محوطه باستانی سیلك یكی از مهم‌ترین مناطقی است كه در دنیا شاهد آن هستیم با ما همراه باشید تا بدانیم تپه سیلك در كجا قرار دارد.
سیَلْك نام نخستین تمدن ایرانِ مركزی در كاشان است. محوطه باستانی سیلك كه در منطقه فینِ كاشان واقع شده قدمتی در حدود بیش از هشت هزار سال دارد. این تپه دراصل ویرانه‌های زیگورات باستانی ایران است. «نزدیك به هشت هزار سال پیش از میلاد، مردم غارنشین فلات ایران در پی دگرگونی‌هایی كه از لحاظ آب و هوا و تشكیل مزارع و چمنزارها به وجود آمد به دشت‌ها روی آوردند و زندگی تازه‌ای را آغاز كردند و در تمدن آن‌ها نسبت به دوران‌های پیشین پیشرفت بیشتری دیده شد؛ كهن‌ترین مردم دشت‌نشین، مردم محل سیلك (Sialk) نزدیك كاشان بودند كه آثار زندگی ایشان را در آن‌جا به دست آورده‌اند.»
دیدن تپه سیلك را از دست ندهید
سیلك یكی از محوطه‌های باستان‌شناختی مهم فلات ایران است كه در حدود بیش از هفت هزار و پانصد سال پیش از میلاد یكی از قدیمی‌ترین سكونت‌گاه‌های فلات مركزی ایران در آن به وجود آمد. محوطه باستانی سیَلْك در پهلوی جنوب غربی كاشان و در سمت راست جاده كاشان به فین قرار دارد و از دو تپه شمالی و جنوبی كه در فاصله ۶۰۰ متری یك‌دیگر قرار دارند و دو گورستان تشكیل شده‌است. یكی از گورستان‌ها كه گورستان الف نامیده می‌شود ۳۵۰۰ ساله‌است و در ۲۰۰ متری جنوب تپه جنوبی واقع شده‌است كه امروزه بر روی آن بلواری ۲۴ متری به نام بلوار امیرالمؤمنین كشیده شده‌است.
گورستان دیگر كه گورستان ب نامیده می‌شود ۳۰۰۰سال قدمت دارد و در زیر باغ ها و زمین‌های كشاورزی پهلوی غربی تپه‌ها قرار دارد. تپه سیلك در حقیقت ویرانه‌های قدیمی‌ترین زیگورات جهان و نیایشگاه مردمان باستانی ایران بوده كه از گِل رس و سفال ساخته شده‌است. این مجموعه تاریخی تا سال ۱۳۱۰ خورشیدی شناسایی نشده بود و در میان مردم كاشان به شهر نفرین شده معروف بود. بعد از انتقال شماری از آثار به موزه لوور فرانسه، كارشناسان این موزه متوجه دیرینگی این آثار شدند و رومن گیرشمن به ایران فرستاده شد و با همكاری آندره گدار فرانسوی كه مدیر موزه ملی ایران بود توانست به كاوِش در این میدانگاه ادامه دهد.
محل قرارگیری تپه سیلك كاشان
تپه سیلك در جنوب غربی كاشان قرار دارد و در اصل ویرانه كهن‌ترین زیگورات باستانی ایران به شمار می‌رود كه نخستین تمدن شهرنشینی در آن شكل گرفته است. این تپه تاریخی برای اولین بار در سال ۱۳۱۱ توسط رومن گیرشمن مورد اكتشاف قرار گرفت. یكی از ویژگی‌هایی كه این منطقه را بیش از پیش برای علاقه‌مندان به تمدن‌های باستانی جالب می‌كند، زندگی ۵۰۰۰ ساله مردم است. ضمن اینكه كشف ابتدایی‌ترین نوع سفال‌ها تا پیشرفته‌ترین آن‌ها در این محوطه تاریخی، پیشرفت تمدن و زندگی مردم را نشان می‌دهد.
از نكات دیدنی این منطقه باستانی وجود خرده‌سفال‌های چند هزار ساله روی زمین و پیرامون این تپه‌ها است. همچنین دوك‌های ریسندگی و بافندگی نشانی از آشنایی این مردم از این صنعت دارد. علاوه بر این، ساكنان منطقه با ذوب فلزات برای خود وسایل و ابزارهای كار می‌ساختند. با كشف كوره ذوب فلزات در بخش جنوبی این تپه می‌توان شهر سیلك را جزو صنعتی‌ترین شهرهای آن دوران محسوب كرد. تپه سیلك در جنوبی‌غرب كاشان و سمت راست جاده كاشان به فین یعنی خیابان امیر كبیر واقع شده است.
مجموعه فضاهای نمایشگاه پایگاه باستانی سیلك شامل یافته‌های دوره‌های مختلف سیلك و یك سالن نمایش برای معرفی مستندهای نمایشی است. تپه‌های باستانی سیلك بخش مهمی از این پایگاه در فضای باز هستند كه گردشگران می‌توانند بخشی از خمره‌ها، دفینه‌ها، ترانشه‌ها و كارگاه‌های پرفسور گریشمن، به‌عنوان نخستین كاوشگر در این محوطه را بازدید كنند. آدرس: استان اصفهان، كاشان، خیابان امیركبیر، خیابان امیرالمومنین، انتهای ذوالفقار دهم، پایگاه میراث فرهنگی سیلك
تپه سیلك اثری باستانی و افتخارآمیز
تپه سیلك یكی از ارزشمندترین آثار باستانی ایران و جهان به شمار می‌رود كه از حدود هشت هزار سال پیش (از دوره نوسنگی تا دوره ماد)، شواهد و مدارك تحولات زندگی بشر را در خود نگه داشته است. این محوطه شامل تپه شمالی (سیلك كوچك) به مساحت پنج هكتار، تپه جنوبی (سیلك بزرگ) به مساحت هشت هكتار، گورستان الف و گورستان ب است. این تپه‌ها به‌ترتیب از قدیم به جدید، آثار دوران مختلف تمدن بشری شامل عصر نوسنگی، عصر مس و سنگ، دوران شهرنشینی، عصر آهن و دوره ماد را به نمایش می‌گذارند.
چندین دهه قبل با جاری‌شدن سیل در زمین‌های كشاورزی كاشان، تمدنی بزرگ و چندهزار ساله سیلك نمایان شد و ابزارآلات و سفالینه‌هایی متفاوت با ابزارهای كنونی پیدا شدند كه حیرت و حس كنجكاوی همه را برانگیختند. در این میان، افرادی سودجو به‌دنبال این بودند كه یك شبه مسیر ۱۰۰ ساله را بروند و در نتیجه خاك‌های این تپه را زیر و رو كردند. بعد از مدتی با فروش آثار به دست مردم و به خصوص كشاورزان منطقه به دلالان عتیقه، پای غارتگران نیز به سیلك باز شد. تمدنی گمشده كه هزاران سال از عوامل مخرب طبیعی در امان مانده بود، به مزرعه عتیقه‌فروشان تبدیل شد و سرانجام با انتقال آثار تاریخی به كشورهای غربی، «رومن گیرشمن»، باستان‌شناس موزه لوور فرانسه با هدف شناخت و شاید نجات تمدنی كه به همه مردم جهان تعلق داشت، روانه ایران شد.
