این تپه بازمانده تمدنی كهن است كه به اعتقاد برخی باستان شناسان تاریخی آن به هزاره ی پنجم قبل از میلاد مسیح می رسد .تپه یاد شده در دشت صوغان ۳۰ كیلومتری شمال شرقی دولت آباد از توابع بافت قرار گرفته است و تامرز استان ۲۲۰كیلومتر فاصله دارد .
ارتفاع تپه ۲۰متر و قطردایره ی پایین آنن ۱۸۷متر است . نتیجه ی تحقیقات نشان می دهد كه این محل درزمان ایلامیان شهر بزرگی بوده و تپه یاد شده سربازخانه و قلعه نظامی شهر راتشكیل میداده است .
حفاری های انجام شده به وسیله كارلوفسكی باستان شناس امریكایی درسال ۱۳۴۳و كشف اشیاء جدید منجمله مجسمه ای كه در موزه ایران باستان نگهداری می شود , حقایق تازه ای رانشان داد .لازم به یادآوری است كه تمدن هلیل در طول ۴۰۰ كیلومتریمسیرخود گسترده بوده و از تپه یحیی یعنی شروع هلیل آغاز و تا جازموریان یعنی پایان آن ادامه داشته است .
تپه یحیی صوغان بعلت داشتن ۷۰۰۰ سال سكونت مستمر انسان از دوران نوسنگی تا چند قرن پس از میلاد اهمیت خاصی داشته و زنجیر ارتباط فرهنگی جنوب شرق ایران بوده و دره سند را با مصر پیوند می دهد.
بین هفت تا هشت هزار سال پیش مراكز روستا نشین در چند نقطه ایران، در منطقه تمدن جیرفت، تپه سیلك كاشان، شهر سوخته سیستان، تپه حصار دامغان، منطقه اوراتو آذربایجان، تپه گیان نهاوند، تپه یحیی صوغان و اطراف مرودشت وجود داشته است.
اندك شهرها ی باستانی شامل شوش، تپه ملیان موهنجو دارو تنها از لحاظ قدمت با «تپه یحیی» برابری دارند واما سند یا كتیبه ای كه نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص می كند هنوز بدست نیامده و این منطقه مركز بسیاری از فعالیتهای صنعتی و هنری بوده است و تكنیك های بكار رفته در تپه یحیی با كارهای مصریان باستان مشابهت دارد.
در طول تاریخ مهاجرت های انسانی و جابجائی انسانها همواره به دلیل دستیابی به شرایط بهتر زندگی بوده و در دوران باستان این شرایط بهتر عبارت از آب فراوان و خاك حاصلخیز برای كشاورزی بوده است.
ایران نخستین سرزمینی است كه در آن مردم به استخراج و استعمال از فلزات پی برده اند تعدادی از نخستین كوره های ذوب مس و در تل ابلیس مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد بدست آمده قدیمی ترین فلزی كه مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است.
