یكی از معضلاتی كه امروزه گریبانگیر خود انسانها شده این است كه با بی مسئولیتی انسان ها نسبت به محیط زیست و ریختن زباله ها بخصوص پلاستیك در دریا باعث شده مقدار زباله هایی كه به دریاهای مختلف جهان ریخته می شود هر ده سال دو برابر افزایش پیدا كند به طوری كه الان پاكسازی اقیانوس ها از این زباله ها امری محال شده است. با اینكه تاكنون صدها برنامه مختلف برای پاكسازی اقیانوس ها انجام شده اما هیچ كدام از آن ها موثر نبوده است.حال درباره اتفاق وحشتناكی كه با ریختن زباله در دریا می افتد صحبت می كنیم تا شاید با رعایت جامعه كوچك یعنی خانواده خودمان و نریختن زباله ها در طبیعت كمكی به محیط زیست كرده باشیم . با ما همراه باشید .
همه دریاهای دنیا مشكل انباشت زباله دارند ۲۰ درصد از این زباله ها از خشكی وارد دریا شده و بقیه به طور مستقیم به دریا می ریزند. برخی از محققان با ادعاهای خوشبینانه اعلام می كنند كه می توانند آلودگی دریاها را پاكسازی كنند اما چالشی كه در مواجه با این زباله ها با آن رورو هستیم این است كه زباله ها در مساحتی بیش از میلیون ها كیلومتر پراكنده هستند و بعضی از آن ها توسط عوامل محیطی به ذرات ریزی اندازه دانه های برنج تبدیل شده اند.
در گذشته در شرق آمریكا زباله ها را با قایق به مناطق باز اقیانوس اطلس می برند و در وسط آب رها می كردند به طوری كه در تابستان ۱۹۹۸ حجم زیادی از آن زباله ها به ساحل برگشت پیدا كرد پس از آن بود كه با تصویب قانونی ریختن هر گونه زباله به داخل اقیانوس ممنوع شد. كشتی ها و رودها هم در آلودگی دریاها نقش زیادی را دارند به طوری كه روزانه زباله های زیادی از این كشتی ها به دریاها ریخته می شود و رودخانه هایی كه از شهرهای صنعتی عبور می كنند هم آلودگی های زیادی را وارد دریا می كنند.
زباله های دریایی چه بلایی سر حیوانات می آورد؟
انباشته شدن زباله های پلاستیكی در دریاها و سواحل می تواند اثری منفی بر روی موجودات دریایی بگذارد. آبزیان زیادی به دنبال تغذیه از مواد غذایی همراه زباله ها هستند و كارشناسان معتقدند كه این زباله ها حیات ۲۶۷ گونه جانوری، از پرندگان دریایی گرفته تا لاك پشت ها، را در معرض خطر قرار می دهد. خیلی از گونه های جانوری این زباله ها را با غذا اشتباه گرفته و آن ها را می خورند و این باعث آسیب های مختلفی برای آن ها می شود. خوردن زباله ها توسط گروهی از مرغان دریایی بزرگ باعث می شود كه معده آن ها پر شده و در اثر نرسیدن غذا از گرسنگی بمیرند. در تحقیقی كه بر روی ۶۷۱ ماهی دریا انجام شد مشخص شد كه ۳۵ درصد آن ها ذرات پلاستیك خورده بودند و این تحقیق تنها در بین ماهی هایی انجام شده بود كه توانسته بودند بعد از خوردن پلاستیك زنده بمانند تعداد بسیار زیادی از ماهی ها به دلیل بلعیدن پلاستیك های بزرگ می میرند.
زباله های دریای خزر
در ایران هم سواحل دریای خزر كه یكی از مهمترین جاذبه های گردشگری كشور است به محلی پر از زباله تبدیل شده، زباله هایی كه بیشتر از داخل دریا به این سواحل می آیند. در حالی كه گردشگری ایران بعد از مدت ها اندكی رونق گرفته اما به نظر می آید برنامه مشخصی برای حل مشكلات دریای خزر وجود ندارد.
