؛ جاده طوری طراحی شده است كه میتوان شهر آلاشت را از پایین دور زد و به وسط آن رسید.
خانه زادگاه رضاخان پس از فوت پدربزرگ رضاشاه در اختیار مصطفی خان برادر عباسعلی خان پدر رضاشاه قرار می‌گیرد. در سال ۱۳۴۸ خورشیدی، وزارت فرهنگ و هنر به دستور وزارت دربار این بنا را می‌خرد و در همان سال محله قدیمی روستای آلاشت به‌عنوان تنها بافت تاریخی استان، ثبت ملی می‌شود. از سال ۱۳۴۹ تا سال ۱۳۵۳، خانه زادگاه رضاخان به‌عنوان یك ساختمان فرهنگی و با عنوان موزه رضاشاه پهلوی احیا می‌شود و تا سال ۱۳۵۸ به فعالیت خود ادامه می‌دهد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی از این بنا برای یك سال به‌عنوان دبیرستان استفاده می‌شود و در این سال بدترین تخریب‌ها در موزه مردم‌شناسی آلاشت اتفاق می‌افتد.
خانه زادگاه رضاخان پس از چند سال تبدیل به كتابخانه می‌شود و در نهایت در سال ۱۳۸۷ با كمك شهرداری و اهالی به‌عنوان نمایشگاه مردم‌شناسی كار خود را آغاز می‌كند. این بنا در سال ۱۳۸۸ به‌عنوان «موزه مردم‌شناسی شهر آلاشت» به‌طور رسمی افتتاح می‌شود. این عمارت خشتی دو طبقه با قدمتی از ۲۰۰ سال قبل با خرپای چوبی و سقفی از چوب (بعدها به شیروانی تبدیل شد) بنا شده بود و با وجود دو ایوان و تزئیناتی از شیرسرهای چوبی در زیر شیروانی، بنایی زیبا و قابل‌توجه از نظر معماری است.
در موزه مردم‌شناسی آلاشت، اشیا و آثار مرتبط با زندگی روزمره مردم شهر مانند انواع ابزارهای ریسندگی، ظرف‌های فلزی و چوبی، چراغ‌های نفتی و گردسوز، داس و تبر و ترازو و چرتكه به نمایش گذاشته شده‌اند و علاقه‌مندان می‌توانند برای آشنایی بیشتر با فرهنگ مردم منطقه از این موزه دیدن كنند. در این موزه دو اثر مهم وجود دارد. یك گهواره قدیمی و چكمه‌ای نظامی. بسیاری از مردم باور دارند كه گهواره، گهواره رضاشاه است و چكمه هم متعلق به وی؛ اما باید بدانید كه گهواره، اهدایی یكی از اهالی به موزه است و چكمه هم به پسرعموی رضا شاه یعنی سرتیپ همت‌الله پهلوان تعلق دارد. قدیمی‌ترین آیتم به نمایش گذاشته شده در موزه مردم‌شناسی آلاشت، نردبانی به نام «كاتی» به‌معنای بخش بخش با قدمتی از ۳۵۰ سال قبل است كه از چوب درخت گلابی وحشی ساخته شده است. بیشتر اشیای موزه چوبی هستند؛ زیرا در این منطقه جنگل راش به‌وفور وجود دارد.
آدرس: استان مازندران، بین سوادكوه و پل ورسك، آلاشت (مشاهده روی نقشه)
محوطه تاریخی آلاشت
موقعیت جغرافیایی روستای آلاشت یكی از مهم ترین دلایلی است كه سبب شد تا این روستا از گزند فاتحان و غارتگران در امان باقی بماند و به همین دلیل است كه معماری روستا تقریبا دست‌نخورده باقی مانده است. همان طور كه گفتیم موزه مردم‌شناسی آلاشت جزو آثار ملی است و با نام «محله قدیمی آلاشت» به ثبت رسیده است؛ محله‌ای كه نشانگر معماری مردم این منطقه در سال‌های گذشته است. محوطه تاریخی آلاشت شامل بناهای خشتی قاجاری، مسیرهای سنگفرش و موزه معروف آلاشت می‌شود.
