مقبره سنگی دكان داوود

مقبره سنگی دكان داوود كه از آثار تاریخی دوره مادها یا هخامنشی‌ها به حساب می‌آید، در نزدیكی شهرستان سر پل ذهاب، روستای كل داوود قرار دارد

دكان داوود گوردخمه‌ای تاریخی است كه در ۳ كیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب در ابتدای جاده انزل و در فاصله حدود ۱۰۰ متری از جاده اصلی كرمانشاه به سرپل ذهاب واقع شده است.

این گوردخمه كه از جمله جاذبه‌های گردشگری استان كرمانشاه است، در نزد مردم بومی آن منطقه به كل داوود (كل داو) و دكان داوود شهرت یافته‌است.

این مقبره همانند گوردخمه بزرگ دربند صحنه، دارای ایوانی در جلو می‌باشد كه طول آن در جلو ۹/۶۰ متر و در قسمت عقب ۷/۳۲ متر است.

همچنین عرض این گوردخمه ۱/۹۵ متر و ارتفاع آن نیز ۲/۶۰ متر است و اطراف ایوان آن به وسیله قاب‌هایی تزئین شده‌است.

در دو طرف ورودی مقبره بقایای دو ستون دیده می‌شود كه بدنه ستون‌ها به مرور زمان از بین رفته و تنها پایه‌ها و سرستون‌ها باقی مانده‌است. پایه ستون‌ها نیز مربع شكل می‌باشند.

دیوار عقبی این ایوان ورودی به عرض ۱ متر و ارتفاع ۱/۵ متر وجود دارد كه به اتاقی به طول ۲/۸۳ متر، عرض ۲/۳۱ متر و ارتفاع ۲/۱۸ متر منتهی می‌شود. در بدنه دیوارهای این اتاق ۵ طاقچه جهت قرار دادن نذورات كنده شده‌است.

همچنین در نیمه سمت چپ كف اتاق، قبری بیضی شكل به عمق ۷۰ سانتی متر كنده شده‌است. سقف این اتاق دارای تاقی هلالی است ولی سقف ایوان جلو اتاق، مسطح می‌باشد.

در فاصله ۸ متری زیر این گوردخمه، قاب مستطیل شكلی روی یك قابی قدیمی‌تر تراشیده شده‌ است. در داخل قاب جدید شخصیتی به حالت تمام قد با صورتی نیم رخ حجاری شده‌است.

این شخص لباس بلندی برتن و كلاه لبه داری بر سر گذاشته كه قسمت پشت گردن و گوش‌های او را پوشانده‌است. همچنین در یك دست او برسمی دیده می‌شود و دست دیگر را به حالت نیایش به طرف بالا نگه داشته‌است.

این گوردخمه ارتفاعی حدود ۱۲ متر از سطح زمین داشته و دسترسی به آن بدون استفاده از تجهیزات صخره نوردی غیر ممكن است.

در جلوی درب ورودی این گور دخمه، ایوانی كه اطراف آن به وسیله قاب هایی تزئین شده، تعبیه گردیده است. بقایای دو ستون نیز در طرفین درب ورودی آن مشاهده می‌گردد كه بدنه ستون‌ها به مرور زمان از بین رفته و در حال حاضر تنها پایه و سرستون‌های آنها باقی مانده است.

زمانی تصور می‌شد كه این گوردخمه و نقش برجسته حجاری شده در زیر آن متعلق به دوره ماد باشد ولی در پژوهش‌های اخیر مشخص گردید این گوردخمه متعلق به دوره هخامنشی است و احتمالاً نقش برجسته حجاری شده در زیر آن نیز مربوط به دوره سلوكی باشد.

دانشمندان معتقدند كه این دخمه مربوط به آخرین پادشاه ماد یعنی آژیدهاك (یشتوویگو) می‌باشد كه توسط كوروش بزرگ هخامنشی از سلطنت خلع گردید. كوروش با اتحاد پارس و ماد دو تیره ایرانی باشكوه‌ترین امپراتوری تاریخ را كه بر پایه احترام به ادیان و باورها و آداب و رسوم هر منطقه استوار بود را شكل داد.

در رابطه با كاربرد این دخمه كه نمونه‌ای با شباهت زیاد به مقابر پادشاهان هخامنشی در نقش رستم ولی بسیار ساده‌تر از آنهاست، به نظر می‌رسد كه در اواخر دوران ماد یا ابتدای حكومت كورش جهت دفن پادشاهی ساخته شده باشد و با توجه به وجود مقابر كلیه پادشاهان هخامنشی در نزدیكی تخت جمشید و پاسارگاد، این دخمه احتمالا مربوط به یكی از شاهان مادی و آخرین آنها، آژیدهاك، آستیاك و یا ضحاك،‌ پدر بزرگ مادری كوروش هخامنشی می‌باشد كه پس از مرگش جنازه او را در این دخمه قرار می‌دهند.

مقبره سنگی دكان داوود در سال ۱۳۱۰ توسط وزارت فرهنگ و هنر یا شماره ۱۵۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.