ریپورتاژ آگهی
قلعه كل حسن صباح

قلعه كل حسن صباح

قلعه كل حسن صباح با ارزش ترین و مهم ‌ترین قلعه اسماعیلیان در منطقه تاریخی قهستان و دومین مركز دفاعی آنها پس از قلعه الموت است.
  • 1402/01/19
  • استان : خراسان جنوبي
  • شهر : درمیان
  • دسته : قلعه های باستانی ایران
آدرس : خراسان جنوبی، درمیان
تلفن : 66059000-021

قلعه كل حسن صباح با ارزش ترین و مهم ‌ترین قلعه اسماعیلیان در منطقه تاریخی قهستان و دومین مركز دفاعی آنها پس از قلعه الموت است. در غربی‌ ترین بخش این قلعه بقایای معماری به صورت تل خاك بر فراز كوه قابل مشاهده است. این فضا به وسیله یك راهروی باریك با عرض حدود سه متر به بخش مركزی منتهی می‌ شود. بخش مركزی نسبت به سایر قسمت ‌های قلعه سالم‌ ترمانده و بقایای معماری آن قابل تشخیص است. عناصر معماری این قسمت شامل راهروها، اتاق‌ ها و تالار های بزرگی است كه از سنگ ساخته شده ‌اند. پوشش سقف اتاق ‌های این قسمت به شكل قوس جناغی است. بخش سوم در شرق قلعه قرار دارد. در این قسمت حصار خارجی قلعه و تعدادی از برجها قابل تشخیص است. در سطح قلعه تعداد زیادی از آجرهای منقوش با نقوش حیوانی و گیاهی پراكنده است. این آجرها به شكل مربع، مستطیل و شش ضلعی هستند كه حهت تزئین بخش‌ های مختلف قلعه استفاده شده ‌اند. در سطح قلعه قطعه سفال ‌های پراكنده از نوع سفال‌ های لعابدار اسلامی به رنگ‌ های فیروزه ‌ای، آبی، سبز، زرد و نیز سفال ‌هایی با نقوش قالب زده مشاهده می ‌شوند.

هنگامی كه حسن علی ‌ذكره‌ السلام به امامت رسید در مراسمی معروف در قلعه الموت اعلام قیامت كرد. دو ماه بعد همان مراسمی به شیوه‌ ای مشابه در قلعه مؤمن ‌آباد تكرار شد كه نشان می‌ دهد در آن زمان این قلعه احتمالاً مهمترین مركز اسماعیلیان در قهستان بوده است. در زمان لشكركشی هلاكو خان به ایران به جز قسمت امیرنشین این قلعه مابقی آن به طور كامل تخریب شد. هیچ گزارشی از حمله نظامی به این قلعه وجود ندارد. طبق گزارش پیتر وایلی كه در سال 1967 میلادی قلعه را بررسی كرده بود، مؤمن ‌آباد در آن زمان بر بالای تپه ای در نزدیكی روستایی به نام «نصرآباد» قرار داشت. ارتفاع قلعه نسبت به آن روستا ۴۰۰ متر و نسبت به سطح دریا ۲۴۷۰ متر بود. ابعاد قلعه فقط پس از رسیدن به نزدیكی دروازه آن قابل مشاهده است. پلان قلعه به صورت U-شكل و به طول نزدیك به ۳۰۰ متر است كه بخش‌ های آن بر بالای سه تپه متصل به هم قرار گرفته ‌اند. محوطه غربی قلعه تا حدودی مسطح ‌تر است و احتمالاً به عنوان مسجد به كار می ‌رفته ‌است. محوطه شرقی قلعه كه بزرگتر است محل زندگی ساكنان قلعه بوده‌ است. این دو محوطه توسط مسیری باریك و طویل به هم متصل‌ هستند كه در وسط آن، یعنی بالای تپه مركزی، قسمت امیرنشین قلعه قرار دارد كه تا حد زیادی سالم باقی مانده است. در بخش‌ های مختلف قلعه آب ‌انبارها، اتاق ‌ها برای ذخایر آذوقه و معابر زیرزمینی متعدد دیده می ‌شود. دو تونل زیرمینی قلعه را به چشمه ‌هایی در دو كیلومتری شمال قلعه هدایت می ‌كنند.

 

قلعه كل حسن صباح-jGm9t4zsEF

قلعه كل حسن صباح-OzDl8Rn4S9