برج گنبد كاووس یا برج گنبد قابوس از جمله سازه‌های معماری ایران است كه وجهه‌ای جهانی دارد و بهعنوان یكی از بهترین آثار تاریخ مهندسی بشر شناخته می‌شود. این اثر ارزشمند كه جزو جاهای دیدنی استان گلستان به حساب می‌آید، با ۷۲ متر ارتفاع لقب بلندترین برج آجری جهان را به خود اختصاص داده است. برج گنبد قابوس كه به دستور قابوس ابن وشمگیر ساخته شد، پانزدهمین اثر تاریخی ایران است كه در فهرست میراث جهانی یونسكو قرار دارد.
برج گنبد قابوس كجاست؟
برج گنبد قابوس یكی از جاهای دیدنی گلستان در استان گلستان است كه بین خیابان جمهوری و قابوس قرار دارد. برای دسترسی به این جاذبه می‌توانید از اتوبوس استفاده كنید و در ایستگاه گنبد-بندر پیاده شوید و حدود یك كیلومتر را پیاده بروید. روش دیگر دسترسی به گنبد كاووس استفاده از تاكسی است كه در تمام نقاط شهر فعالیت می‌كنند.
- آدرس: استان گلستان، گنبد كاووس، خیابان امام خمینی شمالی، بین خیابان جمهوری و قابوس، باغ ملی (نمایش روی نقشه )
معرفی برج گنبد قابوس
برج گنبد قابوس یا گنبد كاووس با ۷۲ متر ارتفاع جزو بناهای تاریخی مربوط به سده چهارم هجری است كه در زمان پادشاهی شمس‌المعالی قابوس ابن وشمگیر، از پادشاهان آل زیار ساخته شد. بر اساس كتیبه آجری موجود در بنا كه به خط كوفی نگاشته شده و گرداگرد برج نصب شده است، این برج در سال ۳۹۷ هجری قمری (۳۸۵ هجری شمسی) و بنا به دستور قابوس ابن وشمگیر در حومه شهر جرجان (گنبد كاووس كنونی) بنا شد.
این برج تماما از آجر ساخته شده است و با ارتفاعی چشمگیر، بهعنوان بلندترین برج تمام آجری جهان شناخته می‌شود. معماری این سازه تاریخی به‌حدی شگفت‌انگیز است كه بسیاری از معماران مشهور جهان، آن را بهترین اثر مهندسی تاریخ بشر خوانده‌اند. تاكنون هیچ‌كس نتوانسته است كه به‌طور قطع كاربرد آن را بیان كند.
برج گنبد قابوس در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ هجری شمسی به شماره ۸۶ در میان آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سی‌و‌ششمین همایش یونسكو، در زمره میراث جهانی یونسكو قرار گرفت.
تاریخچه برج گنبد قابوس
ساخت برج گنبد قابوس به زمان پادشاهی قابوس بن وشمگیر از سلسله آل زیار می‌رسد و در فاصله سال‌های ۳۷۵ هجری قمری تا ۴۰۲ هجری قمری در شهر باستانی جرجان بنا شد كه مركز هنر و دانش ایران به شمار می‌رفت. این شهر در جریان حملات مغول در قرن‌های چهاردهم و پانزدهم میلادی به‌طور كامل از بین رفت و اكنون گوشه‌ای از ویرانه‌های آن در حدود سه كیلومتری غرب شهر گنبد كاووس به چشم می‌خورد. فقط برج گنبد قابوس توانست از این ویرانی‌ها جان سالم به در ببرد و بهعنوان تنها یادگار این شهر باقی بماند.