در ۲۴ اسفندماه سال ۱۳۸۸، ۵۷ هكتار از محدوده بافت تاریخی شهر آلاشت توسط رئیس سازمان میراث فرهنگی به وزیر كشور به‌همراه ضوابط عمومی حفظ بافت ابلاغ شد. این بافت قدیمی، ملی و ارزشمند بار دیگر در مهرماه سال ۱۳۹۳ به‌همراه ۱۶۷ محدوده بافت تاریخی (در ۶ شهر از جمله شهرهای بابل، قائمشهر، بابلسر، ساری، آمل و آلاشت) برای حفاظت از آنها توسط شورای عالی معماری و شهرسازی به استانداری ابلاغ شد. در میان ۱۶۸ بافت ارزشمند كشور، وسعت محدوده بافت تاریخی آلاشت نسبت به كل شهر در مقایسه با پنج شهر دیگر به مراتب بیشتر و نزدیك به ۷۰ درصد از بافت شهر بوده است.
رصدخانه آلاشت
مجموعه رصدخانه و آسمان نمای آلاشت در ورودی آلاشت در محله‌ای به نام كاربار قرار دارد. بعد از آخرین خیابان بلند آلاشت كه به مسجد امام حسین (ع) ختم می‌شود، باید از پلكانی طولانی خود را به رصدخانه برسانید؛ رصدخانه‌ای كوچك كه سه طرف آن پرتگاه و یك طرف آن كوه است. این مجموعه حرفه‌ای در ارتفاع ۱,۸۱۵ متری از سطح دریا تنها رصدخانه استان‌های شمالی كشور و مرتفع‌ترین رصدخانه ایران به شمار می‌آید. در این رصدخانه یك تلسكوپ ۱۴ اینچی LX۲۰۰R زیر گنبدی به قطر چهار متر نصب شده است و از دیگر امكانات آن میتوان به آسمان‌نما، ترازوی نجومی، مجموعه كامل نرم‌افزارها، كتب و عكس و پوسترهای اخترشناسی، اتاق رایانه و سالن همایش اشاره كرد.
رصدخانه آلاشت كه با نام رصدخانه آیت‌الله صالحی مازندرانی نیز شناخته می‌شود توسط شهرداری آلاشت در سال ۱۳۸۵ و با كمك دو شركت اصفهانی و شیرازی ساخته شده است. این مجموعه شبهای پنجشنبه برای بازدید عموم آزاد است و شما می‌توانید جهت هماهنگی و كسب اطلاع بیشتر با شهرداری آلاشت تماس حاصل كنید.
آدرس: استان مازندران، بین سوادكوه و پل ورسك، آلاشت (مشاهده روی نقشه)
معبد دختر پاك
یك زیارتگاه در جنوب شرقی آلاشت و در جوار روستای گلیان به نام «معبد دختر پاك» وجود دارد كه تنها زنان می‌توانند از آن دیدن كنند و مردان حق ندارند وارد این مزار شوند. اهالی این شهر معتقد هستند كه اگر مردی وارد این معبد شود، مار او را نیش خواهد زد. چند روایت درباره این معبد وجود دارد. در یك روایت گفته می‌شود كه این معبد مدفن بانویی پاكدامن است؛ در حالی كه طبق روایتی دیگر، یكی از دو خواهری كه در زمان ساسانیان مقام دینی بالایی داشته‌اند، پس از مرگ در اینجا دفن می‌شود.
برخی افراد نیز معبد دختر پاك را بقایای معبد آناهیتا (الهه آب) می‌دانند كه قبل از اسلام از قداست خاصی نزد مردم برخوردار بوده است. جالب است بدانید كه این بنا سه مشخصه معابد آناهیتا (بالای تپه بودن، نزدیك رودخانه بودن و پلان مربع مستطیل) را دارا است. برای رسیدن به معبد دختر پاك باید مسیری سربالایی را پیاده طی كنید.
