تاسیسات گردشگری از مهم‌ترین نیازهای هر منطقه برای توسعه صنعت گردشگری است. عوامل مختلفی می‌تواند به عنوان جاذبه، گردشگران را برای حضور در یك منطقه جذب كند، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی از مهم‌ترین موارد هستند، اما بدون وجود زیرساخت‌ها و تاسیسات گردشگری مناسب این صنعت نمی‌تواند عملكرد موفقی داشته باشد.
استان اردبیل یكی از استان‌های گردشگرپذیر كشور است كه به ویژه در فصول بهار و تابستان با استقبال ویژه گردشگران مواجه می‌شود. در بررسی وضعیت گردشگری استان به نقش مهم تاسیسات گردشگری در رونق صنعت گردشگری پی می‌بریم و مشاهده می‌كنیم كه این گونه تاسیسات هم در جذب مسافر و هم در مدیریت آنها در زمان‌های پیك حضور گردشگران در استان نقش كلیدی دارند.
استان اردبیل با ۲۰ هزار تخت اقامتی رسمی بعد از استان‌های خراسان رضوی و مازندران بیشترین تخت‌های اقامتی را در كشور دارد و این یكی از برتری‌های تاسیسات گردشگری در استان اردبیل نسبت به سایر استان‌ها است. توسعه گردشگری شهر سرعین و البته شهرهایی مثل مشگین‌شهر و اهمیت شهر اردبیل به عنوان مركز استان باعث شده است كه تعداد مراكز اقامتی در این شهرها با رشد چشم‌گیری روبرو باشد. به نحوی كه حدود ۷۵ درصد تخت‌های مراكز اقامتی رسمی در شهرستان سرعین قرار دارد. این تعداد از مراكز اقامتی و توسعه آنها در استان شاید نقش چشم‌گیری در جذب گردشگر نداشته باشند اما قطعا در مدیریت و افزایش ماندگاری مسافران در استان نقش بسزایی دارند. گردشگری استان اردبیل فصلی است و فصل‌های بهار و تابستان شاهد حضور گسترده گردشگران در استان هستیم، به ویژه تعطیلات چند روزه در این دو فصل اوج ورود مسافر به استان را به همراه دارد و وجود ۲۰هزار تخت رسمی یكی از امتیازهای مدیریت این مواقع است.
از طرف دیگر برخی تاسیسات گردشگری نیز خود جاذبه مهمی برای گردشگران به حساب می‌آیند، نمونه‌های موفق بومگردی‌ها در استان اردبیل چنین كاركردی دارند. بومگری دورنا در دامنه سبلان یكی از این موارد است كه حتی به خروج گردشگری اردبیل از فصلی بودن كمك می‌كند. قرار گرفتن این مجموعه در دل طبیعت و در دامنه بكر سبلان، علاوه بر جذب گردشگر در فصول بهار و تابستان، انتخاب بسیاری از گردشگران در فصل‌های سخت و سرد سال است تا طبیعت زمستانی و شرایط آب و هوایی متفاوت را تجربه كنند.
یكی دیگر از انواع تاسیسات گردشگری كه نقش مهمی در رونق این صنعت در هر منطقه‌ای دارد مجتمع‌های بین‌راهی هستند، این مجتمع‌ها توانایی ارائه خدمات بسیار متنوع، ضروری و كمك كننده به مسافران را دارند. به شكلی كه با وجود مجتمع‌های بین‌راهی مناسب كیفیت سفر بالاتر می‌رود و افراد سفری آسوده را تجربه می‌كنند.
همچنین تنوع در میان تاسیسات گردشگری می‌تواند از عوامل جذاب برای مسافران باشد، همه مسافران در یك شرایط و با یك هدف سفر نمی‌كنند و به همین جهت ممكن است به سراغ نوع متفاوتی از تاسیسات گردشگری و اقامتی بروند. برای مثال هتل‌های پنج ستاره نیازمند هزینه بالایی برای اقامت هستند اما نمی‌شود از ضرورت وجود چنین مركز اقامتی در شهرهای توریست‌پذیر چشم‌پوشی كرد. همچنین سایر هتل‌ها، مهمان‌پذیرها، اقامتگاه‌های سنتی و سایر انواع تاسیسات گردشگری اقامتی هركدام در شرایط متفاوت سفر ممكن است برای اقامت انتخاب شوند. در اردبیل جای خالی هتل‌های پنج ستاره به چشم می‌خورد كه با افتتاح اولین هتل از این نوع، تنوع تاسیسات گردشگری استان گسترده‌تر شد و لازم است كه چنین مجموعه‌هایی باز هم ایجاد شوند.
در حالت كلی باید به این نكته اشاره كرد كه تاسیسات گردشگری، به ویژه مراكز اقامتی با آرامش و آسایش مسافران سر و كار دارند و از عوامل تاثیرگذار در گردشگری هستند كه توجه ویژه به این حوزه و توسعه آنها می‌تواند رونق صنعت مهم گردشگری را در پی داشته باشد.