قدمت برج گنبد قابوس به دوره آل زیار می‌رسد
بخش‌هایی از بنای گنبد از جمله پایه بنا و اطراف سردر ورودی، خروجی‌های آجری و... در طول تاریخ آسیب‌های بسیاری دیده‌اند. عوامل طبیعی مانند باد، باران، آفتاب و... نتوانسته‌اند، صدمه چندانی به ظاهر بنا وارد كنند و تنها تابش آفتاب سوزان، رنگ سرخ آجرهای آن را كمی تغییر داده و باران موجب فرسایش در برخی نقاط آن شده است. ایجاد حفره‌هایی به عمق دو تا ۲٫۵ متر و كندن آجرهای آن از نامهربانی‌های مردم در حق این بنای ارزشمند بوده است. قسمت‌هایی از گنبد مخروطی برج نیز با اصابت گلوله توپ‌های روسی آسیب دید و بعدها مورد مرمت قرار گرفت. گفته می‌شود روس‌ها اطراف در ورودی، پایه‌های گنبد قابوس و سایر قسمت‌ها را حفر كردند تا به گنج دست یابند. این كار بنا را به‌شدت در معرض خطر قرار داد؛ اما این مسئله اهمیتی برای آن‌ها نداشت. این نیروها پس از ناامیدی از یافتن گنج شروع به شلیك كردند و اصابت گلوله به شرق و غرب گنبد مخروطی، دو تا سه متر از آن را تخریب كرد.
این سازه در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی برای نخستین بار طبق شكل قدیمی‌اش مورد بازسازی قرار گرفت. این برج در سال‌های ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۰، ۱۳۱۷ تا ۱۳۱۹ و ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۱ هجری شمسی نیز مرمت شده است.
معماری برج گنبد قابوس
اگرچه معماری ایران همچون معماری اروپایی دارای سبك‌های مختلفی نیست؛ بر طبق دسته‌بندی سبكی معماری ایران از دیدگاه مرحوم پیرنیا این بنا یكی از اولین ساختمان‌هایی است كه مرز بین شیوه معماری خراسانی و رازی محسوب می‌شود و در واقع، به اوایل دوره معماری رازی تعلق دارد. ساختمان این بنا تماما از آجر و ملات ساروج ساخته شده است. یكی از بارزترین ویژگی‌های شیوه معماری رازی، استفاده از آجر با بهترین كیفیت محسوب می‌شد. از شیوه خراسانی نیز در این بنا استفاده شده كه شاخصه اصلی آن ساخت مساجد به‌صورت شبستانی و چهل ستونی و قوس‌های بیضی یا تخم‌مرغی است.
استفاده از نوآوری در بنا باعث شده است تا گنبد قابوس تاثیر بسزایی در معماری بناهای مذهبی در ایران، آناتولی و آسیای مركزی بگذارد. فرم كلی بنا به‌شكل استوانه‌ای است كه به‌تدریج باریك می‌شود و در نهایت به گنبدی زیبا می‌رسد. ویژگی خاصی كه این برج را از سایر نمونه‌های مشابه متمایز می‌كند، پلانی به‌شكل ستاره ۱۰ پر است كه حكایت از توسعه ریاضیات و علوم در جهان اسلام دارد و هوش معماران را در هزاره اول بعد از میلاد به تصویر می‌كشد.
جالب اینكه به‌دلیل نبود امكانات و تكنولوژی پیشرفته در آن روزگار، به‌جای چوب‌بست از متراكم‌كردن خاك به‌صورت مارپیچ و پله‌ای به دور نما استفاده كرده بودند تا دسترسی به بالای سازه امكان‌پذیر باشد. پس از اتمام كار، خاك‌ها را در اطراف برج پخش كردند.
مصالح ساخت برج گنبد قابوس
بتون آرمه و اسكلت فلزی و فولاد و... جایگاهی در این برج ندارند و تنها مصالح به كار رفته در آن عبارت‌اند از آجر پخته قرمز و ملات ساروج.