مسجد امام حسین (ع)
مسجد امام حسین (ع) یكی از اماكن زیارتی آلاشت است كه در دوره حكومت محمدرضا شاه و بین سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۳ در بالامحله در شمال غربی این شهر توسط معمار مشهور دوره پهلوی دوم، حسین لرزاده ساخته شده است. این مسجد با معماری منحصربه‌فرد، گلدسته‌های زیبا و بلند، طاق‌نماهای جناغی، پلان درون‌گرا و كشیدگی باسیلیكایی و گنبد ۱۲ وجهی یكی از زیباترین مساجد شمال ایران به شمار می‌آید كه با مصالح در دسترس در اقلیم سرد و كوهستانی (عمدتا سنگ) ساخته شده است و چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌كند.
خانه صنایع دستی
خانه صنایع دستی یكی از مكان‌هایی است كه می‌توانید برای خرید صنایع دستی به آن مراجعه كنید.
اقامت در آلاشت
در آلاشت در حال حاضر هیچ مهمانسرا یا هتلی وجود ندارد؛ اما گزینه‌های اقامتی فراوانی از جمله هتل آپارتمان، اقامتگاه بومگردی، ویلاهای اجاره‌ای، خانه‌های روستایی، كلبه‌های چوبی و كمپینگ در اختیار گردشگران هستند. به‌علاوه شهرداری آلاشت با هدف توسعه گردشگری و تسهیل در شرایط اقامتی در این شهر، اقدام به احداث واحدهای ویلایی در قالب سوئیت‌های مبله و معمولی كرده است و شما می‌توانید از آنها استفاده كنید.
اقامتگاه بومگردی آشیانه عقاب
احداث مجموعه بوم گردی آشیانه عقاب از سال ۱۳۹۵ آغاز شد و طی مدت سه سال به اتمام رسید. این اقامتگاه در زمینی به مساحت ۸۰۰ متر مربع واقع شده است و شامل دو عمارت شرقی و غربی می‌شود كه در دو انتهای مجموعه قرار گرفته‌اند. عمارت شرقی حدود ۱۲۰ سال سن دارد و در سال ۱۳۱۰ به‌عنوان اولین مدرسه روستای آلاشت مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این عمارت در سال ۱۳۲۸ تبدیل به محل سكونت دكتر پورمختاری، اولین پزشك روستا و پس از عزیمت این پزشك، محل سكونت خدمتكاران منزل مختار پهلوان شد.
پس از ترك خدمتكاران، عمارت شرقی برای ۳۰ سال خالی از سكنه ماند و بخش‌هایی از آن تخریب شد؛ اما بعدها مورد بازسازی قرار گرفت. عمارت شرقی چهار اتاق دارد كه نام آنها اتاق زادگاه، اتاق مهتاب، اتاق آناهیتا و اتاق پیدایش است. عمارت شرقی دارای تراس است و از سه طرف چشم‌انداز فوق‌العاده به كوهستان و شهر و آسمان دارد.
عمارت غربی روبه‌روی عمارت شرقی و در انتهای حیاط قرار گرفته است. این بنا حدود ۹۰ تا ۱۰۰ سال قدمت دارد و محل سكونت مختارخان پهلوان بوده است. در مجاورت بخش شمالی این بنا، یك مطبخ و تنور وجود داشت كه متاسفاته به‌طور كامل تخریب شده بودند. دهانه چشمه نیز در مجاورت مطبخ و در حیاط قرار داشت كه قبل از احداث این اقامتگاه كاملا خشك شده بود. در بخش جنوبی عمارت غربی، شاه‌نشین با مساحت ۲۰ متر مربع، دو پنجره بزرگ به‌سمت شرق و یك تراس رو به كوهستان و شهر قرار داشت. این عمارت در حال حاضر دارای سه اتاق مسكونی و یك اتاق غیر مسكونی است: اتاق ستاره، اتاق خورشید و اتاق خان برای اقامت مهمانان و اتاق كندو به‌عنوان دفتر مدیریت مجموعه آشیانه عقاب.
اقامتگاه بومگردی آشیانه عقاب دارای یك چشمه آب اختصاصی است كه در مقایسه با گذشته كه تنها یك خروجی داشته، حداقل سه خروجی شناسایی شده دارد و آب بسیار خنك آن برای مصارف گوناگون مجموعه از جمله نوشیدن استفاده می‌شود.
