باغ دلگشا

باغ دلگشا  در جبهه شمال شرقی و در سمت جنوب تنگ آب خان و در بستری كوهستانی واقع شده است.قرار گرفتن این باغ در كنار قناتی موسوم به ماریز سعدی و واقع شدن در محدوده قلعه ای موسوم به كهندژ است. باغ دلگشا یكی از باغ های تاریخی شیراز است كه در نزدیكی آرامگاه سعدی واقع شده است. سابقه آبادانی و رونق باغ دلگشا به دوران پیش از اسلام و به دوره حكومت ساسانیان نسبت داده شده است.باغ دلگشا در دوره صفویه نیز از باغ های مهم و تفریحی شیراز بود. به طوری كه در تصاویر به جا مانده از جهانگردان اروپایی به این باغ اشاره های فراوان شده است. این باغ كه ۵/۷ هكتار مساحت دارد، هم اكنون از گردشگاه های دیدنی شیراز است

تاریخچه باغ دلگشا

در دوره تسلط تیمور گوركانی از غایت آبادانی برخوردار بوده است ،كه تیمور پس از دیدن آن، در سمرقند باغی به همین نام بنا كرد.باغ دلگشا در دوره ی صفویه نیز بسیار مشهور و در دوره افشاریه نیز همچنان آباد بوده است.این باغ در فاصله ی دوره نادرشاه تا سلسله زندیه آسیب های فراوانی دید كه در زمان كریمخان زند دوباره احیا شد.

عمارت باغ دلگشا شیراز در حدود نیم قرن پیش در اختیار دختر قوام الملوك و همسرش ناظم الملك بود و هم اكنون این باغ تاریخی در اختیار و تملك دولت است.باغچه ای در سمت شمالی باغ دلگشا شیراز قرار دارد كه به باغ طاووس شهرت داشته و فاقد عمارت بوده و دارای درختان سرو ، كاج و نخل می باشد كه در لابلای آنها درختان نارنج قرار گرفته است.در زمانی كه تیمور گروكانی در شهر شیراز حكومت داشت، پس از اینكه باغ دلگشا را مشاهده كرد دستور به ساختن این باغ را از روی پلانی كه توسط معماران تهیه شده بود، در سمرقند داد.

در مقابل عمارت، حوض سنگی بزرگی وجود دارد. عمارت این ساختمان به صورت یك تالار با چهار شاه نشین به سبك معماری كاخ های ساسانی بیشاپور ساخته شده كه دارای سه طبقه و ایوانی با دو ستون است ،كه از معماری زندیه بوده و همچنین دارای آیینه كاری هایی به همراه نقاشی هایی از رنگ روغن با سقف هایی از چوب و گچ بری هایی تزیین شده با نقوش گل و بته است در اطراف سقف ایوان بر روی گچ، اشعاری از شوریده به خط نستعلیق نوشته شده كه در نوع خود بی نظیر می نماید اولین كلاه فرنگی در ایران نیز در این باغ به ثبت رسیده است.

بیشتر درختان آن را مركبات مخصوصاً نارنج و پرتقال تشكیل می‌دهند. عمارت این باغ نیز به شكل سه طبقه با دو ورودی در دو طرف و ایوانی در طبقه میانی كه مشرف به استخر مقابل عمارت است، خبر از روزگار شكوه و عظمت باغ می‌دهد. طی چند سال گذشته این بنا چندین بار دستخوش حریق شده و به شكل مخروبه درآمده ‌است.

باغ دلگشا كه در فهرست آثار ملی با شماره ۹۱۲ به ثبت رسیده‌است.

آدرس : شیراز مجاورت آرامگاه سعدی