با رفتن به كاشان بسیاری مایل هستند بدانند مسجد و مدرسه آقابزرگ كاشان مربوط به چه زمانی است، با ما همراه باشید تا پاسخ آن را دریابیم.
اگر برای تماشای مسجد آقا بزرگ مشتاق هستید، باید به طرف مركز ایران بروید. مسیر را تا استان اصفهان ادامه بدهید و به شهر كاشان برسید. در بافت‌های قدیمی كاشان، بقعه خواجه تاج الدین را كه پیدا كنید، مسجد آقا بزرگ هم در همان نزدیكی است. مسجد آقا بزرگ از زیباترین جاهای دیدنی كاشان است. این بنای قدیمی از لحاظ معماری و قدمت جایگاه ویژه‌ای در بین آثار تاریخی دارد. شكوه و عظمت این بنا در همان نگاه اول شما را شگفت‌زده می‌كند. بانی این بنا ملا محمد مهدی نراقی بود كه با هزینه حاج محمد تقی خانبان مسجد را ساخت. امروزه این محل، از مهم‌ترین مراكز علمی است كه طلاب در آن درس می‌خوانند.
ویژگی مسجد و مدرسه آقابزرگ
معماری این مسجد از جذاب‌ترین معماری‌های ایران است كه از دوره قاجار به یادگار مانده است. اگر به معماری‌های قدیمی علاقه دارید، بازدید از این بنا شما را سر ذوق می‌آورد. در اوایل حكومت قاجار، بناها را با الهام‌گرفتن از سبك معماری صفوی می‌ساختند. بعضی از سبك‌های غربی هم راهش را به ایران باز كرده بود. معمار این بنا، شعبانعلی پشت مشهدی با ایده‌گرفتن از معماری دوره‌های قبل و معماری اروپایی مسجد را ساخت. به همین خاطر مسجد آقا بزرگ یكی از متفاوت‌ترین معماری‌ها را در ایران نشان می‌دهد. ساخت بخش‌های مختلف مدرسه و مسجد در یك بنا كار سختی بود و به محیط بزرگ‌تری احتیاج داشت.
معمار هم تصمیم گرفت در آن فضا ساختمانی پنج‌طبقه بسازد. در اطراف مسجد دو حیاط وجود دارد كه یكی از آن‌ها به سبك گودال باغچه است. بعد از ساخت مسجد، بخش‌های دیگری را به آن اضافه كردند تا به‌شكل امروزی درآمد. اگر كمی از معماری بدانید، اسم اصول اربعه را شنیده‌اید. بخش‌های مختلف مسجد را با این اصول تزیین كرده‌اند كه بسیار تماشایی است. در این اصل از چهار هنر زیبای رسمی‌بندی، گره‌سازی، مقرنس‌كاری و یزدی‌سازی استفاده می‌كنند. در رسمی‌بندی‌ها از تلاقی قوس‌ها، كاربندی‌های جذابی به وجود می‌آورند. مسجدآقا بزرگ گره‌سازی‌های چشمگیری هم دارد.
دوره تاریخی مسجد و مدرسه آقابزرگ
شاید شما هم مثل من كنجكاو باشید كه بدانید آقا بزرگ چه كسی بود. صفحه‌های تاریخ را كه ورق زدم، متوجه شدم كه ملا محمد مهدی نراقی از مجتهدهای كاشان در دوره قاجار بود. درست زمانی كه فرزند ملا نراقی به دنیا آمد، او از دنیا رفت. به همین خاطر برای زنده‌نگه‌داشتن یاد پدر، اسم او را روی فرزندش گذاشتند. پسر ملا نراقی راه پدرش را ادامه داد و او هم مجتهد شد. كاشانی‌ها به ملا نراقی مرحوم لقب آقا بزرگ و به پسرش لقب آقا كوچك را داده بودند. در آن زمان محمد شاه قاجار در سفرش به اصفهان با علمای شهر دیدن كرد. بعد از هم‌صحبتی با محمد مهدی نراقی، متوجه شد كه او مثل پدرش بسیار عالم و داناست.
شاه دستور داد تا او را هم مثل پدرش، آقا بزرگ صدا كنند. بانی مسجد آقا بزرگ كاشان، ملا نراقی بود. به همین خاطر این مسجد را به اسم او می‌شناسند. تاریخچه ساخت مسجد به ساله‌های ۱۲۱۳ هجری شمی تا ۱۲۲۳ هجری شمسی برمی‌گردد. در این دوره حاكم‌های قاجار بر ایران حكومت می‌كردند. آن زمان حاج محمد تقی خانبان حاكم وقت كاشان و پدر زن ملا محمد مهدی نراقی بود. شاه دستور داد تا حاج تقی با هزینه خودش مدرسه و مسجدی بسازد تا مردم در آن نماز بخوانند.
آقا بزرگ و دیگر مجتهدهای كاشان نیز كلاس‌هایی برای درس و بحث را در آن برگزار كنند؛ البته داستان دیگری هم رایج است. می‌گویند شاه از مجتهدها خواست تا خواسته‌هایشان را بگویند. آقا بزرگ از شاه درخواست كرد كه پشه‌ها را از شهر و مردم دور كند؛ اما شاه در جوابش گفت كه این كار از او برنمیاد. شاه از او پرسید كه درخواست دیگرش چیست. آقا بزرگ گفت كه دستور بدهید تا در شهر مسجدی بسازند تا كاشانی‌ها در آن جمع بشوند و نماز بخوانند. شاه هم پذیرفت. ساخت این مسجد در اوایل حكومت ناصرالدین شاه به پایان رسید.آقا بزرگ و دیگر مجتهدهای كاشان نیز كلاس‌هایی برای درس و بحث را در آن برگزار كنند؛ البته داستان دیگری هم رایج است. می‌گویند شاه از مجتهدها خواست تا خواسته‌هایشان را بگویند. آقا بزرگ از شاه درخواست كرد كه پشه‌ها را از شهر و مردم دور كند؛ اما شاه در جوابش گفت كه این كار از او برنمیاد. شاه از او پرسید كه درخواست دیگرش چیست. آقا بزرگ گفت كه دستور بدهید تا در شهر مسجدی بسازند تا كاشانی‌ها در آن جمع بشوند و نماز بخوانند. شاه هم پذیرفت. ساخت این مسجد در اوایل حكومت ناصرالدین شاه به پایان رسید.