آجرهای پخته قرمز به آجرهای ریشه‌دار شهرت دارند و در اثر مرور زمان و تابش خورشید به رنگ زرد طلایی در‌آمده‌اند. قدمت بنا، شرایط آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی نیز باعث شده است تا خزه طبیعی شفاف به رنگ طلایی روی آجرهای بدنه به وجود آید و رنگ تازه‌ای به بنا بدهد. شكل آجرها در تمام بدنه یكسان است؛ اما در قسمت بالایی و گنبد، آجرهایی موسوم به آجر كفشكی به كار رفته است. آجرها كاملا یكدست و صاف به نظر می‌رسند؛ گرچه ابعاد آن‌ها با یكدیگر متفاوت است.
آجر پخته قرمز و ملات ساروج تنها مصالح برج گنبد قابوس هستند
از ملات ساروج نیز در ساخت برج گنبد قابوس استفاده شده است كه از تركیب خاك رس، آهك، ماسه بادی و نوعی گیاه به دست می‌آید و به رنگ خاكستری است. ملات میان آجرها بین دو تا چهار سانتی‌متر ضخامت دارد كه بدون هیچ‌گونه فضای خالی و به دقت در میان ردیف‌های آجر كشیده شده و حیرت بسیاری از كارشناسان را برانگیخته است. بر اساس نظر كارشناسان تركیب ملات مورداستفاده در ساخت و دقت در به كارگیری مواد از دلایل پایداری و استواری این بنا هستند.
بخش های مختلف برج گنبد قابوس
پی یا پای‌بست
پایه آجری برج گنبد قابوس، ۱۵ متر ارتفاع دارد كه داخل آن به شكل سرداب می‌ماند. البته امروزه جز قسمتی از پاكار طاق این سرداب، تمامی قسمت‌های كف آن به‌دلیل كاوش‌های فراوان جویندگان گنج تخریب شده است. این پایه در میان یك تپه خاكی قرار دارد و فقط دو متر از ارتفاع آن خارج از سطح تپه خودنمایی می‌كند. گنبد قابوس از نظر پی و پای‌بست بسیار مستحكم بنا شده؛ چراكه با وجود زلزله‌هایی شدیدتر از ۶ ریشتر هنوز اثری از تخریب یا جابه‌جایی در آن مشاهده نشده است.
بدنه
بدنه برج گنبد قابوس، فاصله پای‌بست تا زیر گنبد را شامل می‌شود كه به‌صورت مدور و گرد ساخته شده است و ۲۷ متر ارتفاع دارد. دورتادور این قسمت از بنا با ۱۰ پره مثلثی‌شكل برجسته (پشت بند) احاطه شده است كه به فاصله ۱٫۳۴ متری از یكدیگر قرار دارند و شكل ستاره ۱۰ پر بنا از آن‌ها ناشی می‌شود. فاصله پره‌ها در قسمت در ورودی بیش از این مقدار است و این پره‌ها از پای‌بست تا زیر قسمت گنبدی امتداد دارند و فاصله میان آن‌ها با كوهه‌ای آجری پر شده است.
گنبد مخروطی
گنبد مخروطی برج به ارتفاع ۱۸ متر، شیب تندی دارد و دو پوسته است و بدون هیچ واسطه‌ای روی بدنه برج قرار دارد. گنبد درونی مانند گنبدهای خاكی به‌شكل نیم تخم‌مرغی و با آجر معمولی و پوسته بیرونی با آجرهای ویژه كفشكی ساخته شده است. این مخروط به‌حدی صاف و صیقلی است كه پرندگان نمی‌توانند روی آن بایستند. ضمن اینكه سراشیبی تند بام مخروطی از تجمع آب باران روی آن جلوگیری می‌كند.
نورگیر
روزنه راس میل در قسمت شرقی آن است كه تنها روزنه این سازه محسوب می‌شود. ساقه میل مدور است و از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن می‌توان به پشت‌بندهای مثلثی‌شكل اشاره كرد. این پشت‌بندهای ده‌گانه كه به فواصل مساوی از یكدیگر قرار دارند، از پای‌بست بنا شروع شده و به قسمت زیرین گنبد ختم می‌شوند.
