مسجدهای زیبای ایران كه شهرت جهانی دارند

مسجدهای زیبای ایران كه شهرت جهانی دارند و سالانه بسیاری از گردشگران از خارج از كشور برای بازدید از این مكانهای مقدس به ایران می آیند . طبق آماری كه داریم در كل ایران حدود ۸۰ هزار مسجد وجود دارد كه بسیاری از آنها تاریخی هستند و زیباترین مسجدهای ایران همان‌هایی‌ هستند كه از گذشته به یادگار مانده‌ اند . مسجدهایی كه وقتی به بنایشان نگاه می‌كنیم یا جلویشان می‌ایستیم، از آنهمه زیبایی حیرت می‌كنیم. با همراه باشید تا با این مساجد آشنا شوید و اگر سفری به هر كدام از این شهرها داشتید از دیدن این مساجد غافل نشوید و معماری باشكوه ایرانی را بنگرید

مسجد شیخ‌ لطف‌ الله

مسجد شیخ لطف الله یكی دیگر از مساجد زیبای اصفهان به شمار می‌آید كه در میدان نقش جهان كه خود یك مكان میراث جهانی یونسكو است، قرار دارد. این مسجد در زمان سلطنت شاه عباس اول بین سال‌های ۱۶۰۳ تا ۱۶۱۹ ساخته شده است و امروزه به عنوان یكی از زیباترین مساجد ایران و جهان شناخته می‌شود كه همواره مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. در نمای داخلی و خارجی مسجد، هزاران كاشی در كنار یكدیگر با رنگ‌هایی شاد پر از سرزندگی، دیوارها و سقفی فوق‌العاده زیبا خلق كرده‌اند كه با نقوش كوچك و بزرگ زرد رنگ شاهكار طراحی ایرانی اسلامی به شار می‌رود. این مسجد به دلیل داشتن یك گنبد بسیار زیبا كه در آن از كاشی‌های ظریف به رنگ كرم و نخودی استفاده شده، شهرت زیادی دارد و به گونه‌ای طراحی شده كه رنگ گنبد در طول روز از كرم تا صورتی تغییر رنگ می‌دهد. برخی می‌گویند غروب آفتاب معمولاً بهترین زمان برای مشاهده این تغییر رنگ است. نمای بیرونی مسجد شیخ لطف الله اصفهان دارای مجموعه‌ای از نقوش برجسته و نقوش گل است كه شاهكاری بی‌نظیر از هنر و طراحی به شمار می‌رود و برای تزئین درگاه‌ها و پنجره از نقوش آبی و زرد رنگ استفاده شده است. چنانچه روزی به میدان نقش جهان رفتید، بازدید از این مسجد زیبا را در برنامه‌های خود بگنجانید و از هنرنمایی هنرمندان عصر صفوی لذت ببرید.
آدرس مسجد شیخ لطف الله: اصفهان، میدان نقش جهان.

مسجد امام

در همان میدان نقش جهان، به مسجد امام یا مسجد شاه هم می‌رسیم. البته این مسجد تنها به این دو اسم خوانده نمی‌شود. مسجد سلطانی و مسجد عباسی از دیگر اسم‌های این مسجد است. مسجد امام، مهمترین مسجد اصفهان و خیلی بزرگ‌تر از مسجد شیخ‌لطف‌الله است.حیاط، به دالان‌های تو در تویی راه دارد و تاریك و روشن آن، فضایی روحانی را به وجود آورده كه نمی‌شود از آن به راحتی دل كند. طاقچه‌ها، توده‌ مقرنس‌های روشن، نوارهای دراز كتیبه‌های سفید و كاشی‌های هفت رنگ باعث می‌شود كه تصویر پیش چشممان زیباتر از همیشه باشد. این مسجد از مساجد زیبای اصفهان شناخته می‌شود و در بین زیباترین مساجد ایران نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. این مسجد باشكوه و باعظمت اثری متعلق به دوران صفویه است و قدمت آن به سال ۱۰۲۰ هجری قمری می‌رسد. مسجد شاه را می‌توان از معروف‌ترین نمونه‌های معماری ایرانی اسلامی برشمرد و آن را برآیند هزار سال هنر مسجد سازی در ایران دانست. مقرنس‌های بی‌نظیر، طرح‌های خیره‌كننده كاشی هفت رنگ، كتیبه‌های ارزشمند، طاق‌ها و طاق‌نماها، ایوان‌ها و حوض بزرگ وسط حیاط مسجد را باید بارها دیدن و از تركیب هنرمندانه‌ی آن‌ها لذت برد. گنبد باشكوه و خیره‌كننده مسجد جامع كه همچون نگینی فیروزه‌ای در دل بافت تاریخی اصفهان می‌درخشد ۵۲ متر ارتفاع و ۵/۲۳ متر قطر دارد و در زیر آن نقطه‌ای وجود دارد كه انعكاس صدا در آن صورت می‌گیرد و برای بسیاری از گردشگران حیرت‌انگیز است. این مسجد بزرگ در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

