خانه موزه دكتر حسن حبیبی (بنیاد امیر كبیر) در واقع خانه موزه ای با ۶۰۰ مترمربع در دو طبقه است كه برخی از هدایای مرحوم دكتر حبیبی كه در زمان تصدی به عنوان معاون رئیس جمهور دریافت كرده را در خود جای داده است و بدین وسیله این هدایای نفیس به نمایش گذاشته می شود.
آثار تزئینی، هنری و صنایع دستی كه اهدایی به زندهیاد دكتر حسن حبیبی بوده است،در خانه موزه دكتر حسن حبیبی گذاشته شده اند. هدایای فیدل كاسترو، فرشهای نفیس و نسخ خطی ارزشمند، از جمله اقلامی هستند كه در موزه امیر كبیر به نمایش گذاشته خواهد شد؛ همچنین تابلوهای كار ایتالیا، صندوق چوبی كنده كاری شده از بوسنی، جعبه موسیقی ساخت سوییس، صنایع دستی اهدایی مقامات كشورهایی مانند هند، آفریقای جنوبی، تركیه، ارمنستان و گرجستان از دیگر اقلام این موزه است. تعداد وسایل آن قدر زیاد است كه همه را كنار هم در ویترینهای دیواری، رو میزی یا وسط سالن چیدهاند. روی دیوارها پر است از نقاشی ها و آثار هنری اساتید بزرگ ایرانی و خارجی.
چند نمونه جالب هم در میان این هدایا دیده می شود. مثلاً تعدادی از سیگارهای برگ اهدایی از طرف فیدل كاسترو رهبر كوبا كه در جعبه هایی نفیس به نمایش گذاشته شدهاند. یا هدایایی مانند میز شطرنج كه از طرف سرهنگ قذافی، رهبر سابق لیبی سالها پیش به دكتر حبیبی و در حقیقت به كشور ایران، هدیه شده بود. یا نمونه كوچكی از شمشیر سیمون بولیوار، اهدایی از طرف هوگو چاوز رئیس جمهوری فقید ونزوئلا كه در زمان حیاتش به دكتر حبیبی تقدیم كرده بود. خنجر یمنی با غلاف و كمربند نقره از طرف یكی از وزرای یمن، لباسهای سنتی قرقیزستانی كه با طرحهای محلی شاد و رنگهای زیبا دوخته شدهاند و در یكی از اتاق های موزه نگهداری می شوند و فرشهای دستباف نفیس و بسیار قدیمی كه دكتر حبیبی در زمان حیاتش و در طول سال ها، آنها را جمعآوری كرده بود، نمونه هایی از هنر و زیباییهایی است كه در باغ موزه، به نمایش گذاشته شده است. تابلوهای نقاشی اهدایی رئیس جمهوری ویتنام، سر دیس اهدایی وزیر امور خارجه یونان، میز شطرنج اهدایی بشار اسد، صندوق چوبی بزرگ از طرف بی نظیر بوتو نخست وزیر پاكستان، تابلوهای بسیار ظریف و هنرمندانه ابریشم دوزی از طرف نخست وزیر ویتنام، ظروف نقره اهدایی از طرف كشورهای مختلفی مانندتركیه، سریلانكا، ایتالیا، مجموعه بسیار زیبای قهوه خوری مسی كار كشور بوسنی و… آن قدرتعداد این هدایای ارزشمند و نفیس و زیبا زیاد است كه خودتان باید به خانه موزه بروید و از نزدیك آن ها را تماشا كنید
بنیاد امیركبیر مؤسسهای فرهنگی است كه توسط زندهیاد دكتر حسن حبیبی به ثبت رسیده است. این مؤسسه مجموعه كتابخانه كمنظیر آن مرحوم و گنجینه اهدایی دكتر حبیبی را در اختیار دارد. در راستای حفظ این گنجینه شهرداری تهران اقدام به خرید باغ دقت و ساختمانی در خیابان مطهری كرد و با بازسازی این محل، این فضای فرهنگی را در اختیار مردم قرار داده است. بنیاد امیركبیر ۴ هزار و ۲۰۰ مترمربع محوطه و ۷۰۰متر ساختمان قدیمی در ضلع شمالی دارد كه در ساختمان این بوستان موزه امیركبیر احداث شده است.