داخل برج گنبد قابوس
درون بنای برج به‌سادگی بیرون آن است و تزیین خاصی در آن دیده نمی‌شود. تنها با دقت روی دیوار و جدار داخلی متوجه شواهدی می‌شود كه نشان می‌دهند، در زمان ساخت بنا روكش گچی رنگی یا اندودی از گچ روی دیوار آجری كشیده شده است. آثار این پوشش گچی از ارتفاع هفت تا هشت متری از كف درونی برج تا راس داخلی مخروط به چشم می‌خورد.
فضای انعكاس صدا
در بیرون از برج گنبد قابوس به محوطه‌ای دایره‌ای شكل می‌رسید كه شگفتی خاصی برای بازدیدكنندگان دارد. اگر در این دایره قرار بگیرید و سخن بگویید یا آواز بخوانید، صدای شما انعكاس می‌یابد.
تزیینات برج گنبد قابوس
در ساخت بنا بیشتر به استحكام آن توجه شده و معیارهایی همچون آراستگی و زیبایی كمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. همانند ظاهر ساده برج، درون آن نیز فاقد تزیینات است. وجود مقرنس‌كاری‌های گچی و كتیبه‌هایی به خط كوفی را می‌توان تنها تزیینات این برج دانست.
سردر ورودی
در ضلع جنوبی برج، در ورودی قرار دارد كه مجهز به سردری با طاق نیم‌گرد و مقرنس‌كاری است. محققان معماری، این طاق را از نخستین نمونه‌های مقرنس‌كاری می‌دانند.
كتیبه ها
دورتادور بنا دو سری كتیبه به خط كوفی قرار دارد كه هر یك در قابی مستطیل شكلی از آجر نیم‌گرد نگاشته شده‌اند. این كتیبه‌ها از بالای در ورودی آغاز می‌شوند و به‌صورت كمربندوار در دور بنا ادامه می‌یابند. یكی از كتیبه‌ها در ارتفاع هشت متری از پای میل و دیگری در زیر گنبد مخروطی قرار دارد. متن كامل كتیبه‌ها و ترجمه آن‌ها به‌صورت زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم به نام خداوند بخشنده مهربان
هذا القصر العالی این است كاخ باشكوه
الامیر شمس‌المعالی امیر شمس معالی
الامیر ابن الامیر امیر پسر امیر
قابوس بن وشمگیر كاووس فرزند وُشمگیر
امر ببنائه فی حیاته فرمان داد به ساخت آن در دوران زندگی‌اش
سنة سبع و تسعین سال سیصد و نود
و ثلثمائة قمریة و هفت هجری قمری
و سنة خمس و سبعین و سال سیصد و هفتاد
و ثلثمائة شمسیة و پنج خورشیدی
این كتیبه‌ها نیز همانند بنا، هیچ‌گونه تزیینی ندارند و تنها از نظر استحكام و ماندگاری مورد توجه قرار گرفته‌اند. نوشته‌های آن‌ها با آجر ساده قرمزرنگ هستند كه كاملا برجسته و خوانا به نظر می‌رسند. مقیاس به كار رفته برای تراش كلمات كتیبه با هیبت ساختمان هماهنگی دارد.
كاربری برج گنبد قابوس
آرامگاه قابوس ابن وشمگیر
از حیث ساختار، برج گنبد قابوس با بسیاری از میل‌ها تفاوت دارد و هنوز علت ساخت آن به‌درستی مشخص نیست. بسیاری از كارشناسان، دلیل ساخت این بنا را احداث آرامگاهی برای به دفن قابوس بن وشمگیر می‌دانند؛ اما با وجود كاوش‌های متعدد، هیچ اثری از جسد قابوس بن وشمگیر پیدا نشده است. برخی بر این عقیده‌اند كه جسم این پادشاه در تابوتی شیشه‌ای قرار داشته و از سقف برج آویزان بوده است. دلیل این احتمال را وجود روزنه شرقی برج می‌دانند كه باعث می‌شد تا اولین پرتوهای نور خورشید به كالبد قابوس بن وشمگیر بتابد.
