ره آورد های سفر به بوشهر

 استان بوشهر هفدهمین استان بزرگ كشور به لحاظ مساحت است و مركز آن بندر بوشهر است. بوشهر جزو مناطق كهن سرزمین ایران است و سابقه ی سكونت گاه های تاریخی آن به تمدن بین النهرین و حكومت ایلامیان بر می گردد. استان بوشهر از استان های بسیار گرم كشور است كه دمای آن در ماه های گرم سال از مرز 50 درجه هم می گذرد و میانگین دمای سالانه ی آن در حدود 26 درجه است. این استان به دلیل وجود ذخایر بزرگ نفت و گاز (پارس جنوبی و شمالی) و نیروگاه هسته ای، به پایتخت انرژی ایران مشهور است.

استان بوشهر به واسطه ی قرار گرفتن در ساحل خلیج فارس، موقعیت مطلوبی برای صنعت صیادی و جایگاه ویژه ای در امر صادرات و واردات دارد. همین امتیازات صنعتی و اقتصادی سبب شده است تا علاوه بر مهاجرت جمعیت روستایی استان به شهرها، نیروی انسانی از استان های مجاور نیز به شهرهای استان بوشهر مهاجرت كنند. در سال های اخیر، میزان رشد جمعیت در شهرهای استان بوشهر، تحت تاثیر همین عوامل جزو بالاترین رتبه های كشوری بوده است.

استان بوشهر در زمینه ی كشاورزی و دامداری هم از استان های صاحب امتیاز است. این استان علاوه بر اینكه از مراكز كشت انبوه خرما در كشور است، مهمترین مركز كشت گوجه فرنگی خارج از فصل به شمار می رود و در زمینه ی پرورش شتر، جایگاه ویژه ای دارد.

روستاییان استان بوشهر كه شغل بیشتر آنها كشاورزی است در زمینه ی صنایع دستی هم فعالیت گسترده ای دارند. به نحوی كه صنایع دستی نقش مهمی در معیشت خانوارهای روستایی دارد. محصولات تولید شده توسط این روستاییان، جزو سوغاتی های مشهور استان بوشهر است.

وجود نخلستان های فراوان در استان و هم جواری استان با خلیج فارس، باعث شده تا بیشتر سوغاتی های استان بوشهر، به خرما و دریا مربوط باشد. در ادامه شما را با سوغاتی های استان بوشهر آشنا می كنیم.

ره آوردهای خوراكی
تولید خرما و فرآورده های آن از مشاغل اصلی مردم بوشهر است و سابقه ی كشت خرما در این استان به دوره هخامنشیان بر می گردد. مرغوب ترین نوع خرما كه در استان بوشهر كشت می شود، «كبكاب» نام دارد و جزو انواع خرمای صادراتی ایران است. در میان فرآورده هایی كه از خرما تولید می شوند، استان بوشهر به داشتن شیره ی مرغوب خرما شهرت دارد.

پنیر نخل
مغز سفیدرنگ تاج درخت خرما است كه در اصطلاح محلی به آن «غاپ» می گویند. پنیر نخل طعمی شیرین دارد و بسیار مقوی است. این مغز در واقع ماده ی اولیه ی تشكیل تنه ی نخل است قبل از اینكه حالت چوبی پیدا كند. نخل داران، آن دسته از نخل هایی را كه زمان ثمردهی آنها تمام شده است، انتخاب كرده، قسمت فوقانی تنه ی آنها را قطع می كنند و بخش میانی آن یعنی پنیر نخل را بیرون می آورند.

خارك پخته
در اصطلاح محلی به خرمای نارس، خارك می گویند. خارك را پس از چیدن به همراه شكر با روش مخصوصی می پزند و پس از پختن روی حصیر پهن می كنند تا خشك شود. خارك پخته پس از خشك شدن، خوش خوراك است و به عنوان شیرینی محلی مصرف می شود.

حلوای راشی
نوعی حلوای محلی است كه مواد اصلی تشكیل دهنده ی آن شیره ی خرما و عصاره ی كنجد است. پس از اینكه شیره ی خرما را به قدری حرارت دادند كه تغییر رنگ داد و سفید شد، عصاره ی كنجد بوداده را به آن اضافه می كنند سپس مخلوط شیره و عصاره را روی حرارت كم در مدت زمان زیادی هم می زنند تا حلوا آماده شود.

حلوا سنگك
پختن این نوع حلوا در بسیاری از مناطق استان رواج دارد. در این نوع حلوا، شیره ی خرمایی را كه با حرارت دادن سفید كرده اند، با ضخامت كم در ظروفی شبیه به سینی می ریزند و قبل از اینكه سرد شود، كنجد بوداده ی فراوانی بر آن می پاشند. حلوا پس از سرد شدن، سفت شده و آماده ی مصرف می شود.

