گنبد نمكی كوهدشت كهن در موقعیت جغرافیایی N351454 E540926 در استان سمنان واقع است. معدن گنبد نمكی كوهدشت كهن در جنوب شرقی گرمسار و در شرق تهران واقع و جزء سازند قم است. معدن مذكور محل بالا آمدن گنبد نمكی با پوشش گچ و نمك است. در داخل این گونه گنبد های نمكی محل گیر افتادن نفت (تله های نفتی) است.
به دلیل وجود گوگرد دربرخی نفت ها به آن نفت ترش می گویند. در این معدن اقدام به استخراج از افقی بالاتر نموده اند تا در كف دچار نفوذ آب و مجبور به تخلیه آن نگردند.
معدن مورد بازدید جزء معدود معادن (معادن مشابه در كرمان ٬ هرمز) زیر زمینی نمك در جهان است. علت روباز نبودن معدن مذكور بارندگی در منطقه است كه موجب تخریب معدن روباز و شسته شدن نمك می گردد. معدن كوهدشت یك شیفت كاری در روز فعال است.
نمك سازنده ی این معدن از رسوبات تبخیری است و این رسوب متعلق به اینفرا كامبرین است. نمك دارای خلوص ۹۸ درصد و در حدود ۸۰ درصد نمك استان را تعیین می كند. میزان استخراج ۱۵۰۰۰۰ تن در سال و ارتفاع تقریبی گنبد از سطح جاده ی دسترسی در حدود ۳۰ متر است.
نحوه ی استخراج این معدن به روش اتاق و پایه با پایه های نا منظم است و پایه ها بوسیله باقی گذاشتن ستون های نمكی ایجاد شده است. در مرحله ابتدای استخراج اقدام به حفر تونل به عرض ۵ و ارتفاع ۱۵ متراست. در این معدن قطر پایه ها در حدود ۱۵ متر در نظر گرفته شده است تا درزمان محاسبات صرفه جویی و ایمنی معدن بالا برود. اتاق های قسمت های مختلف بوسیله ی رمپ هایی با شیب های ۱۰- ۵ درجه به یكدیگر متصل می شوند.
در این معدن دو جبهه كار با ارتفاع سه متر وجود دارد كه بوسیله ی حفاری اولیه دو پله در دو جهت مختلف ایجاد می شود كه بعد از چالزنی و خرج گذاری در یك جبهه آتشباری انجام و در زمان بارگیری و حمل و نقل در جبهه ی دوم آتشباری انجام می شود و به طور مداوم این آتشباری و بارگیری در دو جهت انجام می شود. در مورد آتشباری یك بازنشسته ی شهربانی به طور دائم در استخدام معدن است. به دلیل وجود ارتفاع ۲۰ متری اتاق ها و تونل ها تهویه به شیوه ی طبیعی انجام می شود و به همین دلیل در آخر ساعت كاری انفجار انجام و در شیفت بعدی اقدام به بارگیری و تخلیه می نمایند.
نحوۀ استخراج نمك از آن باعث شكل گیری غاری دستكن شده و گردشگران می توانند با هماهنگیهای از پیش انجام شده توسط آژانسهای مسافرتی با پلیس راهنمایی و رانندگی از آن بازدید كنند چرا كه اتوبوسهای مسافرتی اجازۀ عبور در مسیر این معدن را ندارند.
معمولا برای ساختن تونل درجاده ها از یك قالب خاص الگو برداری می شود ( قالبی كه استحكام، دوام و امنیت تونل را تضمین كند) اما برای حفر دهانه و شكل گیری این غارنمكی تنها فاصلۀ ارتفاع از سطح و عرض در نظر گرفته شده، بدین معنی كه به طور تقریبی ارتفاع دو برابر عرض است( به شكل مستطیل ).
در ورودی غار، دیواره ها تیره و طوسی رنگ و هر چه به عمق آن نردیكتر شویم رو شنتر و براقتر دبده می شوند، درواقع زمان را پشت سر میگذاریم . نزدیك شدن به سطوح روشنتر گویای این مطلب است كه زمان حفر آن نقطه از غار به حال نزدیكتر است.