آبگرمكن خورشیدی برای تولید آب گرم مورد نیاز سرویس‌های بهداشتی مجموعه اقامتی، ساخت سقف سبز برای اولین بار در سوادكوه با هدف ایجاد بهره‌وری از منابع طبیعی موجود (آب و خاك) و تولید محصولات كشاورزی ارگانیك جهت مصرف در داخل مجموعه اقامتی، پخت نان در تنور هیزمی، باغ میوه‌جات (درختان آلو، به، زرشك و ولیك مو همچنین سیب، انار، گلابی، آلوچه، بادام، گردو، گیلاس، آلبالو، خرمالو در پشت خانه، آناهیتا و بالاسری)، حمام تركی، آلاچیق آب و آتش، سرو نوشیدنی‌های گرم مانند دمنوش كوهی، باربیكیو در فضای باز، صبحانه محلی، اینترنت بی‌سیم، تلسكوپ و دو آشپزخانه مشترك مجهز با تمامی امكانات برای آشپزی و نگهداری مواد غذایی از جمله امكانات و خدمات ارائه شده در اقامتگاه بومگردی آشیانه عقاب هستند.
وب‌سایت: www.kingvillehome.com
تلفن: ۲۹۴۹ ۴۲۴۱ ۰۱۱
آدرس: آلاشت، خیابان شهدا، كوچه شهید رشیدی، نبش‌كوچه شهید جمشیدی (مشاهده روی نقشه)
مجتمع اقامتگاهی قوی سفید
مجتمع اقامتی قوی سفید در منطقه خوش آب و هوا و كوهستانی آلاشت واقع شده است و سوئیت‌هایی بزرگ (یك، دو و سه خوابه) با امكانات رفاهی مناسب همراه با حیاط اختصاصی و نمای عالی به منطقه دارد. هر سوئیت با ۲۰۰ متر زیربنا امكان پذیرایی از چهار تا ۱۰ نفر را دارد. تختخواب دو نفره، رختخواب سنتی، سرویس بهداشتی (ایرانی، فرنگی)، حمام، وسایل گرمایش و سرمایش، تلویزیون، مبلمان، كمد، آشپزخانه و وسایل آشپزی از جمله امكانات این اقامتگاه هستند.
كلبه بومگردی باغ صنم
كلبه بومگردی باغ صنم در محیطی آرام و با امكاناتی نظیر پنل خورشیدی و مولد صنعتی برای تامین روشنایی، استفاده از آب چشمه و همچنین بخاری هیزمی برای گرمایش با چشم‌اندازی بی‌نظیر از كوهستان در اختیار مهمانان قرار می‌گیرد. این كلبه شامل یك نشیمن بزرگ، آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام است و امكان میزبانی از چهار نفر را دارد. كلبه بومگردی باغ صنم تنها یك كیلومتر با آلاشت فاصله دارد و به درمانگاه، فروشگاه و عابربانك نزدیك است.
خانه روستایی شوكا
خانه روستایی شوكا در شهر آلاشت در روستای سرین سوادكوه قرار دارد. این خانه دارای دو اتاق خواب با پنج سرویس كف خواب است و امكان میزبانی از پنج تا ۱۰ نفر را دارد. تراس، باربیكیو، مبلمان، كمد، تراس، تلیویزیون، سرویس بهداشتی و حمام، آب لوله كشی و آلاچیق از جمله امكانات خانه روستایی شوكا هستند.
بهترین زمان سفر به آلاشت كدام فصل است؟
آب و هوای آلاشت، سرد و كوهستانی است و میانگین بارندگی در آن ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلی‌متر گزارش شده است. این میزان بارندگی و موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر آلاشت سبب شده است تا هوای این منطقه همیشه خنك و مطبوع باشد؛ به‌خصوص در فصل تابستان. به همین دلیل بیشتر گردشگران اواسط بهار تا اواخر تابستان را برای سفر به آلاشت انتخاب می‌كنند.
