روستای كنگ طرقبه ، روستایی از توابع بخش طرقبه شهرستان طرقبه شاندیز كه در استان خراسان رضوی می باشد . روستای پلكانی كنگ در ۱۹ كیلومتری غرب طرقبه و ۲۹ كیلومتری مشهد قرار دارد و آخرین روستا در محور دره رودخانه كنگ میباشد كه از طریق یك جاده آسفالته به روستای نغندر و سپس شهر طرقبه و از آنجا به شهر مشهد مرتبط می‌شود و ماسوله‌ای دیگر را از دوران قبل از اسلام به نمایش می‌گذارد.
روستای كنگ به دلیل چشم اندازهای كوهستانی زیبا و وجود چشمه ها و درختان گوناگون بر دامنه كوهپایه های آن، بسیار مورد علاقه كوهنوردان می باشد. به دلیل استقرار سكونت گاه های آن بر روی كوهپایه ، با عنوان روستایی پلكانی و ماسوله ای خراسان شناخته شده كه این موضوع نقش بسزایی در جذب توریسم خارجی داشته است.
قبرستان تاریخی روستای كنگ
قبرستان كنگ مربوط به اواخر دوره صفوی -اواخر دوره قاجار است و در شهرستان مشهد، بخش طرقبه، روستای كنگ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۹۴۵ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. . این قبرستان روی تپه‌ای بنا شده و سنگ قبرهای باارزشی را در خود جای داده است.
گورستان كنگ كه بر روی تپه مشرف به روستا واقع شده ، دارای سنگ قبرهای با ارزشی است و به عنوان یكی دیگر از جاذبه های تاریخی این روستا شناخته می شود.
یكی از جاذبه‌های گردشگری روستای تاریخی كنگ، قبرستان این روستا میباشد كه مكانی بسیار جالب و دیدنی است.قبرستان كنگ روی تپه بنا شده است و سنگ قبرهای با ارزشی دارد. روی هر قبر، دو سنگ قبر قلوه‌ای شكل قرار داده شده است. تاریخ حك شده بر روی قبرها بیشتر به هجری قمری است و علامت مخصوصی برای هر فرد فوت شده به اشكال گوناگون از جمله شانه و صورت و … حكاكی شده است.
اكثر سنگ قبرها از جنس شیست است یك سنگ دگرگونی مسطح كه لایه لایه و ورق مانند و تقریبا موازی است. دو سنگ قبر قلوه‌ای شكل، بر روی هر قبر، به چشم می‌خورد و با توجه به موقعیت، سن و جنس متوفی، علامت خاصی به شكل‌های گوناگون همچون شانه، صورت و … بر روی آنها دیده می‌شود.
در دل این منطقه تاریخی، رودخانه پرآب كنگ در كنار درختان میوه ، چشم انداز بی نظیری را ایجاد كرده و ارتفاعات، باغ سرسبز و حاشیه رودخانه یكی از مهمترین ظرفیت های این منطقه محسوب می شود و این منطقه به درختان میوه اش معروف است. چشم انداز این باغ ها در فصول بهار، تابستان و پاییز بسیار تماشایی است و باعث جذب گردشگران بسیاری در طول سال می شود. روستای كنگ جزئی از بخش طرقبه است و برای رسیدن به آن باید راه آسفالته طرقبه – نغندر را پشت سر گذاشت.
مزار شیخ عبدالله
مزار شیخ عبدالله از مكان‌های مهم مذهبی روستای كنگ در طرقبه است. شیخ عبدالله یكی از عرفای این دیار بود كه در سال ۱۲۶۶ هجری قمری متولد شد و به تحصیل علم و دانش در مشهد، قم و عتبات عالیات پرداخت. وی در كنگ چشم از دنیا فروبست. مراز این عارف برای مردم محلی از قداست زیادی برخوردار است و در فاصله دو كیلومتری از روستا قرار دارد.
