زمانی كه نام كیوی به گوشمان می خورد به یاد میوه یا نهایت یك نوع پرنده می افتیم اما باید بگوییم كه نام یك شهر در ایران نیز كیوی می باشد .در استان اردبیل شهری با نام شهركیوی قرار دارد .فاصله این شهر تا شهر اردبیل ۸۰ كیلومتر است كه در جنوب آن قرار دارد. كیوی به نام‌های سنجبد و گیوی نیز شناخته می‌شود كه در شهرستان كوثر قرار دارد. برخی از اهالی كیوی را كویو تلفظ می‌كنند.شهر كیوی در شهرستان كوثر واقع شده است كه شهرستان كوثر با مركزیت شهر كیوی و با وسعت تقریبی ۱۲۴۵كیلومتر مربع حدود ۱۵۰۰متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این شهرستان از شمال با شهرستان اردبیل، از شرق با شهرستان خلخال، از غرب و جنوب یا شهرستانهای نیر و میانه همسایه است. این شهرستان از دو بخش و چهار دهستان تشكیل شده است.
قدمت شهر كیوی
قبل از اسلام نام شهر كیوی دورداولر بوده است. نام پیشین شهرستان كوثر، سنجبد بوده است كه از سال ۱۳۷۵ تحت نام كوثر شناخته می‌شود كه از دو بخش مركزی و فیروز تشكیل شده است. اكنون شهرستان كوثر به مركزیت كیوی با شهرستانهای اردبیل، خلخال، نیر و میانه همسایه است. آب و هوای این شهر معتدل كوهستانی است. مشخصه مهم شهر كیوی، وجود مناظر طبیعی و كوه های مشجر و پارك های زیباست. از مناطق مهم، دیدنی و توریستی آن می‌توان به آبگرم «ایستی سو» و محیط دلپذیر و آرام منطقه و هوای لطیف كوهستان و مناطق زیبای طبیعی آن اشاره نمود. اثرات شفابخش آب های معدنی كه همه ساله، مسافران زیادی را از شهرهای دیگر به خود جذب می‌كند نیز از مشخصات بارز این منطقه است.
مردم شهرستان كوثر (كیوی) عموما به زبان تركی صحبت می كنند و مسلمان و شیعه مذهب هستند. شهر گیوی ۳۴۰۰۰نفر جمعیت دارد. كوثر یك منطقه‌ی كاملا كشاورزی است و بیش تر افراد آن به كشاورزی اشتغال دارند. از میان هنرهای دستی معروف این شهرستان می توان به تهیه شال، جاجیم‌های ابریشمی و پشمی،گلیم بافی، پلاس، لباس های پشمی وكركی و بافت مسند اشاره نمود. شغل اصلی ساكنین منطقه را كشاورزی، دام داری، پرورش زنبور عسل و صنایع وابسته به آن تشكیل می دهد. از این رو صادرات این شهرستان را سیب، گلابی، گردو و فرآورده های دامی، انواع دام، قالی و گلیم تشكیل می دهند.
جاهای دیدنی كیوی
آبگرم ایسی سو
چشمه آبگرم گیوی در سمت شرق در مسیر جاده گیوی – خلخال بر سر راه اردبیل – خلخال قرار دارد. چشمه معدنی آبگرم ایسی سو كه دارای ۲ استخرم زنانه و مردانه است كه قبل از ورود باید بلیت تهیه كرد. هتل كوثر آبگرم گیوی در منطقه نمونه گردشگری آبگرم گیوی در نزدیكی رود هیروچایی نیز پذیرای مسافران است.
حمام سنگی
در شهر كیوی، حمام سنگی گیوی كه به آن داش حامامی می‌گویند در كنده كاری میان سنگ‌ها قرار دارد كه آب آن از ۳ نقطه تامین می‌شود كه درجه حرارت متفاوتی با یكدیگر دارند. آب‌ها در دو ضلع شمال‌شرقی و شمال‌غربی در حوضچه‌هایی كوچك جمع می‌شوند و سپس وارد حوض اصلی می‌شود. در دیواره شرقی حمام سومین سرچشمه آب جریان دارد كه نسبت به ۲ سرچشمه قبل كمی سردتر است.