اگر طاقت تحمل سرما را دارید، در فصول پاییز و زمستان به آلاشت بروید تا با مناظری روبه‌رو شوید كه نفس شما را بند خواهند آورد
فصل بهار در آلاشت با آب و هوایی نسبتا سرد همراه است؛ البته با نزدیك شدن به ماه‌های اردیبهشت و خرداد این سرما به آب و هوایی مطبوع بدل می‌شود. تابستان آلاشت با پوشش گیاهی سرسبز و متراكم و آب و هوایی خنك و مطبوع، زمانی مناسب برای فرار از گرمای شهری و پناه آوردن به این ییلاق كوهستانی است.
جنگل‌های آلاشت در پاییز هزاررنگ بسیار دیدنی هستند؛ البته باید بدانید كه هوا در این زمان از سال رو به سردی می‌گذارد؛ اما اگر طاقت تحمل این سرما را داشته باشید به‌طور حتم با مناظری روبه‌رو خواهید شد كه نفس شما را بند خواهند آورد. دمای هوا در فصل زمستان به‌طور محسوسی كاهش می‌یابد و سفر به آلاشت در این زمان از سال توصیه نمی‌شود؛ البته اگر به مناظر برفی و سفیدپوش علاقه‌مند هستید، با تجهیزات و لباس كافی در زمستان به آلاشت سفر كنید.
جاهای دیدنی اطراف آلاشت
روستای سرین
روستای سرین یكی از روستاهای ییلاقی شهرستان سوادكوه استان مازندران در دهستان ولوپی است. این روستا با شهر زیراب حدود ۳۰ كیلومتر فاصله دارد و طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ حدود ۱۵۰ نفر در آن زندگی می‌كنند. آب‌وهوای ییلاقی، مه‌آلود و خنك، طبیعت و معماری بكر و جاذبه‌های گردشگری چون امامزاده ابراهیم (امامزاده سرین) در ورودی روستا در كنار جاده اصلی، دره سرین در غرب روستا، چند چشمه و آبشار، تپه آشپال در جنوب روستا و چشم‌اندازی سرسبز و زیبا از درختان جنگلی با نام استل (به‌معنای بركه و تالاب در زبان محلیها) از جمله دلایل محبوبیت روستای سرین در میان گردشگران هستند.
در كنار تپه آشپال یك راه میان‌بر برای رسیدن به آلاشت وجود دارد و شما با حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی می‌توانید خود را به آلاشت برسانید. قسمت شمالی روستای سرین با جنگلی به نام پرتاس یكی از بكرترین جنگل‌های سوادكوه احاطه شده است. یكی دیگر از جاذبه‌های طبیعی در این روستا كوه‌های اطراف هستند كه هر سال كوهنوردان بسیاری را به‌سمت خود می‌كشانند. در گشت و گذار در روستای سرین چیدن گیاهان دارویی مانند گل گاو زبان، پونه، كاسنی، اسپند، گزنه و نعنا و همچنین میوه‌های جنگلی نظیر زالزالك، ازگیل، تمشك، گوجه سبز و گلابی وحشی را فراموش نكنید.
- فاصله تا آلاشت: چهار كیلومتر
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، دهستان ولوپی
روستای لیند
لیند یكی از روستاهای بخش مركزی شهرستان سوادكوه در دهستان ولوپی است. این روستا آب و هوایی سرد و كوهستانی دارد و جمعیت متغیری را در طول سال به خود می‌بیند؛ اما بر اساس آمار حدود ۱۵۰ خانوار در این روستا زندگی می‌كنند كه اغلب به دامداری و كشاورزی مشغول هستند. روستای لیند در مسیر تردد مسافران آلاشت و روستاهای بالادست مانند سرین، لرزنه، اسبخنی، امامزاده حسن (ع) و سوادرودبار قرار دارد و به همین علت آن را یك روستای گذرگاهی می‌دانند.