رباط پای كوه كنگ یا رباط شاه عباسی
رباط شاه عباسی در زیر زمین و با كندن ساخته شده است. سقف این رباط هم تراز با شیب دامنه‌ی كوه میباشد و بنا به گفته‌ی مردم روستا، در گذشته راه قدیم نیشابور به مشهد از كنار این رباط می‌گذشته است.
رباط به ساختمان‌های كنار راه و به ویژه بیرون از شهر و آبادی گفته می‌شود كه كاروانیان برای استراحت از آن استفاده می‌كردند. در روستای كنگ نیز نمونه‌ای از این ساختمان‌ها وجود دارد كه با عنوان رباط پای كوه كنگ یا رباط شاه عباسی شناخته می‌شود. این رباط در انتهای دره كنگ قرار گرفته و بر روی دامنه‌ای مشرف به رودخانه كنگ واقع شده است.
رباط شاه عباسی را در زیر زمین و با كندن آن ساخته‌اند و سقف آن را هم تراز با شیب دامنه كوه در نظر گرفته‌اند. بنا به گفته مردم روستا، در گذشته راه قدیم نیشابور به مشهد از كنار این رباط می‌گذشته است.هم از سمت دره و هم از سمت كوهستان می‌توان به این رباط دسترسی پیدا كرد. در هر صورت حدود یك ساعت و نیم پیاده‌روی لازم است تا از روستای كنگ به رباط برسید.
مسجد و تكیه تاریخی
بناهایی با ۱۵۰ سال قدمت كه اهمیت زیادی برای مردم روستا دارند. در گذشته دو تكیه در روستا وجود داشته كه یكی از آنها در اثر آتش سوزی از بین رفته است.
قدمت كنگ به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. به‌قول ساكنان این منطقه «آفتاب عمر» كنگ «بر لب بام است»... . اما با اینكه پیری و فرسودگی بر پیكره این روستا زخمه فراموشی زده است، باز هم می‌توان به كوچه پس كوچه‌ها و معماری با اصالتش، عاشقانه دلسپرد. این روستا از سطح دریا ۱۷۰۰ متر ارتفاع دارد و به‌دلیل وجود كوه‌های مرتفع درختان فراوان و نوزیدن بادهای خشك از آب و هوای معتدل برخوردار است.
مردم روستا به زبان فارسی و با لهجه محلی سخن می‌گویند و شغل و پیشه آنها بیشتر باغ‌داری، دام‌داری و كشاورزی است. فرش‌بافی نیز در این روستا صورت می‌گیرد.
روستای كنگ كجاست؟
وستای كنگ از مقاصد گردشگری و مكان های دیدنی استان خراسان رضوی است كه در ۱۹ كیلومتری غرب طرقبه و حدود ۳۰ كیلومتری مشهد قرار دارد. این روستا آخرین آبادی در محور دره رودخانه كنگ است. برای دسترسی به روستای كنگ از مشهد به‌سمت طرقبه بروید. در طرقبه و با استفاده از جاده كمربندی، راهی روستای نغندر شوید. پس از پشت سر گذاشتن روستای نغندر، همچنان به مسیر خود ادامه دهید. روستای كنگ در پایان مسیر واقع شده است.
نام روستای كنگ
نام كنگ در كتاب مقدس زرتشتیان یعنی اوستا نیز آمده است:
«توس پهلوان جنگاور… از وی خواستار شد:
ای ارِدْویسوَر آناهیتا! ای نیك! ای تواناترین!
مرا این كام‌یابی ارزانی دار كه من بر پسران دلیر خاندان «ویسه» در گذرگاه «خْشَتْروسوك»، بر فراز «كنگ» بلند و اَشَوَن، پیروز شوم...»( یشت‌ها - كرده چهاردهم- بند ۵۴)
كنگ در لغت به معانی متفاوتی آمده است. برخی آن را به‌معنای پرنده‌ای قوی‌پنجه دانسته‌اند كه در مناطق كوهستانی زندگی می‌كند. در لغت‌نامه دهخدا معنای مختلفی برای واژه‌ی «كنگ» ذكر شده كه از آن جمله است بال پرندگان، شاخه درختان، دست انسان. در معنایی كه سینه به سینه برای این واژه نقل شده است، «دژ مستحكم» است كه به‌دلیل موقعیت استراتژیك تپه‌های این منطقه یا برگرفته از دژ باستانی روستا به نام «قلعه حصار» است.