مسجد جامع عتیق اصفهان

مسجد جامع اصفهان كه به نام مسجد عتیق و مسجد جمعه نیز شناخته می‌شود، از محبوب‌ترین دیدنی های اصفهان به شمار می‌رود كه قدمت بنای اولیه آن به سال ۱۵۶ هجری قمری می‌رسد، یعنی چیزی حدود ۱۳۰۰ سال پیش! این مسجد دروان خود در رشد شهرنشینی در اصفهان تأثیر به سزایی گذاشت و همواره در طول تاریخ مورد توجه قرار می‌گرفت. مسجد جامع اصفهان كه جزء مساجد كهن ایران شناخته می‌شود، چندین بار مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است و آنچه امروزه می‌بینیم، از تغییرات دوران سلجوقی بر جای ‌مانده است. خلیفه معتصم عباسی در سال ۲۲۶ هجری قمری دستور ساخت مسجد جدید در مكان مسجد پیشین را صادر كرد و بعدها در دوران سلجوقی نیز تغییرات برجسته‌ای در مسجد انجام شد. در واقع مسجد جامع عتیق اصفهان همچون تابلویی نقاشی است كه هنرمندان هر عصر تاریخی ایران، نقشی بر آن زده‌اند تا امروزه این شاهكار شگفت‌انگیز برایمان به یادگار بماند. علاوه بر حكومت سلجوقی، دوران ایلخانی، مظفری، ال بویه، تیموریان، صفویان و حكومت قاجار تغییراتی در این مسجد انجام شد و هنر مربوط به هركدام از این ادوار تاریخی را می‌توانیم در آن مشاهده كنیم. مسجد عتیق اصفهان همچون بسیاری از مساجد قدیمی ایران به سبك چهار ایوانی ساخته شده است و تزئینات هنرمندانه و بی‌بدیل آن‌ها، چشم هر بیننده مشتاقی را به خود خیره می‌كند. سكوت و آرامشی كه در این مسجد زیبا تجربه خواهید كرد را در كمتر جایی می‌توانید حس كنید. شكوه بنای مسجد و رازآلود بودن فضای شبستان‌ها، حس و حالی متفاوت دارد كه باید از نزدیك تجربه كرد. محراب زیبای الجایتو خود همانند یك تابلوی گرانبها، هنر دستان سازنده‌اش را به رخ می‌كشد. ایوان درویش، ایوان صاحب، ایوان استاد و ایوان شاگرد، نام چهار ایوان مسجد عتیق‌اند كه باید رفت و داستان این چهار ایوان زیبا را از نزدیك شنید. این مسجد در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید و همچنین جزء آثار ثبت شده ایران در یونسكو نیز شناخته می‌شود.
آدرس مسجد جامع عتیق اصفهان: میدان قیام، خیابان علامه مجلسی.