به گفته ساكنان قدیمی و مطلع محله، اولین مالك باغ دقت، پاشاخان یكی از نزدیكان رضاشاه بوده كه علاوه بر این باغ، مالكیت بسیاری از املاك و مستغلات این محله را نیز داشته است و پس از او، این ملك به «میرشكار» واگذار می شود. «میرشكار» در میان ساكنان محله به نام آقای دقت شناخته میشده است. او از نازك كاران و مبلسازان معروف تهران بوده است و تزئینات داخل عمارت باغ دقت از جمله درها، گنجه ها و وسایل تزئینی از دستساختهای او محسوب میشود كه تا زمان بازسازی بنا، داخل ساختمان موجود و سالم بوده و متاسفانه در جریان بازسازی بنا با بی دقتی و كم توجهی به بیرون ساختمان منتقل شده و صدمه دیده است. به گفته ساكنان محله، آخرین مالك باغ دقت، آقای تقوی بود كه در نهایت این باغ را به شهرداری تهران واگذار كرده و شهرداری هم آن را به «باغ موزه» تبدیل كرده است. حالا موزه دكتر حبیبی در ساختمان این باغ برپاست. در میان رجل سیاسی تاریخ معاصر ایران، آنانی كه قدرت را دست مایه گسترش دانش و فرهنگ قرار دادهاند، اندكند، اما به حق می توان زنده یاد دكتر حسن حبیبی را یكی از این دولتمردان فرزانه دانست. او از ابتدای جوانی تا آخرین لحظات عمر خود به مطالعه و شناخت تاریخ و جامعه ایران اشتغال داشت، در این حوزه، به تالیف و ترجمه آثار فراوان پرداخت. همچنین او در قامت یك دولتمرد، مصدر تصمیمات و خدمات بزرگ و سرنوشت ساز در حوزههای علم، فرهنگ و سیاست ایران شد كه از جمله میتوان از تاسیس و بازگشایی نهادهای فرهنگی، فرهنگستانها و تلاش برای توسعه روابط بینالمللی جمهوری اسلامی ایران نام برد.
وارد «باغ دقت» كه می شوی، ساختمان زیبای آجری رنگی را میبینی كه سر در آن، به خط خوش نوشته شده است «در این خانه هر كس كه پا می نهد، قدم بر سر و چشم ما مینهد» و اهالی این خانه به حقیقت، متواضعانه از هر كس كه وارد آنجا می شود، استقبال می كنند و با روی باز پذیرا میشوند. سرایی كه به نام یكی از مهم ترین شخصیتهای این سرزمین شده است: به نام امیركبیر! «باغ دقت» یكی از بناهای تاریخی محله خواجه نظام محسوب میشود. زمان ساخت این بنا به حدود ۱۰۰ سال پیش برمیگردد و طراحی آن توسط «نورزاده»، از معماران به نام آن زمان انجام شده است. این باغ در واقع منزل مسكونی «میرشكار» مالك مبل فروشی دقت، از سرشناسان محله خواجه نظام بوده كه به همین دلیل به «باغ دقت» معروف است
در جنب بنای بنیاد امیر كبیر، تعدادی از درختان كهنسال و كاج های سربلند دیده می شود كه در بوستانی با ۴ هزار و ۲۰۰ مترمربع مساحت قرار دارد. پیاده راهی كه می توان با قدم زدن در آن از تماشای فضای سبز و آبنمای بوستان لذت برد.
موزه امیر كبیر شامل فضاهایی همچون گالری فرش، گالری كتب خطی، كتابخانه بزرگ و جامع، فضاهای مدیریتی، سالن مرمت، گالری تابلو و … است و حتی كتابخانه این موزه نیز در حال تجهیز است و پس از تكمیل می توان آنها را از نزدیك دید. علاوه بر این تجهیزات مدرن و شبكه دیجیتالی در بخش های مختلف موزه امیر كبیر به كار گرفته شده است.
زنده یاد حبیبی در مقام دولت مردی ایرانی، به كشورهای گوناگون سفر كرده و همچنین پذیرای میهمانان بسیاری از كشورهای دیگر بوده است. در این دید و بازدیدها، دولتمردان كشورها، هدایایی را به او تقدیم كرده بودند. اما دكتر حسن حبیبی برخلاف دیدگاه مرسوم صاحبان این گونه آثار، هدایا را امانتهایی متعلق به مردم ایران می دانست و به همین دلیل، برای بازگرداندن این امانات به صاحبان اصلی آن ها، یعنی مردم ایران، موسسه امیركبیر را بنیان نهاد. در كنار این هدایا، خود نیز آثاری را به مجموعه این بنیاد افزود كه از آن جمله میتوان به كتابخانهای ارزشمند و همچنین فرشها، تابلوهای نقاشی، خوشنویسی و دیگر آثار هنری گنجینه این بنیاد، اشاره كرد.
آدرس : خیابان دكتر شریعتی، خیابان پلیس شرقی، خیابان شهید اجاره دار، بالاتر از چهارراه شیخان