معماری روستای كنگ
كنگ با دره‌های سرسبز و آب‌وهوایی مطلوب و قرار گرفتن سكونتگاه‌ها روی كوهپایه شباهت بسیاری به شهر ماسوله دارد. سقف خانه‌های این روستای قدیمی، مسطح و دیوارهای آن گلی است و اغلب از سنگ، خشت و چوب برای ساخت این خانه‌ها استفاده شده است. اغلب بناهای روستای كنگ بیش از دو یا سه طبقه است و این بناها از پایین به بالا با اتصال محكم كف ساختمان به زمین توسط پی‌های سنگی برآمده از زمین ساخته شده و در بدنه شامل سطوح گاه‌گلی دیوارهایی است كه در تركیب با پنجره‌های مربع شكل و ایوان‌های چوبی زیبا، منظره چشم‌نواز را به‌وجود آورده و در حقیقت شاخص‌ترین عنصر معماری در بافت روستای كنگ، ایوان‌های منازل است كه اصطلاحا پیشگاه خوانده می‌شوند.
گردشگری در روستای كنگ
بافت تاریخی و فرهنگی روستای كنگ و معماری پلكانی آن موجب شده تا از دوران پیش از اسلام تاكنون این روستا در نقش یكی از پرجاذبه ترین مناطق ییلاقی خراسان مورد توجه گردشگران و مسافران باشد. این روستا به‌دلیل استقرار سكونتگاه‌های آن روی كوهپایه با عنوان روستایی پلكانی و ماسوله‌ای خراسان شناخته شده و این موضوع نقش بسزایی در جذب توریسم خارجی داشته است.
وستای كنگ در كنار تمامی جاذبه های فراوان، دارای درختان میوه و داروهای گیاهی است. از جاذبه‌های طبیعی روستای كنگ، باغ‌های انبوه و سرسبز میوه آن است. مهمترین درخت میوه در این روستا درخت گیلاس و آلبالو است و همچنین در ارتفاعات این منطقه گیاهان دارویی نظیر پر سیاووشان، خاكشیر، گل گاوزبان، گیاهان بالشتكی گل سفید و صورتی كه به زبان محلی به آنها «خاركوله» و نوعی گیاه شبیه به گل گلایل كه در زبان محلی به آنها «سرشك» می‌گویند یافت می‌شود.
جاهای دیدنی روستای كنگ
این روستا به‌دلیل داشتن پوشش سبز و متنوع گیاهی در دامنه‌های كوهستانی و وجود دو رودخانه، مناظر زیبایی را ایجاد كرده است كه به‌عنوان استراحتگاهی ییلاقی گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌كشد. باغ‌های گیلاس فراوان و كوه‌های سر به فلك‌كشیده و مرتفع و درختان فراوان، زیبایی منحصربه‌فردی به این روستا بخشیده است. از سویی دیگر قدمت این روستا و وجود گورستان قدیمی، مسجد، تكیه و رباط شاه‌عباسی، جلوه این روستا را در نظر بیننده بیشتر نشان می‌دهد.
«قلعه‌ی تیغ‌میان» از بناهای كهنی است كه در این روستا قرار گرفته‌اند. این قلعه كه به گویش كنگی «تِغ میو» گفته می‌شود به‌دلیل قرارگیری بین دو رودخانه كوچك و بزرگ به این نام شهرت دارد و آثاری از یك قلعه تاریخی را بر فراز خود جای داده كه گویا زمانی جنبه دیدبانی داشته است. از جاذبه‌های دیگر گردشگری در این روستا می‌توان به «رباط پای كوه كنگ» یا «رباط شاه‌عباسی» در انتهای دره كنگ و بر دامنه‌ای مشرف به رودخانه كنگ اشاره كرد. فاصله این رباط تا روستای كنگ و با پای پیاده حدود یك ساعت و نیم است.
