لباس همیشه عنصری برای شناخت فرهنگ، اصالت، آداب و رسوم یك قوم و ملت است و تنوع لباس‌ها سبب تمایز اقوام ایرانی در داخل كشور شده و به نوعی لباس هر قوم نمایانگر هویت آن قوم است.لباس كُردی یكی از آن لباس‌هایی است كه به كُردها هویت خاصی بخشیده و اهمیت و زیبایی آن به اندازه‌ای است كه به یك ویترین جهانی تبدیل شده و روزی را در تقویم جهانی به خود اختصاص داده است.در طول تاریخ، كُردها از آن دسته اقوامی بوده‌اند كه همواره بر حفظ هویت، زبان و لباس خود بسیار تعصب داشته و دارند و آن را به درازای تاریخ حفظ كرده‌اند.
نمی‌توان گفت كه لباس كُردی تنها یك واژه یا یك لباس است، لباسی است به قدمت تاریخ كه از طبیعت كوهستانی كردستان الهام گرفته و راوی حكایت زندگی مردمان كُرد است، راوی حكایت زندگی در كوهستان و در آب و هوای كردستان است.لباس كُردی تنها شامل یك نوع نیست كه بتوان به راحتی در مورد آن حرف زد، لباس كُردی؛ لباسی است در طرح‌ها، رنگ‌ها و مدل‌های متنوع كه خود یكی از جاذبه‌های گردشگری استان كردستان محسوب می‌شود.یكی از دلایل محبوبیت بازارچه‌های قدیمی سنندج و دیگر شهرهای استان كردستان، وجود پارچه‌های رنگارنگ و زیبای لباس كُردی است كه چشم هر رهگذری را به خود خیره می‌كند.لباس كردی در اوج محجوبی و پوشیدگی كه دارد، زیبایی و اصالت خاصی را در خود دارد كه حكایت از حجب، حیا، وقار و سادگی مردمان كُرد دارد.
مدل به ظاهر گشاد لباس كُردی خود نیز حكایت دیگری دارد كه برای زندگی در كوهستان و رفت و آمد از راه‌های كوهستانی و سخت و دشوار طراحی شده است كه این نوع پوشش و گشاد بودن لباس رفت و آمد را برای زنان و مردان كُرد در كوهستان آسان‌تر كرده است.جدای از تنوع فرهنگی كردستان، لباس‌های كُردی از تنوع خاصی برخوردار بوده و هر منطقه‌ای دارای لباس مخصوص به خود است كه از انواع لباس زنانه كُردی می‌توان به سقزی، سورانی، سنه‌ای و اورامی اشاره كرد.جدای از طرح و مدل لباس كُردی كه بسیار زیبا و تامل برانگیز است به نظر می‌رسد یكی از دلایل شهرت لباس كُردی اكسسوری‌های زیبایی است كه در كنار لباس كُردی تعبیه شده است.
سكه و لیره؛ سكه و لیره‌های به كار رفته در لباس زنان كُرد چنان نوای دل‌انگیزی را هنگام راه‌رفتن ایجاد كرده كه ذوق شعری شاعران را برانگیخته و آوازه‌خوان‌ها در وصف آن آوازها سرداده‌اند كه همین آوازها بخش عظیمی از فولكلور كُردی را تشكیل داده است.
میخك؛ یكی از عناصر جدایی ناپذیر لباس كُردی است كه زنان كُرد از زمان‌های بسیار دور تا به امروز از آن به جای عطر استفاده می‌كنند كه بویی بسیار محسور كننده دارد.
چارۆكە؛ رودوشی است كه زنان كُرد برای نشان دادن وقار، زیبایی و پختگی خود از آن استفاده می‌كنند و كمتر شاعری یافت می‌شود كه در شعرهایش و در توصیف زیبایی‌های زن از این واژه استفاده نكرده باشد.
تازكڵاو؛ در تعریف تازكڵاو همان بس كه تنها دختران آغازاده و خان‌زاده و اعیانی از آن استفاده می‌كردند كه معمولا شكلی استوانه‌ای دارد كه با رشته‌های لیره و نقش‌هایی زیبا تزئین شده است و نشان از جایگاه اجتماعی زنان كُرد داشته‌است.
سەروەنی یا ڕەشتی؛ باتوجه به منطقه كوهستانی كردستان و سردسیر بودن آن یكی از پوشش‌های ضروری زنان كُرد بوده است كه هنوز هم كه هنوز است افراد مسن از آن استفاده می‌كنند و پوششی محافظتی بوده در برابر سرمای كوهستان.
كُلُنجه؛ نیم‌تنه‌ای است كه روی لباس كُردی پوشیده می‌شود كه معمولا آن را «سوخمه» هم می‌نامند و از پارچه‌زری یا مخملی زیبا دوخته می‌شود.
ده‌رپه؛ به جای شلوار پوشیده می‌شود كه دهانه‌ی آن تنگ و بر روی مچ پا قرار می‌گیرد ولی پوشش ساق‌های آن بسیار گشاد است كه رفت‌وآمد زنان در كوهستان را راحت كرده است.
پشت توێن؛ كه همان پشتند مردانه است اما دوخته شده با پارچه‌های ابریشمی گلدار و زیبا كه موقع بستن آن به كمر كمی از پیراهن بلند لباس‌كردی را بالا می‌كشد بطوری كه انتهای دامن از مچ پای آن‌ها پایین‌تر نرود و مانع رفت‌وآمد آن‌ها نشود.
جدای از تنوع فرهنگی كردستان، لباس‌های كُردی از تنوع خاصی برخوردار بوده و هر منطقه‌ای دارای لباس مخصوص به خود است كه از انواع لباس زنانه كُردی می‌توان به سقزی، سورانی، سنه‌ای و اورامی اشاره كرد.
چوخه، پانتۆڵ، مەلێكی، فرەنجی و كوڵەباڵ و… از انواع لباس كُردی مردانه است كه در هر منطقه یك نوع از آن باب است.
فره‌نجی؛ یكی از پوشش‌های ویژه مردان كُرد است كه بیشتر مورد استفاده مردمان عشایر كُرد بوده كه در طراحی آن نكات بسیار ظریفی نهفته و كوتاه و بلندی آن نشان از جایگاه اجتماعی فرد داشته و از سوی دیگر دو زایده برآمده بر روی شانه‌ها، حكایت از سرنوشت كُردها در زمان ضحاك مار به دوش دارد.
چوخه؛ نیم‌تنه‌ای پنبه‌ای یا پشمی است كه در ناحیه سقز، بانه و مریوان به آن «كه‌وا» می‌گویند و در سنندج و كرمانشاه و نیز در میان لك‌ها آن را «چوخه» می‌نامند.
لفكه سورانی؛ پیراهنی با آستین فراخ و بلند و زبانه‌ای مثلث شكل در انتهای آستین است كه در حالت عادی دور مچ یا بازو پیچیده می‌شود.
پیچ: دستمالی است سیاه و سفید كه مردها با گذاشتن كلاه روی سر به دور كلاه پیچانده می‌شود و در قسمت پشت سر در درون دستمال قرار داده می‌شود تا شل نشود.
كله بال؛ پوششی است كه از نمد ساخته شده كه چوپانان در هنگام چرای گله در صحرا و كوهستان از آن استفاده می‌كردند.
لباس كُردی، گام به گام با مردم كُرد تاریخ را درنوردیده و از سختی‌ها و ناملایمات زندگی عبور كرده و حال راوی سختی‌ها، خوشی‌ها و سرگذشت كُردها است.