در شمال شرق شهر تهران، در جایی كه شهر را زیر پا می گذاری و از دود و شلوغی می گریزی به كوهها می رسی و بعد از گذشتن از گردنه ی قوچك و پیچ چند كوه به منطقه ای می رسی كه زمین تا آسمان، آب و هوایش با هوای آلوده ی تهران فرق دارد. با اینكه از تهران تا آن منطقه ی كوهستانی نیم ساعت الی ۴۵ دقیقه بیشتر فاصله زمانی نیست ولی گویی تو دنیای دیگری را می بینی در منطقه ی رودبار قصران. روستاهایی كه آب و هوایش در تابستان آن قدر مطبوع و دلنشین است كه حتم داری وارد قطعه ای از بهشت شده ای.
بعد از گذشتن از جاده ای رویایی كه نه تنها در تابستان زیباست، حتی در پائیز و زمستان هم چهرأ زیبایی دارد. آن قدر زیباست كه انسان ساعتها هم اگر به تماشایش بنشیند از لذت دیدارش سیر نمی شود. در پائیز درختان هزار رنگ می شوند و تابلویی از زیبایی ها را به چشم ها هدیه می دهد كه دست چیره دست هیچ نقاشی نمی تواند آن را بر بوم نقاشی رسم كند. از این روستاهای كنار جاده كه می گذری به روستاهای فشم می رسی روستایی كه از لحاظ امكانات و ساختمان سازی از شهر هم مدرن تر و زیباتر است و برای خودش دیگر شهر بزرگی شده است در میدان فشم یك دوراهی وجود دارد كه از سمت چپ به میگون و از سمت راست آن به زاگون (با تلفظ رسمی زایگان) می روی «به نگین رودبار قصران» روستایی با همه سادگی هایش، بسیار باشكوه و خاطره انگیز.
اگر روزی به زاگون بروید در دفتر خاطرات ذهنتان تا ابد ماندگار خواهد بود. باغهای زیبا و دو رودخانه ای كه دورتادور این روستا را احاطه كرده و روستا در بین این دو رودخانه مثل زمردی است در حلقه ای از آب. روستای زاگون نیز با همه زیبایی هایش به دلیل سرمای زیادش در زمستان ها از جمعیت زیادی برخوردار نیست و اكثر مردم این روستا تقریباً از اول پائیز تا اول بهار به تهران می آیند یعنی اكثراً یك خانه هم در تهران دارند. ولی عده ای هم هستند كه برف و سفیدی و پاكی و سكوت زمستان را با دنیا عوض نمی كنند و در آنجا می مانند و احساس خوشی را در آنجا به دست می آورند. روستای زاگون هم مثل تمام روستاها و شهرهای ایران چندین شهید و جانباز و آزاده در دل خود دارد. از جمله شهید داوود ریاحی و علی كسرائی و... كه افتخار این روستا هستند.
امامزاده ای هم در این روستاست كه می گویند خیلی حاجت دهنده است و آن امامزاده عبدالله است كه در بالای ده و در كنار روستای لالون قرار دارد. در روز عاشورا و تاسوعا عزاداران و سینه زنان این دو روستا، علامت های خود را به این امامزاده می برند و ادای احترام می كنند.
روستای زاگون دارای كوههای زیبا و یخچالهای طبیعی بسیار نادری می باشد كه كوهنوردان و گردشگران بسیاری را در تابستان جذب خود می كند. در وسط ده چشمه ی بزرگ و زیبایی است كه آبش نه تنها خنك و گوارا است گویی دوای دردهاست. مردمش مهمان نواز و مهربان و ساده دلند. خوش رویی و شوخ طبعی از صفات مردم این روستاست و همین امر باعث شده كسانی كه برای گردش و تفریح یكبار به این روستا می روند، دوباره و سه باره و سالی چندبار گردش در این روستا را در برنامه های خود قرار دهند. عده ای هم همانجا یا خانه اجاره می كنند و یا زمین و باغ می خرند و ماندگار می شوند. زاگون روستای زیبایی است كه یكبار دیدنش واقعاً می ارزد و در یادها همیشه سبز و زیباست.
زبانی اهالی زاگون (زایگان) چیست؟
گیتی دیهیم در كتاب بررسی خرده‌گویش‌های منطقه قصران به انضمام واژه‌نامه قصرانی ، زبان آبادی زایگان را تاتی و مخلوطی از طالقانی و طبری (مازندرانی) قید است.
حسین كریمان در جلد دوم كتاب قصران كوهسران آورده است : منطقه قصران باستانی شامل مناطق لاوشان، فشم، شمشك، گاجره و روستاهای كوهپایه‌ای توچلال تا مناطق غربی رودخانه جاجرود. زبان عمومی مردم قصران لهجه‌ای از زبان باستانی پهلوی است كه زبان طبری یا مازندرانی، كه از ریشه‌ی زبان های دیرین ایرانی است، و عربی و اندكی تركی، بدان درآمیخته و از زبان دری نیز در قرون اسلامی تاثیر یافته است، و هر چه از ری به مازندران نزدیك تر شوند بر میزان لهجه‌ی مازندرانی به همان نسبت افزوده می‌شود، چنان كه در لهجه‌ی میگون و شهرستانك و لالان و زایگان و روته و گرمابدر و شمشك و دربندسر لهجه‌ی مازندرانی غلبه دارد.
چطور به زاگون (زایگان) برویم؟
حتما راه ها و مسیرهای گوناگونی برای رفتن به یك مكان وجود دارد ولی معمولا همه افراد به دنبال مسیری هستند كه آن ها را در كوتاه ترین زمان به مقصد برساند علاوه بر آن نیز از امكانات استراحت گاهی درمیان مسیر برخوردار باشد تا سفر خسته كننده ای نباشد در اینجا بهترین و شناخته شده ترین مسیر رفتن به روستای زایگان را به شما معرفی می كنیم.
برای سفر به روستای زایگان، ابتدا باید از تهران به راه افتاده و از طریق جاده لشكرك به جاده اوشان – فشم (جاده ۴۲۵) بروید. سپس این مسیر را در امتداد رودخانه جاجرود ادامه داده تا به میدانی به نام امام خمینی برسید. پس از این میدان، به طرف جاده زایگان بروید. پس از طی نمودن تقریبا ۸ كیلومتر، به روستای زایگان خواهید رسید. از اتوبان شهید بابابی، از تهران تا روستای زایگان، حدودا ۳۰ كیلومتر فاصله می باشد كه این فاصله را در مدت زمان ۳۰ تا ۴۵ دقیقه می توان طی كرد.
