كاخ ورسای، بزرگترین كاخ‌های سلطنتی جهان
كاخ ورسای (به فرانسوی: Château de Versailles) مجموعه كاخ‌هایی در شهر ورسای در نزدیكی پاریس است كه به عنوان بزرگترین كاخ‌های سلطنتی جهان شناخته می‌شود. این كاخ سابقاً در دهكده‌ای به همین نام در نزدیكی پاریس قرار داشت اما امروزه این دهكده و كاخ جزء حومه پاریس محسوب می‌شوند.
از سال ۱۶۸۲ تا سال ۱۷۸۹ كه به اجبار انقلابیون خانواده سلطنتی به پاریس منتقل شدند، این كاخ محل زندگی و دربار حكومتی شاهان فرانسه بود. معاهده ورسای كه به جنگ جهانی اول پایان داد در این كاخ عقد شده‌است. این كاخ به عنوان یكی از میراث جهانی توسط یونسكو انتخاب شده‌است.
كاخ ورسای
بر اساس مدارك تاریخی آثار وجود كاخ در دهكده ورسای به حدود سال ۱۰۳۸ میلادی بر می‌گردد. اما این كاخ جایگاه رسمی و سلطنتی نداشته‌است. بعدها از دهكده ورسای به عنوان شكارگاه استفاده می‌شد. به همین منظور لویی سیزدهم دستور ساخت بنایی را در این شكارگاه در سال ۱۶۲۴ داد. این شكارگاه به وسیله «فیلیبرت لروی» طراحی و به وسیله سنگ و آجر سرخ ساخته شد.
كاخ ورسای
تا زمان سلطنت لوئی چهاردهم كاخ رسمی و سلطنتی فرانسه كاخ لوور بود اما پس از روی كار آمدن، او تصمیم گرفت كاخ شكوهمندی برای خود بسازد كه در جهان نمونه‌ای از زیبایی، شكوه، بزرگی و پهناوری باشد. به همین منظور وی دستور داد دهكده زیبای ورسای به عنوان مكان ساخت این كاخ انتخاب شود.
بعدها به همین علت كاخ هم ورسای نامیده شد. شروع ساخت و طراحی كاخ به سال ۱۶۶۹ برمی‌گردد. طراحی این كاخ به وسیله معماران چیره‌دستی به نام‌های «لویی لووا»، طراح فضای سبز آندره لونوتر و «شارل لُبران» نقاش و آذینگر زبردست انجام گرفت. اما طراحی اصلی كاخ به منظور استفاده به عنوان كاخ سلطنتی به سال ۱۶۷۸ باز می‌گردد. در كل مجموعه كاخ‌های ورسای در چهار مرحله ساخته و تكمیل شد.
بعد از این مراحل در دوره پادشاهان بعدی نیز عمارت‌هایی به این مجموعه افزوده شد. كاخ ورسای در تاریخ ۶ مه ۱۶۸۲ گشایش یافت. لویی چهاردهم با ساخت این كاخ در نظر داشت هم از شلوغی پاریس دور شود و هم با یكجا جمع كردن دستگاه‌های دولتی و دربار در ورسای كنترل بیشتری را بر آنها داشته باشد.
علاوه بر كاخ سلطنتی و اماكن دولتی نظیر دیوان‌ها و دادگاه‌ها، منازل هزاران نفر از درباریان، فرمانداران، قضات، وزرا و شخصیت‌های حكومتی در ورسای قرار داشت. لویی چهاردهم درباریان را وادار ساخت كه در ورسای زندگی كنند و از افزایش حضور، قدرت و املاكشان در دیگر مكان‌ها بپرهیزند. با این كار لویی قدرت كنترل زیادی بر تمام درباریان پیدا كرد.
كاخ ورسای
عمارت شاه
لویی لووا به منظور اقامت شاه و ملكه آپارتمانی را طراحی كرد كه «شتو نف» (در فرانسه به معنی كاخ نو) نامیده می‌شد. علاوه بر این دو آپارتمان قسمت‌های خصوصی و خوابگاه‌های دیگری هم در این كاخ برای شاه و ملكه فراهم شد.
وی برای طراحی این بخش از اصول معماری ایتالیایی رایج در قرن ۱۶ و ۱۷ استفاده كرد. او نقشه‌ای كشید كه از هفت تالار تشكیل شده‌بود. این ۷ سالن از منظومه خورشیدی و ایزدهای رومی الهام گرفته شده بودند. همه تالارها دور تا دور سالن مركزی به نام تالار آپولون كه خوابگاه لویی چهاردهم بود قرار داشتند.به این نوع طراحی، طراحی «خورشیدمركزی» می‌گویند. این سالن‌ها به نام‌های زیر نامیده می‌شدند:
* تالار دیان (برگرفته از ایزد شكار روم و سیاره ماه)
* تالار مارس (برگرفته از ایزد جنگ روم و سیاره مریخ)
* تالار مركوری (برگرفته از ایزد بازرگانی و هنرهای آزاد رومی و سیاره تیر)
* تالار آپولون (برگرفته از ایزد هنرهای زیبا رومی و خورشید)
* تالار ژوپیتر (برگرفته از ایزد حقوق و قانون رومی و سیاره مشتری)
* تالار ساترن (برگرفته از ایزد كشاورزی رومی و سیاره كیوان)
* تالار ونوس (برگرفته از ایزد عشق رومی و سیاره ناهید)
این تالارها به وسیله شارل لبران بر اساس طراحی ایتالیایی مزیین شد. (وی دوست و همكار پیترو دو كورتونا معمار ایتالیایی و طراح كاخ پیتی در فلورانس بود.) برای طراحی سقف تالارها از نقاشی‌های زیبایی استفاده شد. به نظر آندره فلبین طرح‌هایی انتخاب شد كه به اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم همخوانی داشته باشد. در این نقاشی‌ها از شخصیت‌هایی همچون آگوست، اسكندر و كوروش بهره گرفته شد.
