روستای چم یزد ، پایتخت زرتشت نشینان ایران از توابع بخش مركزی شهرستان تفت در استان یزد است. روستای چم با آب و هوای گرم و خشك در ۵ كیلومتری شمال خاوری شهر تفت واقع شده‌است.روستای چم تفت ازروستاهایی كه میراث نیاكان و یادگار اجدادی، قانع و سازگار است و با سخت كوشی از زمین و آسمان یاری می گرفتند تا روزی حلال و ناب را به دست آورند.
زبان اهالی روستای چم ، فارسی با گویش یزدی می باشد كه بیش از ۷۰ درصد آنها باسواد هستند. دخمه چم از آثار باستانی زرتشتیان در این روستا است.یزد یكی از بزرگترین مراكز تجمع زرتشتیان در جهان محسوب می شود و از این رو آئینها و سنتهای كهن ایران زمین توسط زرتشتیان یزد هر ساله برگزار می شود.جشن سده كه جشن پیدایش آتش محسوب می شود.
گیاهان این روستا شامل شاتره و خاكشیر است كه كاربرد دارویی دارند و پوشش گیاهی برای چرای دام است.این روستا در دهستان پیشكوه قرار دارد و براساس سرشماری مركز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۱ نفر (۵خانوار) بوده‌است.اغلب ساكنان دائمی روستاها؛ كشاورزی، باغداری، دامداری، صید یا صنایع دستی می باشد. و محصولاتی نظیر انار، بادام، گندم، یونجه، جو، چغندر قند، شلغم، پیاز و گیاهان دارویی شاتره و خاكشیر دارند كه پوشش گیاهی برای چرای دام هستند.
با وجود میزان كم بارندگی در مناطق كویری، پیشینیان ما با حفر قنات و تعبیه آب‌انبارها سعی در ذخیره‌سازی آب و نگهداری هرچه بهینه‌تر آن داشته‌اند.لباس زنان عموما رنگ‌های متفاوتی دارد. زنان سرپوش رنگارنگ و پیراهن آبی یا چهارخانه می‌پوشند و شلوارهای خال‌خال به‌پا می‌كنند. مردان اغلب در شكل اصیل، پوشاكی پنج تكه به‌تن دارند كه شامل سربند، پیراهن‌زیر، پیراهن‌رو، شلوار و كفش می‌شود. البته دیدن مردان و زنان با پوشش كامل در محیط زندگی روستایی به‌طور معمول بعید است و پوشش كامل را برای مراسم و جشن‌های آیینی روستا استفاده می‌كنند.
این روستا دارای درخت سرو كهنسالی با قدمت ۳ هزار سال می‌باشد كه با شماره ۴۰ در فهرست میراث طبیعی كشور به ثبت رسیده‌استاین درخت بلند در حیاط آتشكده چم قرار دارد و در كنار تنه آن جایگاهی برای روشن كردن شمع و آش مقدس زرتشتیان ساخته اند. قدیمی‌های منطقه از هجوم ملخ ها به بسیاری از انشعابات این درخت در حدود ۶۰ سال پیش و همچنین خشك شدن درخت در اثر وزش باد شدید در حدود ۵۰ سال قبل كه منجر به ایجاد شكاف در تنه اصلی آن شده خبر می دهند كه البته هم اكنون این شكاف توسط سیم بكسل بسیار قوی مهار شده است.
آتشكده را درست مركز روستا می‌بینید؛ البته بازدید از آتشكده فقط مختص زرتشتیان است و بازدید عمومی ندارد (تنها آتشكده‌ای كه امكان بازدید عمومی دارد آتشكده یزد است). در گوشه حیاط روی دیوار و درست پشت سرو، سنگ نبشته‌ای وجود دارد كه توضیحاتی در مورد واقف این بنا و مبلغ وقف شده می‌دهد. صندوقی سبز رنگ هم نزدیك درب ورودی حیاط قرار گرفته كه مبالغ جمع‌آوری شده آن صرف مراقبت از سرو می‌شود. سرو همیشه استوار چم این روزها نیاز به مراقبت بیشتری دارد.
دخمهٔ زرتشتیان در چَم مربوط به دوره قاجار است و در روستای چم در شهرستان تفت استان یزد ایران واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۳۱۲ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
در روستای چم كه درست كنار روستای مباركه است، به رسم تمام شهرها و روستاهای زرتشتی‌نشین یك دخمه وجود دارد. زرتشتیان اجساد مردگان را در دخمه می‌گذاشتند تا خوراك جانوران شوند و تا گوشت این پیكرها خوراك كركس‌ها شود و زمین را نیالاید، به این دخمه‌ها برج خاموشان می‌گفتند.
دخمه‌ها فاقد سقف بوده و ابعاد آنها را متناسب با جمعیت هر روستا تعیین می‌كردند. گاهی برای یك روستا و گاهی برای دو یا چند روستا در مجاورت هم یك دخمه ساخته می‌شد؛ برای مثال دخمه چم و مباركه مختص به دو روستا است. دخمه‌ها را خارج روستا و دور از محل سكونت مردم می‌ساختند تا آلودگی ناشی از دخمه‌ها حتی با وزش باد به روستا نیاید.