روستای لیند با طبیعتی جنگلی و جنگل‌های هیركانی با قدمتی از ۴۰ میلیون سال قبل، مقصدی بی‌نظیر برای طبیعت‌گردان است. جالب است بدانید كه پیدایش جنگل‌های هیركانی به دوران ژوراسیك برمی‌گردد و جنگل‌های شمال در آن زمان، خانه‌ای امن برای گونه‌ای از دایناسورها به نام پلسیوسور بوده‌اند. در این روستا منطقه‌ای به نام «تاب كرسر» (Kersar) وجود دارد كه دارای دیوارهای سنگی با ارتفاع بیش از ۱۰۰ متر است كه برای صخره‌نوردی استفاده می‌شود. روستای لیند، منطقه‌ای پر از پتانسیل‌های گردشگری است و در صورت توجه مسئولان می‌تواند مجهز به دیگر امكانات گردشگری از جمله یك آبشار نیمه‌مصنوعی و پایگاه پاراگلایدر و كایت شود.
- فاصله تا آلاشت: هفت كیلومتر
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، دهستان ولوپی
روستای لرزنه
روستای زیبای لرزنه یكی از روستاهای دیدنی آلاشت در ارتفاعات است. این روستا به‌علت قرار گرفتن در منطقه‌ای سردسیر، تنها در چند ماه تابستان سال قابل سكونت است و بیشتر از آن به‌عنوان ییلاق و تفریحگاه تابستانی استفاده می‌شود. مسیر دسترسی به لرزنه از طریق جاده جنگلی و از طریق شیرگاه و آلاشت است. این روستا با كلبه‌های چوبی ساده، دریاچه‌ای از ابر و طبیعت بكر و دست‌نخورده از زیباترین مكان‌هایی است كه می‌توانید در اطراف آلاشت ببینید.
امامزاده حسن (ع) یكی از جاذبه‌های زیارتی لرزنه است. این امامزاده از نسل امام موسی بن جعفر (ع) است و اهالی آلاشت احترام زیادی برای آن قائل هستند. قدمت بنای این امامزاده حدود ۲۰۰ سال است. گفته می‌شود كه در گذشته‌ها در این بقعه، حجره حوزه علمیه ساخته شده بود و طلاب سوادكوه و بندپی در فصل تابستان برای تحصیل علم به اینجا می‌آمدند. درب امامزاده حسن (ع) قدمت بسیار بالایی دارد و در سفرنامه‌های ناصرالدین شاه به آن اشاره شده است. این درب برای مرمت به كارگاه‌های نجاری شیرگاه فرستاده شد و برای ۱۵ سال در آنجا به امانت ماند تا اینكه شهردار آلاشت این درب با ارزش را به موزه مردم‌شناسی آلاشت منتقل كرد.
داخل امامزاده حسن (ع) با فرش‌های قدیمی و پنجره‌های گنبدی شكل روبه‌رو می‌شوید. حیاط این امامزاده مشرف به دریاچه‌ای از ابر است كه چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌كند. قبرستان، داخل حیاط امامزاده قرار دارد و نشانی از قدمت این مكان است.
- فاصله تا آلاشت: هشت كیلومتر
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، دهستان ولوپی
روستای لاكوم
روستای لاكوم، منطقه‌ای ییلاقی در نزدیكی آلاشت است كه با چشم‌اندازهای زیبا و باورنكردنی در ارتفاعات مكانی مناسب برای گشت و گذار و خلوت كردن در طبیعت است.
فاصله تا آلاشت: ۱۰ كیلومتر
آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، دهستان ولوپی (مشاهده روی نقشه)
روستای سنگ رج
روستای سنگرج از جنوب به روستای لرزنه و از شمال به روستای ییلاقی لاكوم مشرف است و حدود ۱۲ كیلومتر با آلاشت فاصله دارد
روستای سنگ رج منطقه‌ای ییلاقی و كوهستانی با آب و هوایی معتدل و مرطوب است. این روستا ییلاق اهالی لفور و لفورك و كفاك در فصل تابستان است و در دیگر زمان‌های سال، افراد كمی در آن زندگی می‌كنند. روستای سنگرج از جنوب به روستای لرزنه و از شمال به روستای ییلاقی لاكوم مشرف است و حدود ۱۲ كیلومتر با آلاشت فاصله دارد. ارتفاع این روستا كه در مسیر جاده امامزاده حسن قرار دارد ۲۸۰۰ تا ۳۰۰۰ متر است. درباره وجه تسمیه نام روستای سنگ رج گفته می‌شود كه نام این روستا متشكل از دو بخش سنگ و رج است و معنای آن جایی است كه سنگ‌ها به‌صورت ردیف در آن قرار دارند.
