جشن تاریخی جوكول گیلان یكی از جشن های زیبا و دیدنی این استان است .یكی از افتخارات و زیبایی های كشورعزیزمان ایران، وجود آیین ها، جشن ها و مراسم های گوناگون در قوم های مختلف كشورمان است. استان گیلان با طبیعت سرسبز و بكر، جاذبه های تاریخی و طبیعی مختلف، انواع غذاها و خوراكی های محلی و خوشمزه، دارای آداب و رسوم و جشن های بسیار زیبایی نیز می باشد كه آشنایی با آن ها خالی از لطف نیست.
اگر قصد سفر به این استان زیبا را داشتید، می توانید برنامه ی سفر خود را طوری تنظیم كنید كه در زمان برگزاری این جشن ها حضور داشته باشید و با شركت در آن ها لذت ببرید.جشن جوكول یكی از جشن های سنتی گیلانی هاست كه نیمه دوم مرداد ماه هر سال برگزار می گردد. جوكول در فرهنگ گیلان، نماد سرسبزی، بركت و نعمت است.
جوكول از دو كلمه جو به معنای برنج و كول به معنای نارس تشكیل شده است و در واقع جوكول برنج نارسی است كه درگذشته های دور گیلانی ها پس از فرآوری با شكر آن را به عنوان تنقلات و آجیل استفاده می كردند. بنابراین به برنج نارس درگویش گیلكی، جوكول می گویند.جوكول نوعی برنج نارس است كه پیش از سفت شدن شالی برداشت می‌شود و پس از دانه كردن و تفت دادن پوستشگرفته‌شده و سپس آماده استفاده می‌شود.
مراحل تهیه جوكول را در زبان گیلكی هپاچین می گویند. شالیكاران، خوشه ها را با دست می چیدند و دانه های سبز برنج را با داس از خوشه جدا می كردند. سپس با حرارت، دانه های آبدار را سفت می كردند و با جوكو ب های دستی دانه ها را می كوبیدند تا پوسته از مغز و دانه برنج جدا گردد. در سرانجام نیز جوكول ها را با سینی به هوا پرتاب می كردند تا خاك و خاشاك از پوسته ها جدا گردد.
جوكول را به مقدار كم می چینند و دود می دهند و خام می خورند، جوكول نوبرانه برنج است و هرچه تازه تر باشد، نرم تر و خوش طعم تر است و هر چه بیشتر بماند، سفت و خشك تر می گردد. نوع برنج نیز در تردی و خوش طعمی جوكول نقش دارد. برنج های مرغوب از نوع صدری جوكول های نرم و خوشمزه و برنج های نامرغوب از نوع چنپا، جوكول سفت و سخت می دهند. برای اینكه جوكول سفت نرم گردد كمی آب روی آن می پاشند و با پارچه ای روی آن را می پوشانند كه بعد از ساعتی نرم و قابل خوردن گردد.
این میان وعده خوشمزه را برنج‌كاران معمولاً با شكر، گلاب و یا عسل مخلوط می‌كنند و طی سنن قدیمی با عنوان محصولی نوبرانه در اختیار همسایگان، بستگان و خویشاوندان قرار می‌دهند.گیلكی ها در گذشته ای دورتر، جوكول را نزد كدخدا و یا بزرگان می بردند و در ازای این محصول با ارزش، هدایایی از بزرگان دریافت می كردند. در بعضی روستاها نیز رسم بود كه خانواده عروس، جوكول را به عنوان هدیه ای با ارزش برای خانواده داماد می فرستاد.
هدف از برگزاری این جشنواره حفظ و احیای سنت های محلی، آشنایی نسل جوان با آئیین های بومی- محلی و افزایش شور و نشاط اجتماعی است. در واقع این جشنواره به منظور انتقال آداب و رسوم، حفظ آیین‌های بومی و محلی و احیای سنت‌های قدیمی برگزار و در آن برنامه هایی از قبیل عروس بران، جوكول گیری، لافند بازی اجرا می شود.
علاوه بر نمایش مراحل درست كردن جوكول و عرضه ۳۰ نوع غذای محلی گیلان آئین های بومی و محلی نظیر لافند بازی هماجرا می شود.این جشنواره در چند بخش ارائه ی محصولات فرآوری شده ی جوكول و عرضه ی جوكول به عنوان «خوشه های سبز برنج»همراه با نمایش ادوات سنتی همچون پادنگ و آبدنگ و نیز اجرای برنامه های شاد و مفرح برگزار می شود.
معمولا جشن تاریخی جوكول گیلان در میدان های اصلی شهر و روستاهای گیلان با حضور شالیكاران و كشاورزان برگزار می گردد و گردشگران به تماشای آن می نشینند. در این مراسم مراحل تهیه جوكول به شكل نمادین نمایش داده و جوكول سبز در بسته های كوچك به گردشگران فروخته یا هدیه داده می گردد.زنان گیلانی در این جشنواره با لباس های رنگارنگ محلی به پخت شیرینی و حلوای جوكول مشغول می شوند و صدای ساز گیلكی فضا را شاد می نماید. در این جشنواره علاوه بر محصولات فرآوری شده جوكول، ادوات سنتی شامل پادنگ و آبدنگ نیز برای بازدید علاقمندان به نمایش گذاشته شده می گردد.
