در غرب بازار وكیل و در انتهاى بخش شمشیرگرها، مسجد وسیع بسیار زیبایى احداث شده كه به اسم مسجد سلطانى وكیل یا این كه مسجد وكیل معروف است. مسجد وكیل یكی‌از قدیمی‌ترین مساجد شیراز است كه در دوره‌ی كریم خان زند، با به كار گیری از بهترین مصالحی كه در آن زمان دردسترس بوده ایجاد شده است. این مسجد زیبا كه از حیث هنری و معماری حائز اهمیت است.بسیاری از ما كریم خان زند را میشناسیم، پادشاهی كه در زمان حكومت خویش، بناهای با ارزش و باشكوهی را در كشور‌ایران بنا نهاد و میراثی با ارزش از خویش بر جای گذاشت. شهر شیراز مركز فرماندهی او بود و همواره در معرض توجه پادشاه قرار داشت. وی در حین حكومتش این شهر را به یكی‌از نقاط چشم نواز و آباد آن زمان تبدیل كرد و بناهایی خیره كننده را در آن ساخت. مسجد وكیل، حمام وكیل و بازار وكیل عماراتی به جای مانده از همان زمان میباشند كه به مجموعه وكیل شهرت دارند. مبنی بر اسناد، تاریخ ساخت مسجد به سال ۱۱۸۷ هجری قمری باز میگردد. اطلاعات نوشته های كهن ایران نشان میدهند كه معماران و سازندگان مسجد وكیل، همزمان با احداث ساختمان میدان و بازار به ایجاد این بنای مذهبی مشغول بوده اند. نقل قول‌ها و متون تاریخی حكایت از این دارند كه مسجد وكیل به وسیله حسین علی میرزا فرمانفرما -پسر فتحعلی‌شاه قاجار- بازسازی شده‌است. بخشی از كاشی كاری های طاق ها هم بوسیله اداره حفاظت آثار باستانی مورد نوسازی قرار گرفته اند و پس از انقلاب هم بودجه هایی برای كف سازی و نوسازی آن اختصاص داده شده‌است.
معماری مسجد وكیل:
در سال ۱۱۸۷ هجری، همزمان با ساخت بازار وكیل این مسجد زیبا در فضایی با مساحت ۸,۶۶۰ مترمربع به دستور كریم خان زند در شیراز ساخته شد.
مسجد وكیل یا مسجد سلطانی، مسجدی تاریخی مربوط به دوره زندیان است. این مسجد در غرب بازار وكیل و در انتهای راستهٔ شمشیرگرها واقع شده‌است.
مسجد وكیل دارای وسعتی بالغ بر ۸ هزار و۶۶۰ متر مربع می باشد. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان شرقی و جنوبی است. شبستان جنوبی با ستون های سنگی یكپارچه و مارپیچ از شاخصه های معماری ایرانی و از مناطق دیدنی این مسجد است كه دارای ۴۸ ستون سنگی یكپارچه می باشد. وسعت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر ۱۴ پله ای یكپارچه از سنگ مرمر سبز ، از زیبایی های قسمت شبستان می باشد. گفته می شود كه این سنگ مرمر به دستور كریم خان از مراغه به شیراز آورده شد تا در شبستان این مسجد استفاده شود.
در بازدید از سمت شمالی مسجد، طاق بلندی را می بینید كه همه آن را به نام طاق مروارید می شناسند، اگر به جزئیات دور این طاق دقت كنید خوشنویسی زیبایی از یكی از سوره های قرآن شما را با هنر هنرمندان آن زمان آشنا می كند. یكی از جلوه های مسجد كه جذابیت زیادی به معماری اش داده است كاشی كاری ها صحن و ایوان های شمالی و جنوبی است كه از انواع هفت رنگ و معرق هستند.
برای ورود به مسجد باید به سمت شمال آن بروید اما قبل از اینكه به داخل صحن آن وارد شوید كاشی كاری ها و مقرنس های زیبایی كه در دو طرف سردر ورودی قرار دارد توجه شما را به خود جلب می كنند. از این در ورودی به مسجد كه رفتید دو راهرو به سمت چپ و راست شما را به داخل مسجد هدایت می كنند.
مسجد وكیل كه بین بازار و حمام وكیل قرار دارد در گذشته محل برگزاری نماز جمعه بوده است و یكبار در زمان قاجاریه مرمت شد تا اینكه در تیرماه سال ۱۳۱۱ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت تا توسط این سازمان مورد مراقبت و حفاظت قرار گیرد. این مسجد در نزدیكی میدان پر رفت و آمد شهرداری قرار دارد و از میدان با چند دقیقه پیاده روی می توانید خودتان را به این مسجد معروف برسانید.
آدرس مسجد وكیل:
استان فارس، شیراز، خیابان آیت الله طالقانی، غرب بازار وكیل
