– نام شهر: رودیان
۱-۲-وجه تسمیه : با وجه به اینكه در گذشته این روستا محل تلاقی چند رودخانه بوده به نام رودان شناخته می شده به مرور زمان و در محاورات نام رودیان را به خود گرفته است .
۳-۱- تابعیت : شهر رودیان مركز دهستان حومه در تابعیت بخش مركزی شهرستان شاهرود قرار دارد
۴-۱- موقعیت ( طول و عرض جغرافیایی ) و فاصله تا مراكز سطوح تقسیماتی دهستان ، بخش ، شهرستان :
این روستا در مختصات جغرافیایی با طول ۵۴ درجه و ۵۹ دقیقه و عرض ۳۶ درجه و ۲۱ دقیقه قرار گرفته است فاصله شهر رودیان تا شهر شاهرود حدود ۵ كلیومتر می باشد .
۲- وضعیت طبیعی :
۱-۲- توپوگرافی منطقه : بلحاظ توپوگرافی با توجه به قرار گرفتن در دامنه های جنوبی البرز مركزی دارای شیب بسیار ملایم از شمال به جنوب بوده و جزو روستاهای جلگه ای شهرستان شاهرود می باشد .
۲-۲- اقلیم و نوع آب و هوا : شهر رودیان دارای اقلیم خشك بوده و حداكثر درجه حرارات مطلق آن ۴۲ درجه سانتیگراد و حداقل مطلق ۴/۱۲- درجه و میانگین بارندگی سالیانه آن ۱۶۶ تا۱۷۸ میلیمتر میانگین حداكثر رطوبت نسبی در مرطوبترین ماه های سال ( آذر و دی ) ۸۰ درصد و میانگین حداقل رطوبت سبی در خشك ترین ماه های سال ( تیر و مرداد ) ۲۴ درصد گزارش شده است .
۳-۲- منابع آب ( سطحی و زیر سطحی )
الف ) منابع آبهای سطحی : رودخانه هایی كه در منطقه جریان دارند ، دائمی نبوده و اغلب رودهای كوچك و كم آب هستند كه در فصول پرباران تشكیل سیلاب داده و به دشت كویر سرازیر می شوند . رودخانه فصلی مجن در انتهای حوضه جنوبی خود منبع زیرزمینی تامین آب این شهر می باشد .
ب) منابع آبهای زیرزمینی : منابع تامین آبهای زیرزمینی شهر عمدتا ً چاه های عمیق بوده كه تعداد آنها قریب ۳۰ واحد می باشد و بلحاظ كیفیت برای كشاورزی مناسب بوده و جهت شرب در كلاس خیلی خوب قرار دارند.
۴-۲- نوع خاك : عمده خاك منطقه دامنه ای بوده و تا عمق زیاد جنس قلیایی داشته و دارای قابلیت نفوذ بالایی می باشد و اغلب زیر كشت باغ ها و گندم و جو بوده است .
۵-۲- پوشش گیاهی ( مرتع ، جنگل ، بیابانی و سایر ) : با توجه به واقع شدن شهر در منطقه كویری ، مراتع فقیر بوده ولی از لحاظ پوشش گیاهی دارای درختان پهن برگ ، انجیری ، زبان گنجشك ، گردو ، گلابی ، انگور ، افرا، توسكا ، آلو ، زردآلو و غیره می باشد
۳- وضعیت اجتماعی و فرهنگی :
۱-۳- زبان و لهجه : زبان مردم ، یكی از كهن ترین زبان های موجود ایران است كه بقایای زبان پهلوی است و در حال حاضر به گویشهای سمنانی ، سنگسری ، شهمیرزادی ، سرخه ای و بیابانكی تكلم می كنند.
۲-۳- قومیت : قومیت كلیه اهالی فارس می باشد .
۳-۳- دین ، مذهب و فرق مذهبی : اهالی رودیان دارای دین اسلام با مذهب شیعه می باشند
۴-۳- امكانات اداری ، رفاهی ، آموزشی و خدماتی روستا :
الف ) اداری : خانه بهداشت ، درمانگاه ، مجتمع بهزیستی ، شهرداری و شورای اسلامی ، شركت تعاونی ، حوزه مقاومت بسیج ، كتابخانه ، شعب بانك كشاورزی ، صادرات ، صندوق قرض الحسنه ، زمین فوتبال و سالن ورزشی ، پارك دفتر مخابرات و پست ، جایگاه فروش سوخت ، اماكن مذهبی از قبیل ۴۰ باب مسجد و حسینیه از دیگر امكانات واقع در شهر می باشد .