مثلاً در تالار آپولون طرحی از آگوست بود كه در آن وی در حال ساخت دروازه مزنوس بود این نقاشی اشاره به ساخت دروازه لاروش به دستور لویی چهاردهم داشت یا در تالار مركور تصویری از اسكندر در حال ساخت كتابخانه عظیم اسكندریه نقش بسته بود كه اشاره به ساخت كتابخانه سلطنتی توسط لویی چهاردهم داشت. تالارها به وسیله مبلمان نقره آراسته شدند ولی این مبلمان طی جنگ آگزبورگ در سال ۱۶۸۹ به دستور لویی چهاردهم برای تامین بخشی از هزینه جنگ ذوب و به سكه تبدیل شدند.
اما این طراحی صورت گرفته توسط لویی لووا دیری نپایید. به این شكل كه طبقه‌ای بر كاخ افزوده شد و تراسی برای آن ساخته شد كه آپارتمان‌های شاه و ملكه را به هم متصل می‌كرد.با این تغییرات سالن‌های ژوپیتر، ساترن و ونوس تغییر شكل یافتند. تالارهای ونوس، ساترن و ژوپیتر به سالن آیینه‌ها تبدیل شد. سالنی نیز در قسمت پشت تراس طراحی شد كه ونوس نام گرفت.از وسایل و دكورهای تالار اولیه برای تزیین تالار ونوس ثانویه استفاده شد. از سال افتتاح تا پایان سلطنت لویی چهاردهم از تالارها به شكل اختصاصی استفاده می‌شد:
* تالار ونوس به عنوان سالن غذاخوری میهمانان شاه و بار
* تالار دیان به عنوان سالن بیلیارد
* تالار مارس به عنوان محل رقص و برقراری مجالس بال
* تالار مركور به عنوان سالن ورق بازی
* تالار آپولون به عنوان سالن موسیقی و كنسرت
كاخ ورسای
آپارتمان ملكه
این بخش در طول تاریخ خود منزلگاه سه ملكه فرانسه بوده‌است: ماری ترز همسر لویی چهاردهم، ماری لسزِسزیسكا همسر لویی پانزدهم و ماری آنتوانت همسر لویی شانزدهم پس از طراحی این آپارتمان توسط لویی لووا این آپارتمان شامل هفت سالن بود كه متقارن با آپارتمان شاه بود:
* شاپل متقارن باسالن دیان در آپارتمان شاه
* تالار گارد متقارن با تالار مارس در آپارتمان شاه
* آنتی‌شامبر متقارن با تالار مركور در آپارتمان شاه
* شامبر متقارن با تالار آپولون در آپارتمان شاه
* گراند كابینت متقارن با تالار ژوپیتر در آپارتمان شاه
* اوراتوری متقارن با تالار ساترن در آپارتمان شاه
* پتیت كابینت متقارن با تالار ونوس
در آپارتمان شاه خوابگاه ملكه همانطور كه طراحی سقف تالارهای آپارتمان شاه از اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم الهام گرفته و از شخصیت‌های تاریخی استفاده شده بود در آپارتمان ملكه نیز از این قبیل تصاویر متناسب با دكوراسیون اتاق بهره گرفته شد. بعدها برای ساخت تالار آینه بخشی از آپارتمان ملكه تغییر یافت. با این تغییرات تالارها به شكل زیر در آمدند:
* تالار گارد دولارن
* آنتی‌شامبر
* گراند كابینت
* شامبر دولارن
این تالارها تقریبا تا زمان ماری آنتوانت همین شكل را داشت تا اینكه وی دستور تغییر شكل آن را داد و این سالن‌ها به شكلی كه امروز می‌بینیم درآمدند:
* تالار گارد دولارن بدون تغییر باقی ماند.
* تالار آنتی‌شامبر به آنتی شامبر دو گرند كوورت تبدیل شد.
اینجا به محل اجتماعات عمومی شاه، ملكه و درباریان و تئاتر تبدیل شد.
* گراند كابینت به تالار دنوبل تبدیل شد. اینجا به محل عنوان سالن انتظار خوابگاه ملكه تبدیل شد.
* شامبر دولارن به عنوان خوابگاه ملكه مورد استفاده قرار گرفت.