بازار وكیل شیراز یكی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. این بازار به فرمان كریم خان زند ملقب به وكیل الرعایا در سال‌های (۱۱۷۲-۱۱۹۳هـ.ق) ساخته شد. بازارسنتی وكیل در مركز شهر شیراز (شرق میدان شهدا) قرار گرفته است. مسجد و حمام تاریخی وكیل نیز در كنار این بازار قرار دارند. معماری این بنا برگرفته از بازار قیصریه لار و بازارچه بلند اصفهان است اما عرض بازار وكیل بیش از سایر بازارهاست. سازمان میراث فرهنگی ، بازار وكیل را در تیرماه ۱۳۱۵ با شماره ۹۲۴ به ثبت رسانده است.
تاریخچه بازار وكیل شیراز
شیراز از دیرباز یكی از مهم‌ترین شهرهای ایران و پایتخت كشور در دوران حكومت كریم خان زند بوده است. كریم خان در سفر به شهر لار و دیدن بازار قیصریه تصمیم می‌گیرد بازاری شبیه به آن را در شیراز بنا كند تا محلی برای كسب و كار و امور اقتصادی مردم شود. در آن زمان قلعه‌ها، كاروانسراها و حصارهای بلندی ساخته شد كه از آن میان مجموعه زیبا و بی‌نظیر بازار وكیل همچون مرواریدی می‌درخشید. ساخت بازار وكیل از سال ۱۱۳۷ الی ۱۱۵۶ خورشیدی به طول انجامید و در سال ۱۳۵۱ با مساحت ۲۱۸۴۰ مترمربع به ثبت ملی رسید.
معماری بازار وكیل شیراز
در معماری بازار وكیل شیراز از بازار قیصریه لار و بازارچه بلند اصفهان الگو گرفته شده اما عرض بازار وكیل بیش از سایر بازارها است. همچنین ردپایی از معماری دوران صفویه را می‌توان در كاشی‌كاری‌های ظریف و زیبای سرای مشیر مشاهده كرد كه در انتهای بخش جنوبی بازار قرار دارد. بنای بازار از گچ، آهك و آجر ساخته شده و ستون‌هایی از جنس سنگ تراشیده دارد. این بازار از محكم‌ترین بناها در عهد خود بوده و با گذر زمان همچنان مقاومت نشان داده است و ظاهر خوبی دارد. سازه‌های آجری طاق مانند هم به گونه‌ای ساخته شده اند كه فضای داخل بازار را در تابستان خنك و در زمستان گرم نگه می‌دارد.
موقعیت بازار وكیل شیراز
مجموعه بازار وكیل از شگفت‌انگیزترین مكان‌های گردشگری شیراز است. كه در قسمت مركزی شهر، شرق میدان شهدا و درست در كنار مسجد تاریخی وكیل قرارگرفته است. این بازار از آثار دوران صفویه و یكی از مهم‌ترین بازارهای شیراز از گذشته تاكنون است كه با گذشت سال‌ها همچنان رونق اقتصادی خود را حفظ كرده و قلب اقتصاد شیراز را می‌چرخاند. بخش‌های مختلف بازار وكیل در گذشته با مشاغل مختلفی مانند بازار بزازان، بازار مسگرها، بازار كلاهدوزها و از این قبیل شناخته می‌شدند. كه در حال حاضر نیز روح اصلی بازار و دادوستد آن حفظ شده و محل فروش كالاهای مختلف ایرانی وارداتی است. البته بخش‌های اصلی بازار امروزه در اختیار فرش فروشان و پارچه فروشان قرار دارد.
قسمت‌های مختلف بازار وكیل با نام‌هایی مثل بازار وكیل جنوبی و بازار روح‌الله روی تابلوهای راهنما نشان داده شده است. سرای مشیر نیز از دیگر بخش‌های چسبیده به بازار است كه با معماری زیبا، صنایع دستی و زیورآلات سنتی ایرانی شما را مجذوب خود خواهد كرد و نباید بازدید از آن را از دست دهید.
بازار وكیل شیراز امروز
بازار وكیل امروز تركیبی از بازار سنتی و مدرن است كه كالاهای گوناگون بسیاری با قیمت كمتر و كیفیت بالاتر در مقایسه با سایر بازارها دارد. بخش‌های مختلف بازار را با توجه به مشاغلی كه در هر بخش هستند به مسگرها، شمشیرگرها، بزازان، كلاهدوزها، بازار بلورها و خیاط‌ها می‌شناسند. سرای مشیر نیز كه از زیباترین بازارهای سنتی است، چسبیده به این بازار بوده و گاها با هم اشتباه گرفته می‌شوند.