مسجد نصیرالملك

میرزا حسن علی خان، ملقب به نصیرالملك كه از اعیان و اشراف شیراز بود، دستور ساخت مسجدی را داد كه كار ساختش ۱۲ سال، از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ طول كشید.شیشه‌های رنگی و تلالو نور از بین این شیشه‌ها كه روی فرش‌های داخل می‌افتد، باعث شده به نصیرالملك، مسجد صورتی ایران هم بگویند. ورودی اصلی مسجد با كاشی‌‌های هفت رنگ و گل‌های سرخ زنبق تزئین شده. نزدیك این مسجد به نارنجستان قوام، خانه زینت‌الملوك و بازار وكیل می‌رسیم.مسجد نصیرالملك در بافت تاریخی شهر و در محله گود عربان و قسمت جنوبی خیابان كریم خان زند شیراز واقع شده است و قدمت آن به دوران ۱۲۹۴ هجری قمری می‌رسد كه در آن زمان توسط میرزا حسن علی خان ملقب به نصیر الملك از افراد ثروتمند و اعیان شیراز، بنا نهاده شد. پروسه ساخت این مسجد حدود ۱۲ سال طول كشید و در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی نیز مورد مرمت قرار گرفت. مقرنس‌كاری‌های مسجد نصیرالملك در دنیا بی‌نظیر است و به دلیل استفاده از عناصر تزئینی منحصر به فرد، در شمار مسجد های زیبای دنیا قرار می‌گیرد. استفاده از شیشه‌های رنگی در پنجره‌های مسجد كه اغلب آن‌ها صورتی‌رنگ‌اند، این مسجد به مسجد صورتی شهرت یافته است. در واقع استفاده از رنگ‌های مختلف و شاد در كاشی‌های نمای مسجد و شیشه‌های پنجره‌ها نشان از ذوق و هنر سازنده‌ی آن دارد.

آدرس: محله گودعربان، خیابان لطفعلی خان زند، كوچه نصیرالملك

مسجد آقابزرگ

مسجد و مدرسه‌ آقا بزرگ در كاشان، منسوب به ملا مهدی نراقی، ملقب به آقابزرگ و از یادگارهای دوره قاجار است. شبستان ۴۰ ستونی مسجد، طرح گودال باغچه و بادگیرهای آن كه با معماری سنتی كاشان هماهنگ‌اند، از مسجد آقابزرگ، مسجدی تماشایی ساخته است.تلفیق این شبستان با مسجد و مدرسه‌ای كه بعداً در كنار آن ساخته شد، یكی از نمونه‌های كم نظیر تلفیق دو بنا در كنار هم است. هوای خنك در فضای گنبدخانه در تابستان، نجات‌بخش هر گرمازده‌ایست.

آدرس: خیابان فاضل نراقی

مسجد رنگونی‌ها

مسجد رنگونی‌های آبادان به سبك معماری هندی ساخته شده و متفاوت از مسجدهایی‌ست كه چشممان به دیدن‌شان عادت كرده. مسجد رنگونی‌ها قشنگی‌های دیگری هم دارد. جدا از ورودی‌اش كه شباهت چندانی با مسجد ندارد و بیشتر به كاخی سلطنتی می‌ماند، محراب زیبای آن هم در میان انبوهی از شكل‌های هندسی و نقوش اسلیمی و رنگارنگ قرار گرفته و نمادی است از بهشت برین.اگر درباره قصه ساخته شدن مسجد هم بخواهید بدانید، باید بگوییم از نخستین گروه‌هایی كه به آبادان آمدند كاركنان عمدتا پاكستانی پالایشگاه رنگون پایتخت كشور برمه بودند. به همین دلیل تصمیم گرفتند عبادتگاهی در زمین‌های شركت نفت بسازند و بالاخره با موافقت این شركت، در زمینی كه پیش از این، محلی بود برای عبادت سیك‌ها، ساخت مسجد را شروع كردند و در سال ۱۲۹۹ موفق به اتمام مسجدی شدند كه امروز گردشگران زیادی به دیدنش می‌روند.