حلوا پسكی
نوعی حلوای محلی است كه در برخی از مناطق استان مانند برازجان، مرسوم است. برای پختن این حلوا ابتدا خرمای كاملا رسیده را همراه با آرد در روغن كم سرخ می كنند و سپس با اضافه كردن مقداری ماست، ورز می دهند تا حلوا آماده شود.

مسقطی
نوعی شیرینی است كه سوغات شهرهای جنوبی ایران است. مسقطی برای اولین بار در حدود دو قرن پیش، از بندر مسقط كشور عمان به سواحل خلیج فارس آمده است. مواد تشكیل دهنده ی مسقطی، نشاسته، روغن، شكر، زعفران، هل و گلاب است و برای تزیین آن از مغز پسته یا بادام استفاده می شود.

ماهی و میگو
آبزیان خوراكی خلیج فارس در میان علاقمندان به غذاهای دریایی، طرفداران زیادی دارد؛ ماهی هایی مانند شیر، شوریده، هامور، كفال قرمز، راشكو و میگوی خلیج فارس. استان بوشهر از جهت حجم صید و تنوع صید، صاحب امتیاز است. به عنوان نمونه، 40 درصد از میگوی كشور در استان بوشهر صید می شود. در سفر به استان بوشهر، مسافران می توانند علاوه بر مراجعه به مراكز عرضه ی این آبزیان، از صیادانی كه در اسكله ها اقدام به فروش می كنند این آبزیان را به صورت تازه خریداری كنند.  

صنایع دستی

گبه
رایج ترین صنایع دستی در استان بوشهر، گبه بافی است كه در بیشتر مناطق روستایی و حتی برخی از شهرها رواج دارد. گبه بافی، شغل اول یا حرفه ی دوم تعداد زیادی از روستاییان استان است. گبه یا قالیچه خرسك، زیرانداز كوچكی است كه پرزهای بلندی دارد. گبه ی استان بوشهر مشهورترین سوغاتی آن است كه به كشورهای دیگر نیز صادر می شود.

گلیم
زمستان فصل بافت گلیم در استان بوشهر است و بسیاری از روستاییان در این فصل به گلیم بافی مشغول هستند. اوایل پاییز، پشم گوسفندان چیده می شود و به تدریج پشم های چیده شده پس از شست و شو، ریسیده و رنگ می شوند تا در اوایل دی ماه، برای كار بافت آماده باشند. گلیم ها در استان بوشهر از نوع تخت هستند و به روش پودگذاری بافته می شوند. تار گلیم را از موی بز كه استحكام بیشتری دارد و پود آن را از پشم تهیه می كنند. گلیم های بافته شده در استان بوشهر در داخل و خارج از كشور، علاقه مندان زیادی دارد.

عبای پشمی
مهم ترین شتری كه در استان بوشهر پرورش می دهند، شتر از نژاد دشتی است. شتر دشتی از نظر پشم بهترین نژاد است. بافت عبا از پشم این نوع شتر در استان بوشهر، سابقه ای دیرینه دارد و امروزه هم البته محدودتر از گذشته، در گوشه و كنار استان به چشم می خورد. این عباهای پشمی در كشورهای حاشیه ی خلیج فارس، طرفداران زیادی دارد.

حصیر
كشت وسیع خرما باعث رونق حصیربافی در استان شده است. برگ درخت خرما به عنوان مواد اولیه در تهیه ی الیاف حصیر مورد استفاده ی حصیربافان قرار می گیرد. اكثر روستاییان استان، به ویژه مردان، در دوران فراغت از فعالیت های كشاورزی، به حصیربافی مشغول هستند. در گذشته، محصولات حصیری كاربرد گسترده ای داشته اند و علاوه بر اینكه استفاده از آنها در بسیاری از مناطق كشور رواج داشته است، در بازارهای كشورهای دیگر نیز به فروش می رسیده است. امروزه گرچه استفاده از محصولات حصیری بسیار محدود شده است ولی هنوز برای مصرف داخلی روستاییان تولید می شود. مسافران در سفر به استان بوشهر می توانند زیراندازها و ظروف حصیری، كلاه، بادبزن و سایر اقلام تزیینی حصیری را به عنوان سوغاتی خریداری كنند.  

صنایع دستی دریایی
امواج دریا، پوسته ی سخت جانوران نرم تن دریایی كه پس از مرگ در آب شناور شده اند، به همراه آبزیانی مانند ستاره ی دریایی كه در دریا مرده اند را به ساحل می آورد. اهالی مناطق ساحلی از این پوسته های سخت و خشك شده ی آبزیان مرده، برای ساخت اشیای تزیینی یا تزیین كالاها استفاده می كنند. تولید این محصولات كه به صنایع دستی دریایی مشهور است، در برخی از شهرهای حاشیه ی خلیج فارس بسیار رواج دارد و مراكز عرضه ی ویژه ای برای این كالاها در نظر گرفته شده است كه مورد استقبال مسافران قرار دارد.