مسجد حكیم یا مسجد جورجیز با قدمتی كه به دوره صفوی بازمی‌گردد، از جاهای دیدنی اصفهان است و در انتهای بازار رنگرزان جای دارد. این مسجد در دوره شاه عباس دوم و به دست پزشك او بنا شد. كتیبه‌های سردرها و ایوان‌های داخل مسجد به سال‌های ۱۰۶۷ تا ۱۰۷۳ هجری قمری برمی‌گردد و محمدرضا امامی، خوشنویس معروف عصر صفویه، آنها را نوشته است. این مسجد دارای چند ورودی اصلی است. تنها ورودی مسجد كه زنجیرهای بست‌نشینی داشت، این روزها دیگر زنجیرهای تاریخی را ندارد. این زنجیرها در ظرافت و زیبایی بی‌نظیر بودند و روی آنها جزییات و پرداخت‌های ظریف و نقوش زیبایی دیده می‌شد.مسجد حكیم در محل مسجدی واقع شده كه در دوران حكومت دیالمه آن را جورجیر می نامیده اند. و چون در انتهای بازار رنگرزان واقع بوده به جامع رنگرزان نیز معروف بوده است. امروز جز سردر این مسجد اثری بر جای نمانده است. در نمای این سردر اختلاف سطح ها را با نوعی اندود پر كرده بودند كه پس از زدودن اندودها طرحهای بسیار جالب توجهی نمودار گشته است. این سردر نفیس و با شكوه با ۱۰۰۰ سال قدمت یكی از آثار طراز اول صدر اسلام به شمار می رود. مسجد حكیم در زمان سلطنت شاه عباس دوم صفوی ساخته شده است. علت نامگذاری این مسجد به « حكیم » این بوده كه بانی مسجد « محمد داوود » نامی بوده كه به طبابت اشتغال داشته و حكیم داوود نامیده می شده است.
سر در قدیمی مسجد با قدمت ۱۰۰۰ ساله یكی از آثار طراز اول صدر اسلام به شمار می رود.از دلایل شهرت این مسجد علاوه بر فرم و ساختار گلی مسجد وجود خطوط بنایی در گوشه های این اثر نفیس و كم نظیر است.از جمله مساجد بسیار جالب و مشهور عصر صفوی، مسجد حكیم اصفهان است كه كاشیكاریهای زیبا و خطوط متنوع، كار اساتید نامدار عصر صفویه، آن را در عداد یكی از شاهكارهای معماری اسلامی قرار داده است.
مورخین و محققینی كه در تاریخ تتبع و مطالعه كرده اند درباره این شخص می نویسند: وی طبیب شاه عباس دوم بوده كه به دلائلی مورد خشم قرار می گیرد. و از بیم جان به هندوستان می گریزد. و چون در آن دیار ترقی می كند و برخی معالجاتش در مورد بزرگان و امرا مؤثر واقع می شود به لقب تقریب خان ملقب شده و ثروت زیادی می اندوزد. حكیم داوود مقداری از این ثروت را برای كسانش به اصفهان می فرستد و از آنان می خواهد مسجدی عالی در شهر اصفهان بنا كنند.
بدین ترتیب مسجد حكیم ساخته می شود. كتیبه سردر شمالی مسجد به خط ثلث سفید بر زمینه كاشی لاجوردی است بیانگر این مطلب است، كه خطاط این كتیبه محمد رضا امامی خوشنویس نامدار عصر صفوی است و تاریخ نامدار عصر صفوی است و تاریخ آن ۱۰۷۳ هجری قمری یعنی سال اتمام مسجد است. در طرفین این سردر در دولوحه كوچك با خط نستعلیق سفید بر زمینه لاجوردی رنگ سازنده این سردر زیبا و نفیس به نام محمد علی بن استاد علی بیك بناء اصفهانی معرفی شده است.
