شیرگاه مركز شهرستان سوادكوه شمالی در استان مازندران است كه از جنوب به شهرستان سوادكوه و از شمال به شهرستان قائم شهر راه دارد. این شهر همچنین از سمت شرق به شهرستان ساری و از سمت غرب به شهرستان بابل راه دارد. مردم شیرگاه مازندرانی هستند و به زبان مازندرانی گویش می‌كنند. همچنین سریال مشهور پایتخت نیز در این شهر ساخته شده‌است.
در باب وجه تسمیه شیرگاه دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. شماری علت این نام گذاری را فراوانی درختانی موسوم به شیردار در این منطقه دانسته‌اند. گروهی معتقدند كه رطوبت بالا و شرجی بودن این منطقه، كه معادل آن در زبان طبری واژه شیر به معنی خیس است و شیرگاه یعنی مكان خیس و رطوبتی كه در اكثر مواقع سال ابری و بارندگی می باشد ، علت نام گذاری آن بوده است . ضمن اینكه در روایتی نیز مبارزه‌ی شیر و گاو كه صاحب آن فردی به نام شیخعلی نادر بود ، حكایت دارد ولی بیشتر از همه به نظر همان شیر یا خیس درست می آید ، البته طبق روایت دیگری در منطقه ایی بالاتر از شهیدآباد و پایینتر از امامزاده قاسم یا آقادار لوله‌هایی به جهت انتقال شیرِگاو از آنجا به سمت آبدانگ‌سر یا پادگان فعلی كه محل ساماندهی نیروهای نظامی بود ، وجود داشت و این شیر ، از جنگلهای شیرگاه به آنجا با توجه به شیب موجود هدایت می شد علت نامگذاری آن به شیرگاو و سپس شیرگاه بود این مكان كه در سابق دامداری بزرگی بود قبرستان گبری‌های قبل از اسلام بوده كه آثار و بقایای آن (اسكلت انسان و سفال) در حفاری‌های غیرمجاز مشهود شد.
تاریخچه شیرگاه؛ خانه چوب‌بُرها و دامدارها
در زمان صفویه به استان مازندران «تپورستان» یا «طبرستان» گفته می‌شد. جاده «شاه‌عباسی» در این دوران و به دستور شاه عباس ساخته و به‌منظور دسترسی آسان كاروان‌ها در آن سال‌ها راه‌اندازی شد. این جاده سنگ‌فرش، راه ارتباطی گیلان و مازندران با پایتخت آن دوره تاریخی، یعنی اصفهان بود. امروزه بیشتر بخش‌های جاده شاه‌عباسی در اثر گذر زمان از بین رفته است؛ اما تعدادی از پل‌های متعلق به ساخت این جاده مانند پل شاه‌عباسی و پل شاهپوری هنوز در منطقه شیرگاه وجود دارند و از جاذبه‌های گردشگری این منطقه محسوب می‌شوند.
در دوره صفویه شغل بیشتر مردم شیرگاه چوب‌بری و دامداری بود و اكثریت آن‌ها در مناطق زیولا، پالی، تپه‌سر و آبدنگه ساكن بودند. آن‌ها برای تامین چوب و علوفه دام‌ها به شیرگاه رفت‌وآمد می‌كردند؛ چراكه این منطقه به پوشش گیاهی و آب‌وهوای خوب شهرت داشت. به‌مرور بخشی از مردم با ساخت خانه، شیرگاه را به‌عنوان محل سكونت خود برگزیدند. مردم روستای شیرگاه هنوز هم به شغل چوب‌بری و دامداری مشغول هستند و برخی از زنان و مردان نیز از تولید و فروش صنایع دستی همچون گلیم، جاجیم، محصولات چوبی و سفالی و عروسك‌های بافتنی درآمد كسب می‌كنند.
چطور به شیرگاه برویم؟
برای عزیمت به نگین مازندران، بایستی عازم جاده فیروزكوه شد و اگر از پایتخت عازم شهرستان شیرگاه هستید، با عبور از رودهن ، دماوند و فیروزكوه، وارد جاده تهران به قائم شهر همیشه سرسبز خواهید شد. نرسیده به قائم شهر، شهرستان شیرگاه، منتظر میزبانی شایسته از شما گردشگران شمال گرد است. اما اگر خواستید با قطار و اتوبوس هم بروید، توصیه های اقامت۲۴ را در نظر داشته باشید.
تونل شیرگاه سوادكوه در نوروز ۱۳۹۶ افتتاح شد و ورودی این تونل پوشیده از مناظر دل انگیز است. تونل زیرآب به شیرگاه ۱۵۷۹ متر طول دارد.
سفر به شیرگاه با قطار
یكی از ارزان ترین وسایل حمل و نقل در ایران كه امن هم هست، قطار است. سفر به شیرگاه با قطار امكان پذیر است. یكی از زیبا ترین مقصد های قطار گردی در ایران، همین مسیر شیرگاه است. از دل جنگل های سرسبز زیبا مازندران گذر خواهید كرد و سفری واقعا منحصر به فرد را تجربه خواهید كرد. مخصوصا در بهار و پاییز هزار رنگ و هزار نقش ایران. راه آهن رویایی شمال در شیرگاه نیز ایستگاه دارد.
سفر به شیرگاه با هواپیما
سفر به شیرگاه ساری با هواپیما، امكان پذیر است. ابتدا بایستی به مركز استان مازندران یعنی فرودگاه بین المللی ساری رفته و از آنجا، با خطی ها و سواری ها، عازم شیرگاه شوید. شیرگاه در شرق شهر ساری واقع شده است.
سفر به شیرگاه با اتوبوس
البته اتوبوس های درون استانی در دسترس است. در ساری، پایانه های اتوبوسرانی برای عزیمت به نقاط مختلف این استان سرسبز در دسترس بوده و با كم ترین هزینه می توان عازم شیرگاه مازندران شد. البته اتوبوس های سوادكوه هم شما را به شیرگاه می رساند.
سفر به شیرگاه با خودرو شخصی
اگر قصد عزیمت به شیرگاه با خودرو شخصی دارید، در یكی از روزهای تعطیل، به جاده خاطره انگیز فیروزكوه بزنید و عازم شیرگاه شوید. شیرگاه در فاصله حدود بیست و پنج كیلومتری قائمشهر بوده و اگر از تهران، عازم شیرگاه شوید، مسیری حدودا ۳ تا ۴ ساعته پیش روی شما خواهد بود. قطعا سفر در ساعات اولیه روز، مسیری كم ترافیك را برایتان به ارمغان خواهد آورد. جاده شیرگاه آسفالته و مناسب است.
اگر از شیرگاه قصد بابلسرگردی دارید، مسیر شیرگاه به بابلسر ۵۸ كیلومتر طول دارد و فاصله زمانی هم حدود ۴۰ دقیقه است. بابلسر تا شیرگاه از جمله مسیرهای پر ترافیك برای گردشگران است. تماشای دیدنیهای شیرگاه سوادكوه با خودرو آسان تر است.