پل پنج چشمه بناب پلی است تاریخی به فاصله ۶۰۰ متر از ضلع شرقی جاده كمربندی شرق بناب بر روی رودخانه صوفی واقع شده است . عرض رودخانه در این قسمت به بیش از ۶۰ متر می رسد. پایه ها سنگی و طاقها جناقی و با آجر چهارگوش بنا شده است. كف پل سنگ فرش و در طرفین دارای دست انداز آجری (جان پناه) به ارتفاع یك متر است. تعمیرات پل شامل مرمت پایه های سنگی – طاقهای آجری – بدنه های طرفین پل – صندوقه كردن و كف سازی روی پل به پایان رسیده است . این پل بعلت عبور كامیونهای سنگین آسیب دیده بود .
موقعیت پل
در نزدیكی شهر بناب رودخانه ای قرار دارد كه از بلندای كوه سهند سرچشمه گرفته است. با عبور از چند روستا در نزدیكی بناب در نهایت به دریاچه ارومیه می ریزد. این رودخانه كه صوفی نامیده می شود تقریبا جزو رودخانه های دائمی منطقه بناب محسوب می شود. در جنوب شهر بناب و بر فراز این رودخانه پلی زیبا و آجری قرار دارد كه چندین سده است كه محل عبور و مرور است.
از زمان ساخت این پل اطلاع دقیقی در دست نیست اما آنطور كه به نظر می رسد پل در زمان صفویان ساخته شده است. برخی معتقدند كه پل از قرن ها قبل و در دوران ساسانی ساخته شده اما در دوران صفویه مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است.
معماری پل
این پل كه در بناب به “بش گوزلی كورپی” شهره است به علت داشتن پنج دهنه در پایه پل، به پل پنج چشمه شهره است. طول پل ۵۰ متر و عرض آن ۸.۵ متر است . بیشترین ارتفاع آن از سطح رودخانه به ۵.۸ متر می رسد. به سان اغلب پل های این منطقه این پل نیز از جنس سنگ و آجر است و ملات آن ساروج است.
رنگ سرخ آجرهای پل هاله ای از رنگ سرخ را در سراسر پل ایجاد كرده است. پنج دهنه پل كه به اصطلاح معماری طاق های جناغی هستند نه تنها سبب سبك شدن و مقاومت بیشتر پل می شده است. بلكه در مواقع پرآبی رودخانه و سیلاب سبب جلوگیری از شكستن پل می شد. هیچ سندی مبنی بر نام سازنده این پل نیز در دست نیست.
به سبك اغلب پل های صفویه دو جان پناه از جنس آجر در دو طرف ورودی پل قرار دارد. این پل به دلیل قرار گرفتن در مسیر آذربایجان به عتبات و همچنین شاهراه قدیمی ابریشم از اهمیت بالا و استراتژیكی برخوردار بوده است. در روزگاران قدیم در اطراف این پل مشعل هایی تعبیه می شده تا مسافرین راه خود را پیدا كنند كه متاسفانه امروزه اثری از آن باقی نمانده است. اطراف پل نیز به سبب وجود رودخانه صوفی پر از باغات میوه و تاكستان های انگور بوده و چشم انداز بسیار زیبایی داشته است.
در برخی از كتب تاریخی این پل به پل فردوس نیز شهره است.
نحوه دسترسی
آدرس : استان آذربایجان شرقی، بناب، بخش مركزی، روستای سور