زباله های خلیج فارس
خلیج فارس یكی از بزرگ ترین پناهگاه های موجودات دریایی است كه بیش از ۱۵۰ نوع ماهی متفاوت شامل مرجان ها، ماهی های تزیینی كوچك، ماهی های خوراكی و غیر خوراكی، صدف ها، حلزون ها، عروس های دریایی، دلفین ها و بسیاری از موجودات دریایی دیگر در این خلیج یافت می شود.
بیشتر آبزیان خلیج فارس به جز چند مورد كه وارد آب های كارون، بهمن شیر و اروند می شوند مابقی در آب های شور زندگی كرده و در همان جا تخم ریزی و تولید مثل می كنند اما فعالیت های صیادی، وجود زباله های پلاستیكی و غیرپلاستیكی و فاضلاب ها بلای جان این آبزیان شده و زندگی آن ها را به مخاطره انداخته اند.
استان هرمزگان نیز به دلیل قرار گیری در كنار خلـیج فـارس با آسیب های جدی در حوزه محیط زیست روبروست چرا كه بندرعباس نیز به عنوان بزرگ ترین شهر ساحلی این استان انواع آلودگی های خود را روانه سواحل و دریا كرده كه آلودگی های آن دامن آبزیان و خود انسان ها را گرفته است.
براساس یك طرح با عنوان «مدیریت زیست محیطی سواحل شهر بندرعباس» در دانشگاه هرمزگان؛ مطالعات مدیریت زیست محیطی سواحل شهرستان بندرعباس، منابع اجتماعی، اقتصـادی و زیسـتی این شهرستان تا عمق شهرستان مورد مطالعه قرار گرفته و با توجه به وجود مناطق حساس فیزیكی و زیسـتی موجود در سمت غرب و شرق بندرعباس كه شامل مصـب رودخانـه كـل و مصـب رودخانـه هـای شـور و شیرین است، توسعه شهر در خطوط ساحلی غیر منطقی به نظر می رسـد.
براساس نظر كارشناسان این طرح، حـدود ۵۰ درصد كـاربری سـواحل شـهر بندرعباس به خصوص در سمت غرب بندرعباس می باشد كه باعث بوجود آمدن نقاط بحرانـی شده است.
مطالعه ای خاص برای تخمین دقیق میزان آلودگی پلاستیكی و میكروپلاستیكی كه حجم عظیمی از زباله های دریایی را در بر می گیرند در این دریاها انجام نشده اما امكان انجام آن با كمك جوامع محلی و منطقه ای وجود دارد.مهمتر از میزان پلاستیك و میكروپلاستیك وجود در دریاهای كشور موضوع منشا زباله های دریایی یا همان پلاستیك و میكروپلاستیك ها است كه ۸۰ درصد از این زباله ها از مناطق ساحلی و با منشا خشكی و فقط ۲۰ درصد از آنها توسط فعالیت های درون دریا مانند كشتیرانی به دریا روانه شده است.
به گفته وی، این زباله ها نه تنها تنوع زیستی گونه های مختلف جانوری را در دریا تهدید كند بلكه سلامت انسان را نیز به خطر می اندازد. همچنین میكروپلاستیك ها می توانند با چسبیدن به فیتوپلانگتون ها وارد چرخه غذایی انسان ها شود و سلامت انسان را تهدید كند.
مناطق دریایی برای كاهش زباله باید در یك حركت جهانی فعالیت ها و برنامه ها تعیین شود به صورتی كه از تمام مناطق دریایی۲۰ گانه جهان كه خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر هم شامل آنها می شود خواسته شده ذیل برنامه منطقه خود برنامه اقدام برای مقابله با زباله های دریایی و كاهش آن را نیز تعیین كنند.