از كتیبه بنا مشخص می‌شود كه بنای كنونی در اصل ساختمان كاخ بلندی بوده است كه قرار بود به آرامگاه پادشاه مشهور آل زیار اختصاص یابد. طبق اطلاعات كتیبه بنا، قابوس در سال ۳۹۷ هجری قمری و سال ۳۷۵ هجری خورشیدی دستور احداث این برج بلند را داد؛ گرچه حرفی از آرامگاه بودن آن به میان نیامده است.
بنای رصد خانه
شواهدی در میان روایات و كتب تاریخی وجود دارد كه احتمال كاربری این بنا بهعنوان رصدخانه را مطرح می‌كند. سید اسماعیل جرجانی در كتاب ذخیره خوارزمشاهی، از منجمی به نام كوشیار گیلانی سخن می‌گوید كه در خدمت امیر قابوس بوده. از سوی دیگر در كتاب فرهنگ ادبیات فارسی دری نیز نام كوشیار گیلانی آمده و گفته شده است كه وی رصدخانه‌ای را به نام خود بنا كرد كه كسی از مكان آن اطلاع ندارد. دو نوشته مذكور این احتمال را به جود آورده‌اند كه برج قابوس همان رصدخانه‌ای است كه به دستور قابوس و بر اساس طرح و نقشه كوشیار گیلانی بر پا شد. كوشیار گیلانی، ریاضی‌دان و ستاره‌شناسی بود كه در پایان قرن چهارم و ابتدای قرن پنجم هجری زندگی می‌كرد و اخترشناس وشمگیر و قابوس بن وشمگیر بود.
نمایش ستون كیهان
عده‌ای از پژوهشگران سبك معماری خاص و ایجاد پره‌های مثلثی آجری در بدنه برج گنبد قابوس را القاكننده مفهوم و معنای اساطیر می‌دانند. بر اساس تفكر آن‌ها، گنبد قابوس نمونه‌ای از یك الگوی كلی در معماری است كه با عنوان ستون كیهان شهرت دارد و رموزی از محور عالم را به نمایش می‌گذارد.
نشان پادشاهی
برخی كارشناسان از برج پادشاهان بهعنوان ابزاری برای جاودانگی نامشان سخن گفته‌اند و تنها هدف از ساخت چنین بنای باشكوه و بزرگی را نمایش قدرت و هنر قابوس می‌دانند. آن‌ها اعتقاد دارند كه ویژگی‌های منحصربه‌فرد این برج می‌تواند یادآور شكوه و جلال دوره سلطنت این پادشاه باشد و نامی جاودان از وی بر جا بگذارد.
افسانه های برج گنبد كاووس
استان‌های زیادی درباره گنبد قابوس وجود دارد كه در اینجا بخشی از آن‌ها را نقل خواهیم كرد.
تابوت آویزان قابوس
این طور گفته می‌شود كه جسد شمس المعالی را در تابوتی بلورین قرار داده و آن را با زنجیری از ارتفاع ۵۰ متری سقف آویزان كرده بودند. مدیر پژوهشی پایگاه تاریخی شهر جرجان در این مورد می‌گوید كه مردم گنبد كاووس در دوران پیش از اسلام، استودان (تابوت) مردان بزرگ را به‌گونه‌ای می‌ساختند كه دشمن به آن‌ها دسترسی نداشته باشد. با این حال، قابوس مسلمان بود و آویختن تابوت او از سقف مورد قبول نبوده است. البته طبق روایات، در آغاز اسلام پیكر بزرگان را به سقف آویزان می‌كردند تا مردم فرصت وداع با آن‌ها را داشته باشند و جسد پس از مدتی به آرامگاه انتقال می‌یافت.