فاصله تا آلاشت: ۱۲ كیلومتر
آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، دهستان ولوپی (مشاهده روی نقشه)
روستای سوادرودبار
روستای سوادرودبار كه به گویش محلی ساتروار خوانده می‌شود در ۴۰ كیلومتری شهر زیراب در دهستان ولوپی قرار دارد. این روستای بسیار زیبا در یكی از خوش آب و هواترین نقاط رشته كوه‌های البرز واقع شده است و از معدود روستاهایی به شمار می‌آید كه بافت و معماری و همچنین طبیعت كوهستانی بكر خود را حفظ كرده است. شغل مردم روستای سوادرودبار دامپروری و كشاورزی است. آنها درگذشته به كشت گندم می‌پرداختند؛ اما در حال حاضر سیب‌زمینی و چغدر كشت اصلی آنها است.
روستای سوادرودبار توسط یك رودخانه كوچك به دو قسمت بالا محله و پایین محله تقسیم شده است. بالا محله‌ای‌ها بیشتر از طایفه هفت دایی و جمشیدی و پایین محله‌ای‌ها بیشتر از طایفه محمدآقایی، كرچینی و كردخل هستند. قبرستانی قدیمی، سكوت بی‌نظیر، دیوارهای سنگچین شده قدیمی، «سقانفار» (اتاق‌هایی كه در كنار حسینیه‌ها، مساجد یا محوطه گورستان‌ها ساخته می‌شدند)، خانه‌های این روستا با معماری محلی و دره‌ای مه‌آلود بر فراز كوه‌های البرز از زیبایی‌های روستای سوادرودبار هستند. مسیر دسترسی از آلاشت به روستای سوادرودبار مسیری خاكی و بسیار زیبا با درختان زیبای ولیگ و گل‌های محمدی است.
- فاصله تا آلاشت: ۱۳ كیلومتر
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، دهستان ولوپی
روستای چرات
روستای چرات در دهستان ولوپی در ارتفاع بیش از ۲۷۰۰ متر از سطح دریا یكی از روستاهای اطراف آلاشت سوادكوه در استان مازندران است. برخی بر این باور هستند كه نام سوادكوه از كوه «سوات» گرفته شده است؛ كوهی كه در جنوب شرقی روستای چرات قرار دارد و در ارتفاعات آن آثاری از تمدن قدیم مشاهده می‌شود كه احتمالا نشان از استقرار حاكمان قدیم سوادكوه دارد. این كوه همچنین یكی از سرچشمه‌های رودخانه تالار (تلار رود) است.
از مناطق دیدنی چرات میتوان به چشمه‌های فراوان، حمامی با بیش از ۲۰۰ سال قدمت، آبشاری به نام گرچلینگ (نارم، آلاشت یا پل سفید) با ارتفاع حدود ۱۰ متر، تنگه نارم، قله شاه‌نشین (سوات)، غارهای باستانی و مناظر و طبیعت زیبا اشاره كرد. دره‌ای پشت آبشار گرچلینگ نیز یكی از دیدنیهای روستای چرات است كه كوهنوردان از آن به‌عنوان مبنای صعود به كوه‌های اطراف به‌خصوص كوه پرچنان استفاده می‌كنند. یكی از غارهای مهم روستای چرات، «سرخ غار» است كه در كوه «لی پشت» قرار دارد و فاصله آن تا دامنه كوه یك ساعت است. این غار با ورودی طاق مانند و مواد معدنی مانند سنگ مرمر به‌راستی زیبا و خیره‌كننده است و بازدید از آن به‌شدت توصیه می‌شود.
- فاصله تا آلاشت: ۲۲ كیلومتر
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، دهستان ولوپی
رستم دكت
رستم دكت یعنی جایی كه رستم افتاده است. در شاهنامه فردوسی آمده است كه رستم، سنگی بزرگی را به‌سمت دیوها پرتاب می‌كند. گفته می‌شود كه این سنگ در نزدیكی آلاشت در روستایی به نام گلیون بر زمین فرود آمده است.