ب) وضعیت آموزشی : این شهر دارای ۶ مركز آموزشی بوده كه از این تعداد ۲ واحد آموزشی دبیرستان ، ۲ واحد آموزشی راهنمایی و ۲ واحد ابتدایی می باشد :
۴- وضعیت اقتصادی :
۱-۴- تركیب اقتصادی جمعیت ( نوع مشاغل)
الف ) كشاورزی : از نظر اقتصادی ، اقتصاد غالب شهر متكی بر كشاورزی بوده و قریب ۲/۴۷ درصد شاغلان كل شهر در این بخش فعالیت دارند . سطح زیركشت ، حدود ۳۲۵۰ هكتار است كه از كل اراضی معادل ۱۲۰۰ هكتار زیر كشت گندم و جو ، ۱۵۰۰ هكتار اراضی باغی مانند انگور ، و ۳۰۰ هكتار زیر كشت چغندرقند ۲۵۰ هكتار زیر كشت پسته قرار گرفته است .
ب) صنعت : صنایع كارگاهی كوچك در رودیان نظیر واحدهای جوشكاری ، تعمیرگاه های ادوات كشاورزی ، نجاری از جمله فعالیتهای صنعتی می باشد كه پس از بخشهای خدمات و دامداری و كشاورزی رتبه چهارم را در ایجاد اشتغال داراست . فعالیتهای خدماتی دارای جایگاه دوم ایجاد اشتغال می باشد كه معادل ۵/۳۳ درصد از شاغلان را بخود اختصاص داده است
ج) دامداری : سومین ركن اقتصادی این شهر دامداری است كه با ۸۰۰۰ راس دام ( ۷۰۰۰ راس گوسفند و بز و ۱۰۰۰ راس گاو ) بخش قابل توجهی از شاغلین را در این بخش فعال نموده است .
۳-۴-میزان مبادلات با شهرها و روستاهای مجاور :
بخش عمده ی مبادلات ، بخصوص مبادلات اقتصادی این شهر با شهرهای شاهرود و تهران در زمینه صادرات محصولات كشاورزی و تولیدی می باشد .
۵- بافت فیزیكی و كالبدی :
وضعیت معابر : شبكه ارتباطی شهر رودیان كم عرض وارگانیك است و هر قدر از هسته اولیه شهر دورتر می شویم معابر عریضتر و طولانی تر و دارای انشعابات بیشتر با عرض های مختلف و دارای اشكال منظم تری می گردد و هر قدر به طرف مسیر اصلی شاهرود نزدیكتر می شویم معابر منظم تر و بعضاً محدودتر و نیمه فشرده می شود .
بطور كلی براساس عملكرد سلسله مراتب معابر به دو دسته خارج و داخل بافت تقسیم می شود .
۱-۵- انواع و تعداد راههای ارتباطی موجود با شهرها و روستاهای مجاور:
راه دسترسی خارج شهر از طریق بزرگراه شاهرود – رودیان است كه از جنوب شهر شاهرود منشعب می شود و به فاصله حدود ۵ كیلومتر به این شهر می رسد .
۷- وضعیت جمعیت :
۱-۷- تعداد جمعیت : جمعیت شهر رودیان در سال ۱۳۴۵ معادل ۱۸۴۰ نفر بوده كه با نرخ رشد ۶/۲ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۲۳۹۲ نفر رسید . در سال ۱۳۶۵ و ۱۳۷۵ به ترتیب جمعیت آن به ۲۰۵۹ و ۲۴۱۸ نفر افزایش یافته است . در سال ۱۳۸۵ جمعیت روستا به ۳۲۹۵ نفر رسیده كه براساس اعلام مركز بهداشت در سال ۱۳۹۱ برجمعیت آن بالغ بر ۳۶۶۹ نفر می باشد .
۲-۷- نوع تراكم : با توجه به كویری بودن و وسعت زیاد بخش مركزی شهرستان شاهرود، شهر رودیان نیز به تبعیت از تراكم سطح محدوده در تراكم كم قرار دارد.
۳-۷- حوزه جذب و نفوذ :
با توجه به اینكه شهررودیان مركز دهستان حومه می باشد به عنوان مركز حوزه روستایی و دهستانی وظیفه خدمات رسانی به روستاهای اقماری در سطح دهستان را به عهده دارد . از روستاهای واقع در حوزه نفوذ شهر رودیان میتوان به روستاهای دیزج ، جعفرآباد ، حسین آباد و یونس آباد اشاره كرد . بلحاظ اداری تمام روستاهای دهستان حومه در حوزه نفوذ این شهر قرار گرفته اند و خدمات آموزشی ، درمانی ، خدمات كشاورزی ، مخابرات و تبادلات اقتصادی خود را با شهر رودیان دارند
۸-امكانات موجود جهت برگزاری نماز جمعه
مسجد جامع رودیان با زیربنای بالغ بر ۶۰۰ متر مربع و مساحتی در حدود ۱۲۰۰ مترمربع از بزرگترین مساجد موجود در این شهر می باشد و وجود یك باب منزل مسكونی جهت اقامت امام جمعه از جمله امكانات موجود جهت برگزاری نماز جمعه می باشد .