بر سر در شرقی مسجد حكیم با خط نستعلیق سفید بر زمینه كاشی لاجوردی سال شروع ساختمان مسجد یعنی ۱۰۶۷ هجری قمری نوشته شده است.در داخل ایوان بعد از آیات و عبارات قرآنی نام محمد رضا امامی و تاریخ ۱۰۷۱ هجری گنبد به تاریخ ۱۰۶۹ هجری كتابت شده است و نویسنده آن محمد رضا امامی است. نویسنده كتیبه اطراف محراب نیز محمد رضا امامی و تاریخ كتابت ۱۰۷۱ هجری است.دو شبستان در شرق و غرب گنبد قرار گرفته كه كتیبه شبستان شرقی به تاریخ ۱۰۶۹ هجری به وسیله محمدرضا امامی نوشته شده است. اما خطاط كتیبه شبستان غربی محمد باقر شیرازی است و تاریخ آن ۱۲۵۴ هجری قمری است.ایوان شمالی مسجد نیز حاوی كتیبه های بسیار زیبا است در اطراف این ایوان آیات قرآن كریم به خط محمد رضا امامی و تاریخ ۱۰۷۱ هجری نوشته شده است.
در طرفین این ایوان دو حجره كوچك خود نمائی می كنند كه بر آنها اشعاری با خط بنائی ساده سه رگی نوشته شده است. در ایوان غربی نیز آیات قرآنی با نام محمد رضا امامی و تاریخ ۱۰۷۳ هجری به چشم می خورد. مسجد حكیم شبستان مسقف و زیبایی دارد كه در سمت مغرب واقع شده و دارای محراب بسیار نفیس و جالبی می باشد كه كتیبه آن به خط ثلث سفید بسیار عالی نوشته شده است. یكی از دلایل شهرت مسجد حكیم علاوه بر فرم و ساختار كلی مسجد كه آن را در عداد یكی از بهترین بناهای مذهبی ایران در آورده است وجود خطوط بنایی در گوشه های این دو اثر نفیس و كم نظیر است.
توضیح اینكه ضرورت دارد كه آغاز استفاده از خط بنایی كه الهامی از خط كوفی است به عصر تیموریان باز می گردد اما در عصر صفویه این خط در اصفهان به كمال و اعتلاء رسید و مراحل تكامل را پیمود و به مرتبه ای رسید كه خطاطان و استادان از آن در اماكن متبركه و مساجد استفاده كردند.
از مجموع مطالعات انجام شده بر روی مسجد حكیم این نكته مشخص می گردد كه قسمت گنبد و مقصوره و شبستانهای طرفین مسجد حكیم در دو محله ساخته شده است. مرحله اول همزمان با ساخت مسجد در عهد صفویه و مرحله دیگر در زمان گسترش مسجد در دوره های بعد از صفویه بود. با احداث خیابان حكیم و نمایان شدن جبهه غربی مسجد بر تعداد گردشگرانی كه این ساختمان بی بدیل را مورد بازدید قرار می دهند افزوده شده و علاقمندان بسیاری برای بازدید از آن اظهار اشتیاق می كنند.
مساجد بسیار زیبا و بزرگی كه در زمان حكومت صفویان در اصفهان ساخته شده اند از دسته بی نظیرترین مساجد در نوع خود از نظر هنر كاشیكاری، گچبری و معماری می باشند. از جمله این مساجد می توان مسجد حكیم را نام برد كه در انتهای بازار رنگرزان وجود داشته و در دوره شاه عباس دوم ساخته شده است كه ساخت آن قریب به ۶ سال طول كشیده است. مسجد مذكور توسط همسر حكیم محمد داوود پزشك دربار صفوی ساخته شده است.
معروف به: مسجد جامع رنگرزان
موقعیت: خیابان حیكم
سال تاسیس: قرن ۴ هجری
به وسیله طبیب شاه عباس دوم در محل ویرانه های مسجد جامع جوجیر یا مسجد صاحب اسماعیل بن عباد ساخته شد
خطاط: محمد رضا امامی
