گراند هتل را می‌توان از آثار معماری اواخر دوره قاجاریه و قدیمی‌ترین هتل ایران به حساب آورد. گراند هتل تهران بدست یك مهاجر قفقازی به نام باقر خان به مساحت ۱۳۰۰ متر مربع در خیابان لاله‌زار جنوبی ساخته شد. الگوی پذیرایی در این هتل، از روش پذیرایی در هتل‌های اروپایی الهام گرفته شده بود.قدمت هتل و مسافرخانه در ایران به اواخر دوره قاجاریه باز می‌گردد. قبل از این هتل اتباع خارجی كه به ایران سفر می‌كردند، جهت اقامت به سفارت‌خانه‌های كشور متبوع خود می‌رفتند یا به بعضی از خانه‌های شمال تهران كه به پانسیون تبدیل شده بودند مراجعه می‌كردند.
تاریخچه
زمین گراند هتل در ابتدا در اختیار سیف الدوله بود كه بعدها قسمتی از باغ سیف‌الدوله توسط مهاجری قفقازی به نام «باقر خان قفقازی» خریداری و در ۱۳۰۰ متر آن، قدیمی ترین هتل با الگو پذیری از هتل های اروپایی بنا شد.
هتل تا پایان دوره رضا شاه اعتبار خود را حفظ كرد، تا نیمه های محمدرضاشاه به كار خود ادامه داد و بعد از رونق آن كاسته و تعطیل گردید. علی حاتمی كه مدل این هتل را چند كیلومتر دور تر از تهران ساخت و دوباره نامش را بر سر زبان ها انداخت ولی دیگر كسی از خود گراند هتل سراغی نگرفت.
این اثر با شماره ثبت ۶۵۲۸ در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است اما امروز این عمارت تاریخی در قبضه فروشندگان لوازم الكتریكی است كه چند سالی است جانشین نام خیاطان و تریكوبافان در این ساختمان شده‌اند.
آجركاری های ظریف هتل یكسر زیر سیمان رفته و بالكن‌هایش از لوازم برق ساختمان انباشته شده است. فروشندگان میان كف و سقف بلند اتاق‌ها، تاق زده و مغازه را دوبلكس كرده‌اند. دیوارهای رو به راهرو را نیز برداشته‌اند و درهای قدی شیشه‌ای گذاشته‌اند. حیاط داخلی گراند هتل كه یك زمان برای خودش باغچه مصفایی بود، اینك بارانداز كالاست.
فروشندگان میان كف و سقف بلند اتاق‌ها، تاق زده و مغازه را دوبلكس كرده‌اند. دیوارهای رو به راهرو را نیز برداشته‌اند و درهای قدی شیشه‌ای گذاشته‌اند.
امكان بازدید عمومی از این ساختمان قدیمی كه در محدوده خیابان لاله زار تهران قرار گرفته، وجود دارد.
در باغ گراند هتل نمایش نیز اجرا می شد كه در سال ۱۳۰۷ سالن سینمای گراند هتل نیز شروع به فعالیت نمود لازم به ذكر است در سال ۱۲۹۶ اولین تئاتر در گراند هتل توسط سید علی نصر اجرا شد. سالن تئاتر گراند هتل در سال ۱۳۲۷ در آتش سوخت و به همت سید علی نصر مجددا بازسازی و به تئاتر نصر شهره شد. شایان ذكر است میرزاده عشقی نمایشنامه های خود را در سالن این تئاتر اجرا و قمرالملوك وزیری اولین اجرای عمومی خود را در این سالن به روی سن برد .
