باستان‌شناسی علم سفر به گذشته است. بدین معنی كه با جان دادن به تمدن از بین رفته به احیای گذشته می‌پردازد و منجر به شناخت تمدن و فرهنگ تاریخی گذشتگان می‌شود.
به گزارش ایسنا، در بیشتر مواقع باستان‌شناسان با بررسی علمی و آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل مدارك به دست آمده در محوطه‌های باستانی وجود یك اثر یا بقایای انسانی در گذشته را از نظر علمی ثابت می‌كنند.
بنابراین باستان‌شناس ضمن اثبات فرضیه‌های تاریخی بزرگترین خدمتی كه انجام می‌دهد برملا كردن دروغ‌های تاریخی، قومی، مذهبی و افشای واقعیات تاریخی است.
از دیرباز از استان خوزستان به عنوان زادگاه تمدن و آثار باستانی ایران یاد می‌شود و این استان همواره و در طول تاریخ در حوزه‌های گردشگری تاریخی، گردشگری مذهبی، گردشگری جنگ و… از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و ارزش فرهنگی آثار تاریخی این منطقه به حدی است كه باستان‌شناسان متفق‌القول استان خوزستان را بهشت باستان‌شناسی در سرزمین ایران می‌نامند.
در این گزارش نظر چند فعال میراث فرهنگی را در مورد جایگاه باستان‌شناسی و اهمیت آن در استان خوزستان جویا شده‌ایم.
اطلاع از گذشته؛ كسب هویت و اعتمادبه‌نفس
منصور معتمدی، دوستدار میراث فرهنگی رامهرمز، اظهار كرد: به دلیل پیشینه تمدن در استان خوزستان محوطه‌های باستانی بسیاری مورد كاوش، تحقیق و مرمت قرار گرفته‌اند و تلاش و كاوش باستان‌شناسان در مناطق استان خوزستان در بیشتر مواقع امیدواركننده وخوب بوده است.
او یادآور شد: حفظ و مرمت آثار تاریخی نیازمند آموزش، فرهنگ‌سازی صحیح و مراقبت مستمر است زیرا معضل همیشگی باستان‌شناسان همواره حفاظت از محوطه‌های باستانی پیش از كاوش و پس از آن بوده است.
وی معتقد است: اگر بخواهیم درآمدزایی و توسعه اقتصادی در حوزه گردشگری تاریخی داشته باشیم باید بتوانیم در تمام مناطق استان خوزستان امكاناتی همچون استراحتگاه، حراست و كمپین در محوطه‌های باستانی ایجاد كنیم.
معتمدی خاطرنشان كرد: كسب اطلاعات در مورد آداب و رسوم گذشتگان پشتوانه غنی فرهنگی و تاریخی هر شهروند ایرانی است كه به او هویت و اعتماد به نفس می‌دهد و باعث افتخار ملی است.
عبرت‌آموزی و رسیدن به نگاهی خردمندانه‌اتر
همچنین شاهرخ بهادرقنواتی، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان، گفت: آیین‌ها، اعتقادات و آداب و رسوم به یادگار مانده گذشتگان می‌تواند راهگشا باشد و اقتصاد، معیشت و فرهنگ جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهد.
وی اضافه كرد: كشفی كه مورخ یا باستان‌شناس انجام می‌دهد می‌تواند طرز فكر و نگاه انسان را به اجداد و گذشته تغییر دهد. بنابراین عبرت‌آموزی بشر از مسیر حركت پیشینیان باعث می‌شود كه انسان خردمندانه‌تر از آثار باستانی و میراث فرهنگی خود كه مانند هویت اوست استفاده كند.
چالش مهم؛ صیانت و نگهداری
همچنین محمد آذركیش، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی دزفول، گفت: مواریث فرهنگی و تاریخی استان خوزستان علاوه بر رونق گردشگری می‌تواند اقدامات درخور توجهی را سامان بخشد كه نتایج آن در حوزه‌های مختلف از جمله اشتغال‌زایی و توسعه فرهنگی قابل مشاهده است.
وی تصریح كرد: متاسفانه در سال‌های اخیر بخشی از محوطه‌های باستانی تبدیل به زمین كشاورزی شده‌اند و برخی دیگر در معرض حفاری‌های غیرمجاز قرارگرفته و تداوم این وضعیت می‌تواند باعث نابودی سرمایه‌های فرهنگی این نسل و نسل‌های آینده شود.
به اعتقاد این دوستدار میراث فرهنگی: برندسازی استان خوزستان صرفا متعلق به نفت نیست بلكه ویژگی برجسته آن موقعیت و ظرفیت گردشگری تاریخی آن است كه همواره آن را سایر مناطق متمایز می‌كند.
آذركیش با بیان اینكه استان خوزستان رتبه نخست در ثبت آثار تاریخی را دارد اظهار كرد: در حال حاضر بی‌شك چالش جدی برای میراث فرهنگی استان خوزستان كاوش و حفاظت از میراث تاریخی و فرهنگی است. بنابراین صیانت و نگهداری از بناهای تاریخی و جلوگیری از تخریب آنها باید از اولویت‌های متولیان حفاظت از این آثار قرار بگیرد.
ضرورت احیا و مرمت
همچنین ابوالفضل مهدی‌پور، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوشتر، گفت: كشف آثار تاریخی و به نمایش گذاشتن آنها برای گردشگران و مردم عامل مهمی برای شناساندن فرهنگ و تمدن كهن ایران به جهان است.
مهدی‌پور یادآور شد: به دلیل محدودیت‌هایی كه در زمینه تامین بودجه وجود دارد مشاركت بخش خصوصی برای احیا و مرمت آثار تاریخی امری مهم و ضروری است.
وی با بیان اینكه هر یك از آثار تاریخی استان خوزستان پتانسیل جذب گردشگر را دارند افزود: مشاركت مردم برای حفظ و نگهداری بناهای تاریخی در كنار دولت نیازی است كه همواره باید به آن عمل شود.
این دوستدار میراث فرهنگی پیشنهاد كرد: برای مقابله با تخریب آثار تاریخی كشورمان می‌توانیم اقدامات موثری همانند بازگویی اهمیت فرهنگی و تاریخی آثار از طریق رسانه‌ها، پیگرد قانونی جدی تخریب و آگاهی‌بخشی به دانش‌آموزان درباره اهمیت آثار تاریخی و فرهنگی در قالب آموزش‌های رسمی در نظام تعلیم و تربیت را انجام دهیم كه یقینا عمل به مجموع این راهكارها می‌تواند در حفظ میراث فرهنگی كشورمان موثر واقع شود.