غار یخگان
غار یخگان یا بوزلوق یك اثر طبیعی است كه در روستای هواشانق در ۲۰ كیلومتری شمال شرق كیوی قرار دارد. در فصل گرما یعنی تابستان در داخل غار یخ موجود است كه باعث خنك و دلپذیر شدن هوا می‌شود كه مورد استقبال مسافران و اهالی قرار می‌گیرد.
مرداب گنجگاه
مرداب گنجگاه به زبان تركی گنجگاه گولی نامیده می‌شود در روستای گنجگاه در فاصله ۱۴ كیلومتری شمال غرب كیوی قرار دارد كه طریق جاده ۳۱ از راه اردبیل – جاده گیوی می‌توانید به مرداب گنجگاه برسید. مرداب گنجگاه فصلی بوده و در فصل تابستان آب آن كمتر می‌شود اما باز هم زیبایی خود را داراست.
پل تاریخی فیروزآباد
پل تاریخی فیروزآباد كه به دست مهندسان آلمانی ساخته شده است.
روستای فیروزآباد در ۳۰ كیلومتری جنوب غرب كیوی در نزدیكی هیروچایی قرار دارد. پل فیروزآباد در محل به هم پیوستن رودخانه‌های گیوی چایی و سنگ آباد در سال ۱۳۱۲ در زمان جنگ جهانی دوم در دوره پهلوی توسط مهندسان آلمانی احداث شده است. مزرعه رومانف جوادی، پل معلق پیر تقی و دربند فیروزآباد از دیدنی‌های روستای فیروزآباد كیوی هستند.
سنگ سوراخ
سنگ سوراخ یا دلیكلی داش در ۱۲۰ كیلومتری شمال كیوی قرار دارد. از رسم و رسومات جالبی كه در این محل برگزار می‌شود می‌توان به اجتماع دختران مجرد و زنان نازا در روز چهارشنبه‌سوری اشاره كرد كه نیت می‌كنند و از سوراخ سنگ رد می‌شوند. اگر به آرزوی خود برسند چهارشنبه‌سوری سال بعد در دلیكلی داش به رقص و پایكوبی می‌پردازند و شیرینی پخش می‌كنند.
روستای كرندق
روستای كرندق در ۲۰ كیلومتری شمال كیوی قرار دارد كه در آن ییلاق بابا رشید در كوه بابا رشید كرندق (خان یوردی) از ییلاقات باصفای شهرستان كوثر است. امامزاده سید كاظم(ع) از اماكن زیارتی در روستای كرندق است.یكی از رسومات این منطقه گذر دختران مجرد از سوراخ سنگ به نیت بخت گشایی در روز چهارشنبه سوری است.
منبر مشكول
روستای مشكول در ۳۵ كیلومتری جنوب كیوی قرار دارد. منبر مشكول معروف به منبر عبدالله در روستای مشكول قرار دارد. منبر مشكول از جنس چوب و قهوه‌ای رنگ است كه از هیچ میخی در ساخت آن استفاده نشده است. بر بدنه آن آیت الكرسی با خط كوفی نوشته شده است. قدمت منبر تاریخی مشكول به ۹۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. پل معلق پیرتقی بر فراز رود هیروچایی در ۳ كیلومتری جنوب روستای مشكول واقع شده است كه دیدن آن را همراه با چشمه‌های آب معدنی پیرتقی به شما توصیه می‌كنیم.
پارك فدك كیوی
در گیوی پایین، در كنار باغ‌های رودخانه كیوی چایی پارك فدك كیوی واقع شده است. پارك فدك با مساحت ۳۰۰۰ متر مربع در دهه ۷۰ بنا شده است كه یكی از زیباترین و بزرگ‌ترین پارك‌های منطقه به شمار می‌رود.
صنایع دستی شهر كیوی
جاجیم بافی، قالی بافی، گلیم بافی و پارچه‌های شال پشمی از صنایع دستی كیوی به شمار می‌روند.