غارهای دربند رشی (‘۵۰ ْ۳۶ شمالی، ‘۳۹ ْ۴۹ شرقی) در جنوب روستای رشی در بخش رحمت آباد و بلوكت شهرستان رودبار (استان گیلان)، در ارتفاع حدود ۷۵۰ متری از سطح دریا واقع شدهاست. قلة مرتفع دلفك یا درفك با ارتفاع حدود ۳۴۰۰ متر از سطح دریا، در این منطقه واقع است. این مكانهای باستانی شامل غار بزرگ كویل گر با طول تقریبی ۶۰ متر و غار جوكویله با طول تقریبی ۳۰ متر است كه دهانه هر دو در جهت جنوب قرار دارد.
غار دربند ب (جوكویله) نخستین بار بوسیله دكتر ولی جهانی (باستان شناس) در سال ۱۳۸۴ شناسایی و بررسی شد كه طی آن شماری بقایای استخوان جانوران و انسان و همچنین تعدادی قطعات سفال (هزاره اول ق م) گردآوری شد. در بررسی غار مجاور (كویل گر) شماری قطعات سفال گردآوری كرد كه همانند سفالهای غار دربند ب مربوط به هزاره اول ق م هستند. پس از بررسی اولیه پروندة ثبت این غار آماده و در مرداد ۸۴ با شماره ۱۳۲۱۹ به ثبت آثار ملی رسید. در بررسیهای مجددی توسط بیگلری، جهانی و شیدرنگ در این غار علاوه بر بقایای سنگوارهای جانوران (از جمله خرس غار)، تعدادی ابزار سنگی شامل یك ساطور، تراشه روتوش شده، سنگ مادر و ضایعات تراش سنگ از سطح رسوبات گردآوری شد كه مربوط به دوره پارینه سنگی قدیم است. در اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ نخستین فصل گمانه زنی در غار دربند ب به سرپرستی دكتر فریدون بیگلری از موزه ملی ایران و با معاونت دكتر ولی جهانی، مسئول مركز باستان شناسی گیلان و مشاركت متخصصین میان رشتهای انجام شد. در نتیجه این گمانه زنی مجموعه غنی از بقایای باستان شناختی شامل سنگواره جانوران و دست ساختههای سنگی بجای مانده از ساكنان غار كشف شد كه باستان شناسان را شناخت یكی از ناشناخته ترین و كهنترین ادوار پیش از تاریخ ایران یاری میكند. طبق مطالعات جدید این غار پیش از ۲۰۰ هزار سال پیش مسكن شكارچیان عصر سنگ بودهاست. غار دربند قدیمیترین سكونتگاه تاریخگذاری شده انسان در ایران است.
تنها مكان باستانی كه اطلاعاتی درباره برخی از گونههای جانوری در اواخر دوره پارینهسنگی قدیم ارائه میكند، غار دربند رشی در رودبار گیلان است كه نخستین بار در سال ۱۳۸۴ شناسایی شد.
قدمت چند دندان كشف شده در غار دربند رشی به بیش از ۲۰۰ هزار سال قبل برمیگردد
طی كاوشهای باستانشناختی این غار در سال ۱۳۹۱، در كنار ابزارهای سنگی، شماری سنگواره حیوانات مختلف از جمله خرس، گوزن، گاو وحشی و بز كوهی كشف شد. بیشتر این بقایا مربوط به گونه منقرض شدهای از خرس میشد كه برای نخستین بار در ایران كشف شده است. تا پیش از این، دیرینشناسان تصور میكردند كه قلمروی این خرس از غرب اروپا تا شرق كوههای قفقاز باشد؛ اما كشف بقایای آن در غار دربند رشی نشان میدهد كه این خرسهای بزرگ در غرب البرز نیز میزیستهاند. چند دندان كشف شده در غار به روش پرتوسنجی تاریخگذاری شدهاند كه قدمتشان به بیش از ۲۰۰ هزار سال قبل برمیگردد.