مسجد و تكیه روستا با قدمتی ۱۵۰ ساله از جمله جاذبه‌های تاریخی روستای كنگ است. این روستا دو تكیه داشته كه یكی از آنها در آتش‌سوزی سال‌های اخیر از بین رفته و تكیه باقی‌مانده از دیگر بناهای قدیمی روستاست كه قبری قدیمی به نام خانم آمنه در آن به چشم می‌خورد.
قبرستان تاریخی روستا
قبرستان كنگ یكی دیگر از جاذبه‌های گردشگری این روستای تاریخی و دیدنی است. این قبرستان روی تپه‌ای بنا شده است و سنگ قبرهای با ارزشی دارد. اكثر سنگ قبرها از جنس شیست است و روی هر قبر، دو سنگ قبر قلوه‌ای شكل قرار داده شده است. تاریخ قبرها نیز بیشتر به هجری قمری است و علامت مخصوصی برای هر فرد فوت شده به اشكال گوناگون از حمله شانه و صورت و... حك شده است.
مزار شیخ عبدالله
یكی از رسوم و عقاید ساكنان كنگ روشن كردن شمع در زیر درختی در كنار چشمه است كه به روایات اهالی محل دفن امامزاده‌ای است كه حاجت مردم را روا می‌دارد و مردم هم نذر و نیاز خو را در پای این درخت انجام می‌دهند.
از مكان‌های مهم مذهبی این روستا مزار شیخ عبدالله‌است كه یكی از عرفای این دیار بوده و در سال ۱۲۶۶ ه.ق متولد و به تحصیل علم و دانش در مشهد، قم و عتبات عالیات پرداخت و در كنگ چشم از دنیا فروبست
سوغات روستای كنگ
با سفر به این روستا هزار ساله آنچه می‌توانید برای دیگران سوغات بیاورید زرشك، زعفران، نبات و میوه است. از غذاهای سنتی و محلی این منطقه می‌توان به آش شله قلم‌كار، شله ماش، بلغور و آش مخصوص با سبزی كوهی اشاره كرد. نان محلی روستای كنگ كه در پخت آن سبزیجات تازه نیز استفاده می‌شود نیز برای هر گردشگری تجربه‌ای تازه است.
قامت در روستای كنگ
روستای كنگ فاصله چندانی از مشهد و طرقبه ندارد و با سكونت در یكی از این دو شهر، می‌توانید سفری یك‌روزه به روستا داشته باشید و پیش از شب به محل اقامت خود بازگردید. اما اگر به‌دنبال تجربه زندگی روستایی هستید، می‌توانید در یكی از اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستای كنگ بمانید
بهترین زمان بازدید از روستای كنگ
روستای كنگ در فصول سرد سال، چند درجه‌ای از شهر مشهد سردتر است و به همین دلیل شاید بهترین زمان بازدید از آن، فصول بهار و تابستان باشد. هرچند زیبایی‌های فصل پاییز در كوچه‌های تاریخی این روستا، برای هر ببینده‌ای جذاب و دلفریب است.
پرسش‌های متداول
روستای كنگ كجاست؟
روستای كنگ در ۱۹ كیلومتری غرب طرقبه و حدود ۳۰ كیلومتری مشهد قرار دارد.
دسترسی به روستای كنگ چگونه است؟
برای دسترسی به روستای كنگ از مشهد به‌سمت طرقبه بروید. در طرقبه و با استفاده از جاده كمربندی، راهی روستای نغندر شوید. پس از پشت سر گذاشتن روستای نغندر، همچنان به مسیر خود ادامه دهید. روستای كنگ در پایان مسیر واقع شده است.
جاهای دیدنی روستای كنگ چیست؟
روستای كنگ علاوه بر طبیعت زیبا دارای جاذبه‌های تاریخی و مذهبی نظیر قبرستان روستای كنگ، رباط شاه عباسی و مزار شیخ عبدالله است.
آیا امكان اقامت شبانه در روستای كنگ وجود دارد؟
بله. چند اقامتگاه بوم‌گردی در این روستا فعالیت می‌كنند.