سراب كهمان كه در مسیر رودخانه كهمان و در شمال شهر الشتر قرار گرفته یكی از زیباترین مناطق گردشگری استان لرستان است. این دره زیبا در دامنه كوه های گرین (از سلسله كوههای زاگرس) قرار گرفته و رودخانه كهمان از میان آن عبور می كند. آب این رودخانه از آب شدن برف و یخ كوه های گرین تامین می شود و در مسیر خود به الشتر این منطقه را سیراب می كند. از پدیده های جذاب آن، دره «كهمان»، قله «كلو»، رادیولاریت های «گرین»، برف چالها، غارها و پوشش گیاهی خاص منطقه است.
سراب كهمان با طبیعتی زیبا و بكر در دره ای به طول چند كیلومتر قرار گرفته است. منطقه باستانی و گردشگری كهمان و دروازه در شمالی ترین نقطه لرستان و شهرستان الشتر قرار دارد و یكی از دره های بسیار زیبا و پرآب و در عین حال باستانی در سطح ایران است. دره كهمان چند سراب دارد كه از شهرستان سلسله تا نخستین سراب پانزده كیلومتر فاصله است. آب سراب از دره كهمان رو به شهرستان الشتر در جریان است.
گردوهای سر به فلك كشیده، طبیعت بكر، یخچال های دائمی، غارهای متعدد و ارتفاعات جذاب و دیدنی، داروهای گیاهی بسیار نادر و كمیاب، چشمه سارهای فراوان و پرآب، طراوت و خنكی و آب و هوای بی نظیر منطقه فرحبخش روح و جان هر گردشگری است. این عظمت پادشاهان ایران را نیز بخود جلب كرده و پیشینه نام آن به دوران باستان برمی گردد كه تفرجگاه آنان بشمار می رفته است.
سرچشمه ابتدایی رودخانه كهمان، چشمه «تخت شاه» و چشمه های اطراف آن است كه پس از جاری شدن در درون دره كهمان، آب چشمه سراب «خاصان» و دیگر چشمه های اطراف به آن پیوسته و رودخانه كهمان را شكل می دهند. مجموعه‌ای از دشت های زیبا، آب های خروشان، باغات گسترده و طبیعت دلنواز، این خطه را به «بهشت لرستان» تبدیل كرده است.
رودخانه پرآب كهمان علاوه بر جذب گردشگری در شهرستان سلسله، موجب سرسبزی و زیبایی هرچه بیشتر دشت الشتر است. این رودخانه ایستگاه اصلی ماهی قزل آلا و رنگین كمان بوده و در اطراف این منطقه واحدهای پرورش ماهی تاسیس شده است. در كنار رودخانه كهمان درختان گردو و بید رشد كرده اند و سایه ساری بهشت گونه را به وجود آورده اند. سالانه گردشگران زیادی برای گذراندن تعطیلات خود، به این منطقه خنك و خوش آب و هوا می آبند و از این منطقه رویایی لذت می برند.
وجه تسمیه
«كهمان» به زبان محلی «كی امان» یا «كیمو» خوانده می شود. «كی امان» یا «كیمان» یا «كیمو» همان امانگاه و مامن پادشاهان كیانی است. تخته سنگ های كهمان لرستان، تخت شاهان ایران باستان در زمان فراغت از سلطنت بوده و گواهش را می توان همان گاو خمره ها و آثار بدست آمده از آن و تخت گاه های سراب خاصون (سراب خاصان) و سراب و چشمه معروف تخت شا (تخت شاه) دانست. البته دلیل دیگر این نام شاید وجود بقایای تختگاهی است كه توسط یكی از حكام قاجار در میان چشمه و زیر درختان گردو ساخته شده است.
موقعیت جغرافیایی
كوه گرین از سلسله جبال زاگرس، نگین سرسبز شهرستان سلسله است. وضعیت جغرافیایی كهمان N335901 E482102 است كه در استان لرستان قرار دارد. در پایین دره كه وارد دشت الشتر می شویم، آب های زلال و روان را می بینیم كه از دروازه و تخت شاه و سراب خاصون جاری شده و رودخانه كهمان را تشكیل داده است و كشاورزی بیش از نیمی از دشت الشتر را رونق می بخشد. دره تخت شاه (كهمان) در شش كیلومتری شمال دهستان «قلعه مظفری» شهرستان سلسله در دامنه قله «چهل نابالغان» قرار گرفته است. منطقه زیبای كهمان در ۱۵ كیلومتری شمال شهر الشتر قرار گرفته و محوطه باستانی و تخت شاه نیز در شمال غرب الشتر به طرف سراب كهمان واقع شده است.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه درختان كهنسال بلوط، انجیر، گردو، گلابی كوهی، زالزالك، چنار، زبان گنجشك، صنوبر و سپیدار، بید، سیب، آلوی كوهی و در خلال آن سرشار از گون و درختچه های كوهستانی است. كوهستان اطراف دروازه و كهمان و پوشش گیاهی و جنگلی بسیار انبوه و غنی آن زیستگاه بسیار مناسبی برای حیوانات و پرندگان مختلف است.
حیات وحش
از جانوران این منطقه می توان به پلنگ، خرس، كفتار، گرگ، روباه، شغال، گوركن، سنجاب، سگ آبی، سمور، موش خرما، كل، بز، قوچ، میش، گراز، خوك، كبك كوهی، كبك دری، تیهو، گنجشك، كلاغ، قرقاول، بلدرچین و دیگر انواع خزندگان، پرندگان و بندپایان اشاره كرد.
پرورش ماهی
آب این رودخانه شرایط احداث مزارع و شیلات های ماهی را میسر ساخته كه در بین آنها یكی از بزرگ‌ترین و مجهزترین مراكز پرورش ماهیان سرد آبی خاورمیانه به چشم می خورد كه نشان‌د هنده سلامت و كیفیت آب این منطقه است.
تصرف اراضی و قطع درختان توسط افراد سودجو
درسال های اخیر بخش هایی از حریم رودخانه و اراضی منابع طبیعی به تصرف شخصی افراد سود جو و فرصت طلب در آمده است و تعداد زیادی از درختان گردوی این منطقه قطع شده كه لازم است دولت در این زمینه وارد عمل شود و نسبت به رفع تصرف شخصی و آزاد سازی این زمین ها كه از منابع ملی ایران است اقدام گردد.
جاذبه های منطقه
رودخانه ها، آبشارها، سراب ها، تپه های باستانی و همچنین آب و هوای مناسب خصوصاً در فصول بهار و تابستان، علاقمندان زیادی را از دیگر استان های ایران به این شهرستان می كشاند. قله مرتفع كلو كه از شرق تا شمال شهرستان الشتر امتداد دارد دارای یخچال‌های طبیعی است. رادیولاریت های گرین نیز بر زیبایی منطقه می افزاید. علت پدیدار شدن تپه های قرمز در دره كهمان وجود رادیولاریت های حاوی سنگ منگنز است كه در ناحیه نرمه و دشتله وجود دارد. از مناطق طبیعی و زیبای این شهرستان غیر از سراب «كهمان» میتوان به سراب «زز»، كوه های «مهاو» و «گرین»، چشمه «گولم كاو»، سراب «پرسك» و پارك صخره ای «بابا داود» اشاره كرد. «قلعه مظفری»، پل «كاكا رضا»، پل «هنام»، تپه «گریران» و سراب «چناره» هم از دیگر مناطق تاریخی الشتر هستند.