آدرس: ابتدای خیابان پزشك، روبروی انبار پخش دارو شركت نفت، در كنار رود اروند

مسجد كبود

مسجد كبود تبریز كه به آن جهانشاه و آبی هم می‌گویند در چند قدمی میدان ساعت یا شهرداری واقع شده و گنبد كبودش را می‌شود از داخل خیابان دید.این مسجد طبق كتیبه سردر آن در سال ۸۴۵ هجری شمسی و در زمان سلطان جهانشاه، مقتدرترین حكمران سلسله قراقویونلو و به دستور دختر او صالحه خانم بنا شده. مسجد كبود كه در جریان زلزله‌ای ویران شد، به مدت ۱۵۰ سال ویران بود تا اینكه با بازسازی‌هایی كه بر رویش انجام شد، عظمت و شكوه گذشته‌اش را به دست آورد.بقیه‌ مسجدها مثل مسجدهای اصفهان به‌رنگ آبی فیروزه‌‌ای تزیین شده‌‌اند، اما در اینجا با آبی تیره‌ قشنگی روبرو می‌شویم و دلیل نامگذاری مسجد هم همین موضوع است.مسجد كبود با تنوع كاشی‌كاری‌ها و خطوط به‌كاررفته در آن و به ویژه به دلیل رنگ لاجوردی كاشی‌كاری‌های معرق‌اش، به فیروزه اسلام هم معروف است.

مسجد شاه‌چراغ

شاه‌چراغ هم مسجد است و هم مزار پسر ارشد امام هفتم شیعیان یعنی امام موسی‌كاظم و آرامگاه برادر امام رضا. شاید برایتان سوال باشد كه كدام‌یك از این دو عزیز ازدست‌رفته، همان شاه چراغ معروف هستند. در پاسخ باید گفت كه میرسیداحمد یعنی پسر امام موسی‌كاظم به شاه‌چراغ معروف است.اجازه بدهید كه این مسجد را برایتان توصیف كنیم تا دریابید كه وقتی از زیبایی و سلیقه حرف می‌زنیم، دقیقا منظورمان چیست. گنبدی آبی در كنار مناره‌هایی طلایی؛ اگر این تركیب رنگی خواستنی بنا در سالیان قدیم نشان‌گر سلیقه و شعور هنری بالا نیست.
وقتی وارد مسجد می‌شوید، دنیایی دیگر از زیبایی مقابل چشمانتان ظاهر می‌شود؛ هزاران قطعه آینه بر در و دیوار مسجد شاه‌چراغ و انعكاس نورها در فضای مسجد هم زیباست و هم كاملا روحانی.

آینه‌ها و بازی نور باعث می‌شود كه لقب شاه‌چراغ برای این امام‌زاده و مسجد كاملا بامسمی و بامعنی باشد. اگر بخواهید بدانید كه چه كسی بانی ساخت این مسجد زیبا بوده باید شما را با ملكه تاشی‌خاتون یعنی مادر ابواسحاق اینجو آشنا كنیم كه از پادشاهان فارس در گذشته بوده است.

این بانوی اثرگذار با ساخت مسجد در حوالی مزار شاه‌چراغ و احداث مدرسه در نزدیكی آن، بناهایی به‌یادماندنی و ارزشمند برای شیراز و البته ایران به جای گذاشته است.

سال ساخت این مسجد كه بی‌شك از زیباترین مساجد ایران به شمار می‌رود به سال‌های ۷۴۵ تا ۷۵۰ هجری قمری بازمی‌گردد. علاوه بر آینه‌كاری‌های مسجد، استفاده از خطوط فارسی و عربی برای تزئین نمای اطراف آینه‌ها و كاشی‌های مسجد هم به دیدنی‌تر شدن آن كمك شایانی كرده است.

حرم حضرت معصومه

اگر گذرتان به شهر قم افتاده باشد، حتما حرم حضرت معصومه، خواهر امام رضا را دیده‌اید. این مسجد هم با گل‌ها و شكل‌های متقارن تزئینی به كاررفته در دیوارها و ورودی بزرگ و باشكوهی كه دارد در دسته زیباترین مساجد ایران قرار می‌گیرد. هر چند حرم حضرت معصومه از نقطه‌نظر مذهبی و زیارتی بسیار معروف است اما ساختار معماری و تزئیناتش، آن‌قدرها كه باید و شاید ستوده نشده است.

