خانه جلال الدین تهرانی در ضلع غربی خیابان ری، نرسیده به سه راه امین حضور شهر تهران قرار دارد.سید جلال الدین تهرانی با رفتن محمد رضا پهلوی از ایران در سال ۱۳۵۷ رئیس شورای سلطنت شد و طی ملاقاتی كه با حضرت امام خمینی (ره) در پاریس داشت از مقام خود استعفاء داد.خانه سید جلال‌الدین تهرانی از آثار دوره قاجاریه است و پس از تملك آن اوسط آستان قدس رضوی، به دفتر نمایندگی این آستان تبدیل شد. خانه جلال‌الدین تهرانی در سال ۱۳۸۰ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۴۵۶۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
سید جلال الدین تهرانی كه بود؟
سید جلال‌الدین تهرانی (شیخ الاسلامی)، متولد ۱۲۷۵ در تهران -وفات ۱۳۶۶ در پاریس، ستاره‌شناس، ریاضی‌دان، دولتمرد، دانشمند و فقیه ایرانی دوران پهلوی بود. او چند بار وزیر و سناتور شد و در آستانه انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ به ریاست شورای سلطنت منصوب شد. استعفای او پس از ملاقات با امام خمینی در نوفل لوشاتو ضربه مهمی به نظام پادشاهی در ایران بود. پدرش سید علی شیخ‌الاسلام مرندی از علما و رجال دینی شهرستان مرند بود. پدرش لقب شیخ الاسلام را از مظفرالدین شاه گرفته و پدر بزرگش سید ربیع قاضی القضات شیخ الاسلامی بود.
سید ربیع معروف به قاضی، سازنده حمام قاضی تاریخی شهرستان مرند به تاریخ ۱۲۸۶ هجری قمری می‌باشد. سید جلال الدین، مدتی در مدرسه تربیت درس خواند. سپس در مدرسه سپهسالار به تحصیل علوم دینی مشغول شد. سید جلال تهرانی، پس از تحصیلات مقدماتی دینی به نجوم روی آورد. انتشار چند شماره گاهنامه او از نخستین گام‌های عرضه علم ستاره‌شناسی به عموم در ایران است.
پست‌های دولتی
• وزیر مشاور در كابینه احمد قوام (۱۳۲۶) • وزیر مشاور در كابینه محمد ساعد (۱۳۲۸) • وزیر پست و تلگراف و تلفن در كابینه محمد ساعد (۱۳۲۸) • وزیر پست و تلگراف و تلفن در كابینه علی منصور (فروردین ۱۳۲۹) • نایب تولیت آستان قدس رضوی (خرداد ۱۳۳۰) • وزیرمختار ایران در بلژیك (بهمن ۱۳۳۲) • سناتور انتصابی از آذربایجان (مهر ۱۳۳۷ تا ۲۷ اسفند ۱۳۳۸) • سناتور انتصابی از آذربایجان (۳ فروردین ۱۳۳۹ تا ۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۰) • سناتور انتصابی از تهران (۱۴ مهر ۱۳۴۲ تا ۱۲ مهر ۱۳۴۶) سید جلال الدین تهرانی، منزل خود را در سه راه امین حضور تهران و كتابخانه و قسمتی از اشیاء نجوم و تمامی اثاثیه و مجموعه بی نظیری از اجناس عتقیه خود را وقف آستان قدس رضوی كرد و برخی از ابزارآلات اخترشناسی متعلق به خود را به دانشگاه تهران اهداء نمود.
از وی حدود ۳۸۰ جلد نسخه خطی به جای مانده كه وقف كتابخانه آستان قدس رضوی شده‌است. او سرانجام در سن ۸۸ سالگی در سال ۱۳۶۶ شمسی در منزل مسكونی‌اش واقع در شانزه لیزه اقامتگاه وارن فوت كرد. وی در زمان فوتش فرزندی نداشت و همسرش در قید حیات نبود. جسد سید جلال الدین تهرانی در سال ۱۳۷۰ به ایران منتقل و در مهرماه همان سال در كنار مقبره خانوادگی‌اش در حرم امام رضا(ع)، حد فاصل رواق دارالحفاظ و رواق دارالسیاده به خاك سپرده شد.
آثار سید جلال الدین تهرانی
برخی از آثار سیدجلال الدین تهرانی عبارتند از: گاهنامه؛ چهار مقاله عروضی (تصحیح)؛ الارشاد فی شرح حال صاحب بن عباد (تصحیح)؛ اصفهان نصف جهان؛ حدود العالم من المشرق الی المغرب (تصحیح)؛ محاسن اصفهان (ترجمه)؛ آثار قدیمه فارسی؛ تاریخ جهانگشای جوینی (از روی چاپ علامه محمد قزوینی، ۳ ج، تصحیح)؛ فارسنامه ابن بلخی (از روی چاپ اوقاف گیب، تصحیح)؛ تاریخ قم (حسن بن محمد قمی، تصحیح)؛ هیأت (ترجمه)؛ جامع‌التواریخ (رشیدالدین فضل‌الله همدانی، ضمیمۀ گاهنامه)؛ لب‌التواریخ (یحیی بن عبداللطیف قزوینی، تصحیح)؛ تعلیمات دینی (برای مدارس).
معماری بنا
مصالح به كار رفته در این بنا عمدتا، شامل آجر، خشت، چوب، سنگ، گچ و … است.تزئینات این بنا قبل از تخریب نیز شامل، گره چینی آجری، آئینه‌كاری، حجاری روی سنگ، گچ‌بری، نقاشی روی دیوار و كاشیكاری است.
نحوه دسترسی
آدرس : ضلع غربی خیابان ری، نرسیده به سه راه امین حضور