آبشار گزو
آبشار گزو در دل جنگل سرسبز و هیركانی لفور استان مازندران و در فاصله ۱۵ كیلومتری بخش شیرگاه از توابع شهرستان سوادكوه شمالی، ۲۵ كیلومتری شهر زیرآب و در منطقه‌ای بكر با آب و هوای كوهستانی قرار دارد. این آبشار كمتر شناخته شده است و مسیر دسترسی به آن نیز كمی دشوار، اما با صفا و سرسبز است. آبشار زیبا و مرتفع گزو از دو آبشار تشكیل شده است. آبشار اول پنج متر ارتفاع و آبشار دوم حدود ۴۳ متر و درمجموع ۴۸ متر ارتفاع دارد. در پایین دست گزو حوضچه‌ای پر آب تشكیل شده كه بهترین مكان برای فرار از روزهای گرم بهار و تابستان و آب‌تنی در آب خنك آن است.
آبشار گزو مقصدی عالی برای طبیعت‌دوستان و طبیعت‌گردان است كه با پیاده‌روی در دل جنگل، كوهنوردی و صخره‌نوردی یك روز استثنایی را تجربه خواهند كرد.
- فاصله تا آلاشت: ۲۸ كیلومتر (حدود یك ساعت)
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، ۲۵ كیلومتری شهر زیرآب
امامزاده گزو
امامزاده گزو كه به نام‌های «سه بزرگوار گزو» یا «امامزاده برادران» نیز شناخته می‌شود، یكی از دیدنیهای نزدیك به آبشار گزو است كه در مسیر دسترسی به آن قرار دارد و برای استراحتی كوتاه مناسب است.
دریاچه و سد لفور
دریاچه و سد لفور كه به نام سد البرز و پاشاكلا نیز شناخته می‌شود یكی از جاهای دیدنی در نزدیكی آلاشت است؛ دریاچه‌ای كه بین درختان جنگلی محصور شده است و تصویر مه‌آلود و اسب‌های در حال چرا آن را به‌صورت یك كارت پستال در آورده‌اند. در كنار دریاچه این سد با پرداختن به تفریح‌های فرح‌بخشی چون ماهیگیری می‌توانید تجربه شیرین و به‌یادماندنی را داشته باشید. فاصله دریاچه و سد لفور با آبشار گزو حدود ۲۳ كیلومتر است و مسیر آن، یك جاده خاكی و جنگلی است.
- فاصله تا آلاشت: ۹۰ كیلومتر (حدود دو ساعت)
- آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادكوه، ۲۵ كیلومتری شهر زیرآب
در پایان به شما توصیه می‌كنیم كه در سفر به آلاشت و روستاهای اطراف به‌عنوان یك گردشگر مسئول از طبیعت و محیط زیست محافظت كنید. در این مناطق زباله‌های خود را در طبیعت رها نكنید. همواره به یاد داشته باشید كه طبیعت بكر این منطقه از میلیون‌ها سال قبل وجود داشته است و با محافظت از آن میتوان آن را برای نسل‌های بعد نیز حفظ كرد.
پرسش‌های متداول
آلاشت كجاست؟
شهر آلاشت در منطقه مركزی شهرستان سواد كوه در استان مازندران واقع شده است.
بهترین زمان سفر به آلاشت چه زمانی از سال است؟
بیشتر گردشگران به‌دلیل آب و هوای خنك و مطبوع اواسط بهار تا اواخر تابستان را برای سفر به آلاشت انتخاب می‌كنند.
آلاشت به چه معنی است؟
آلاشت در زبان مازندرانی معنای «آشیانه عقاب» است و از آنجا كه عقابهای زیادی در كوه‌ها و تپه‌های اطراف آشیانه دارند، به این شهر آلاشت گفته می‌شود.
سوغات آلاشت چیست؟
جاجیم، مهم‌ترین سوغات شهر آلاشت است. از دیگر سوغاتی‌های آلاشت میتوان به میوه‌ها و گیاهان دارویی، پنیر خیكی و محصولات لبنی چون شیر، كره، پنیر و ماست محلی اشاره كرد.