كانال مخفی تا روسیه
در گذشته مردم معتقد بودند كه كانالی در زیر برج قرار دارد و تا مرزهای روسیه امتداد یافته است. در مورد این افسانه نیز داستان جالبی وجود دارد كه احتمالا واقعیت ماجرا در آن نهفته است. وقتی دولت روس نواحی شمالی ایران را تصرف كرد و كمیسیونی برای حل مسائل مرزی بین دو كشور تشكیل شد، گنبد قابوس جزو كمیسیون روس‌ها قرار گرفت. آن‌ها در آن سال‌ها در گنبد كاووس حاكمیت داشتند و یك پادگان قزاق نیز در این شهر قرار داشت. در سال ۱۳۱۶ هجری قمری، هیئتی روسی به كاوش در محل برج پرداخت. در همین زمان خندقی به طول ۲۷۰ متر دور برج و خندقی دیگر نیز گرداگرد آن به طول ۱۰۳۰ متر ایجاد شد. روس‌ها ستاد امور انتظامات و قراول خانه خود را روی تپه و كنار برج قرار دادند و در قطعه زمین بین دو خندق نیز خانه‌هایی ساختند. این ساخت‌وسازها موجب داستان‌سرایی و شكل‌گیری چنین افسانه‌ای شد.
زین زرین
وجود زین زرین بر راس مخروط بنای قابوس یكی دیگر از افسانه‌های این اثر تاریخی است. ظاهرا شخصی در اوایل قرن ۱۴ هجری شمسی، برای آنكه به صحت این موضوع پی ببرد و دستش به زین برسد، دست به كار جالبی زد. او با استفاده از چوب و تخته و ریسمان خودش را به بالای برج رساند و به آن صعود كرد؛ اما در آنجا هیچ چیزی وجود نداشت.
میل چیست؟
در ایران باستان برای راهنمایی مسافران در كنار راه‌ها و جاده‌ها، ساختمان‌های برج‌مانندی می‌ساختند كه به آن‌ها میل یا منار می‌گفتند. میل یا منار در لغت به‌معنای محل نور و جای آتش است. این برج‌ها كه علاوه بر كنار مسیرها، در شهرها برای نشان‌دادن مكان اصلی بافت شهری ساخته می‌شدند و معمولا بنایی مستقل با تزیینات بسیار ساده بودند.
كاركرد این برج‌ها به این شكل بود كه در قسمت تاج آن‌ها آتش روشن می‌كردند تا در شب‌های تاریك یا روزهای مه‌آلود، راه و مقصد تشخیص داده شود. ساخت این برج‌های راهنما كه در قدیم به آن‌ها چراغ‌دان و چراغ پایه نیز می‌گفتند، از دوران پیش از اسلام مرسوم بود؛ اما در سده‌های چهارم تا ششم هجری قمری ساخت آن‌ها بسیار رونق گرفت. البته كاركردهای دیگری نیز برای این برج‌ها نقل شده است؛ بهعنوان مثال، از آن‌ها برای پیام‌رسانی به مناطق دورتر با استفاده از آتش موجود در برج‌ها استفاده می‌كردند. این برج‌ها در حكومت ساسانی نوعی آتشگاه بودند و مسئولیت نگهداری آتش بر عهده موبدان قرار داشت. این برج‌ها با توجه به ارتفاع و شكل هندسی‌شان، كاربردهای نجومی نیز داشته‌اند.
در ایران نزدیك به ۳۰ میل باقی مانده كه قدیمی‌ترین آن‌ها، میل اژدها در غرب نورآباد ممسنی متعلق به دوره اشكانیان است. این میل، برجی هفت متری دارد كه بر فراز آن آتش‌دانی سنگی به چشم می‌خورد.