جالب است كه طراحی این مكان مذهبی كه در واقع، مزار بانویی معصوم و ارزشمند برای مسلمانان است، حس و حالی كاملا زنانه دارد. این مسجد در سال ۹۵۰ هجری بنا شده و كار كاشی‌كاری آن را استاد امیرمظفر احمدبن‌اسماعیل در سال ۶۰۵ هجری بر عهده گرفته است.

حدود هشت سال طول كشیده تا كاشی‌كاری‌های دیدنی مسجد به پایان برسد. به نظر می‌رسد كه صرف این همه زمان و دقت واقعا ارزش داشته و اثری از معماران ایرانی باقی مانده كه برای هر بازدیدكننده‌ای جذاب است. علاوه بر حضرت معصومه، پادشاهان صفوی مختلفی از جمله شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و شاه سلطان‌حسین هم در این مكان دفن شده‌اند.

مسجد جامع یزد

اگر بدانید مسجد جامع یزد حدود یك قرن است كه در این شهر زیبا سرفراز و سربلند زندگی كرده قطعا به هنر و معماری ایرانی می‌بالید. این بنا فقط مسجدی برای عبادت‌كردن نیست بلكه شاهكاری تاریخی است كه دوره‌های مختلف تاریخ را از سر گذرانده و ردپایی از تجربه حضور در هر یك از این دوره‌ها در آن قابل‌مشاهده است. بخشی از مسجد جامع یزد از دوره ساسانیان برایتان می‌گویند و بخش دیگری از دوره تیموری، ایلخانی و… . كاشی‌های زیبا، مناره‌ها و سَردَر بزرگ این مسجد یزدی، آن را در شاهكارهای معماری قرن نهم هجری ایران قرار می‌دهد. بلندی مناره‌های مسجد به ۵۲ متر می‌رسد. كاشی‌های معرق‌كاری‌شده و گنبد و سقف آن هم كه دیگر جای خود دارند. به یزد زیبا سفر و حتما از یكی از زیباترین مساجد ایران یعنی مسجد جامع هم دیدن كنید.

در این سفر و بازدید از مسجد جامع به كتیبه‌های دیدنی‌اش هم دقت داشته باشید. كتیبه‌هایی با خط ثلث و كوفی كه هم زیبا هستند و هم ارزش تاریخی زیادی دارند. مسجد جامع یزد دارای نقشه‌ای چهارگوش است و ظاهرا از كعبه در طراحی آن الهاماتی گرفته شده است. این سبك از طراحی نقشه در معماری اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. اگر دوست دارید به مكانی سفر كنید كه پر از زیبایی و آرامش است، مسجد جامع در یزدِ دوست‌داشتنی را از یاد نبرید.

مسجد گوهرشاد

گوهرشاد بانویی بوده كه دستور بنای مسجد معروف گوهرشاد را داده است. اگر به حرم امام رضا رفته باشید حتما این مسجد را در مجموعه زیارتی حرم دیده‌اید. گوهرشاد كه همسر شاهرخ، یكی از پادشاهان تیموری بوده است. این مسجد بارها مورد هجوم خشم طبیعت (زلزله سال ۱۰۸۴) یا انسان‌ها (گلوله‌باران روس‌ها در سال ۱۳۳۰) قرار گرفته ولی همچنان به حضور قدرتمند خود به عنوان یكی از زیباترین مساجد ایران ادامه می‌دهد.هم‌جواری با حرم امام رضا از مسجد گوهرشاد، مكانی پربازدید ساخته و موقوفات بسیاری به آن تعلق می‌گیرد كه بخش اعظم آن مدیون ارادتی است كه مردم شیعه به حضرت رضا دارند. گنبد مسجد گوهرشاد، حدود ۴۱ متر ارتفاع دارد و از بیرون با آجرهای لعاب‌دار و خط كوفی تزئین شده است. دو مناره مسجد هم هر یك ارتفاعی ۴۳ متری دارند.

لازم نیست كه توصیه كنیم در سفرتان به مشهد سری هم به مسجد گوهرشاد بزنید. چون حتما به زیارت امام رضا می‌روید و حتما در مجموعه زیارتی‌اش، چشمتان به جمال گوهرشاد هم روشن می‌شود.