در بازار وكیل شیراز بیش از ۲۰۰ فروشگاه وجود دارد كه می‌توان از فضاهای رنگارنگ و سنتی انواع پارچه‌های مرغوب، مسقطی، عرقی جات، بهار نارنج، انواع رنگارنگ فرش‌های دستبافت. گلیم، گبه، جاجیم، نمد، زیورآلات سنتی، وسایل مسی و نقره، ادویه‌جات، وسایل عتیقه، لباس‌های محلی شیرازی و كلاه‌های سنتی نهایت لذت را برد. بدون توجه به گذشت زمان در این مكان ایده آل قدم بزنید و از این همه زیبایی و هنر دست بیشترین استفاده را ببرید.
نحوه دسترسی
ساده‌ترین راه برای رسیدن به بازار سنتی وكیل رفتن به چهارراه معروف زند و پس از آن میدان شهرداری و گذشتن از كنار ارگ كریم‌خانی است تا به بازار وكیل برسید. بازار از دو قسمت شمالی و جنوبی تشكیل می‌شود. گردشگران عزیزی كه قصد خرید و بازدید از بازار وكیل را دارند می‌توانند قسمت جنوبی بازار را انتخاب كنند كه به حرم شاه‌چراغ (ع) نیز ختم می‌شود. بهترین زمان سفر به شیراز روز ۱۵ اردیبهشت معروف به روز شیراز است. زیرا در تابستان دمای هوا به ۳۰ درجه می‌رسد و در زمستان نیز حدود ۵ درجه بالای صفر است.
جاهای دیدنی نزدیك بازار وكیل
شیراز به عنوان شهر تاریخی و كهن آنقدر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی دارد كه هفته‌ها گردش و اقامت در آن برای گشتن كافی نیست. كریم خان در دوران پادشاهی بناهای زیادی را در این شهر ساخت كه به بناهای وكیل شهرت یافتند مانند مسجد، بازار، حمام، آب‌انبار، ارگ، دیوانه‌خانه، كوشك، سربازخانه، كاروانسرا و ضرابخانه كه همگی در محله درب شاهزاده شیراز قرار دارند.
مسجد وكیل شیراز
این مسجد در همسایگی بازار و حمام وكیل قرار دارد. در انتهای راسته شمشیرگرها، وسعت و زیبایی این مسجد دریچه‌ای زیبا را پیش چشمتان می‌گشاید و شما را به سمت خود می‌كشاند. نام دیگرمسجد وكیل ، مسجد سلطانی نیز است كه از دوران زندیان به جای مانده و به دستور كریم‌خان ساخته شده است. میناكاری و رنگ‌های سبز و قرمز در همه جای مسجد دیده می‌شود و چشم‌ها را در این بهشت لاجوردین و فیروزه‌ای می‌نوازد.
حمام وكیل شیراز
حمام وكیل به دلیل نقش و نگارهای كم‌نظیرش یكی از دیدنی‌های مهم شهر شیراز به حساب می آید. كه از نظر سبك معماری و نقش‌ها و آرایه‌ها، حیرت‌انگیزترین سازه‌های حكومت زندیه را دارد. در این حمام می‌توانید ۳۰ مجسمه مومی شده از مردم قدیم را ببینید و با حال و هوای آن روزها بیشتر آشنا شوید.
ارگ كریم خان در شیراز
ارگ كریم خان به همراه دیوار و برج و بارو از یادگاری‌های ارزشمند دوران زندیه به شمار می‌رود و نمونه‌های متنوعی از معماری زیبا و چشم‌گیر در آن به چشم می‌خورد. ارگ، مجموعه‌ای از ساختمان‌های بلند و محصور است و زمانی محل زندگی كریم خان زند بود تا امروز بعد از گذشت سرد و گرم روزگار به یكی از مهم‌ترین دیدنی‌های شهر شیراز تبدیل شود و راه بازدید را برای گردشگران هموار سازد. فضای دل‌انگیز حافظیه و سعدیه، باغ‌های تاریخی در محیطی باصفا، بازی رنگ و نور در نصیرالملك، مساجد تاریخی و سایر جاذبه‌های دیدنی دیگر گشت‌وگذار در تاریخ را برایتان فراهم می‌كند تا نهایت لذت را از جاذبه‌های این شهر ببرید.