ساختمان میل از پنج بخش اصلی تشكیل می‌شد: پایه یا سكو، ساقه، سرپوش، راس و پلكان. بدنه اصلی برج كه معمولا مربعی‌شكل یا مدور است و به آن ساقه می‌گویند، روی پلانی مربع‌شكل یا چندپهلو قرار می‌گیرد كه پایه یا سكو نام دارد. این پایه‌ها با توجه به ارتفاع زیاد برج‌ها و مساحت كم قاعده آن‌ها، نقش بسیار مهمی در مقاومت میل‌ها داشته‌اند و به همین جهت در ساخت آن‌ها بسیار دقت می‌شد. اصلی‌ترین بخش هر میل كه در واقع محل روشن‌كردن آتش و نگهداری آن بود و بسته به ساقه میل به‌شكل مربع، دایره یا هشت‌گوش بودند، راس نام دارد. راس‌ها معمولا دارای یك یا چند روزنه بودند كه نور آتش از آن‌ها خارج می‌شد. سقف راس كه به آن سرپوش می‌گویند، سایبانی برای محافظت از آتش محسوب می‌شود و اشكال مختلفی داشت.
برای تردد كسانی كه عهده‌دار نگهداری از آتش بودند، هر میل پلكانی داشت كه به‌وسیله یك در به بیرون راه پیدا می‌كرد. این درها به‌دلایل امنیتی فاصله نسبتا زیادی تا سطح زمین داشتند تا ورود به میل‌ها كار آسانی نباشد. میل‌ها اكثرا مجهز به یك پلكان بودند؛ اما برخی از میل‌ها مانند منارگار اصفهان، دو پلكان مارپیچ و كاملا مجزا داشته‌اند. یكی از معرروف‌ترین میل‌های ایران كه قطعا شاخص‌ترین آن‌ها نیز به حساب می‌آید، میل گنبد قابوس است كه از جاذبه‌های گنبد كاووس در استان گلستان به شمار می‌رود.
نكات بازدید از گنبد كاووس
- برای بازدید از گنبد كاووس در سال ۱۳۹۸ باید بلیط ورودی به مبلغ ۵۰۰۰ تومان تهیه كنید.
- گنبد كاووس تابستان‌های گرم و شرجی دارد و بهترین زمان بازدید از این برج زیبا از اوایل پاییز تا اوایل بهار است.
- برج گنبد قابوس در سه سال اخیر تحت مرمت بوده است.
- به‌منظور رفاه حال گردشگران، محوطه اطراف بنای گنبد قابوس بهعنوان باغ ملی (پارك قابوس) در نظر گرفته شده و عملیات زیباسازی و چمن‌كاری تپه مصنوعی، درخت‌كاری و سنگ‌فرش محوطه روی آن صورت گرفته است.
- ساعت بازدید از این بنا در ۶ ماه اول سال از ساعت ۸:۳۰ تا ۲۰ و در ۶ ماه دوم از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۹ است.
- بخشی در محوطه این اثر تاریخی وجود دارد كه می‌توانید لباس تركمنی بپوشید و عكس یادگاری بگیرید.
- پس از بازدید از گنبد كاووس می‌توانید به موزه فرش گنبد سر بزنید كه در نزدیكی این بنا قرار دارد.
پرسش‌های متداول
برج گنبد قابوس كجاست؟
برج گنبد قابوس یكی از جاذبه‌های گنبد كاووس در استان گلستان است كه بین خیابان جمهوری و قابوس قرار دارد.
برج گنبد قابوس به دستور چه كسی ساخته شد؟
برج گنبد قابوس چه تزییناتی دارد؟
مقرنس‌كاری‌های گچی و كتیبه‌های به خط كوفی تنها تزیینات این برج هستند.
بهترین زمان بازدید از برج گنبد قابوس چه فصلی است؟
بهترین زمان بازدید از این برج زیبا از اوایل پاییز تا اوایل بهار است.
ایران، استان گلستان، گنبد كاووس، خیابان امام خمینی شمالی، بین خیابان جمهوری و قابوس، باغ ملی