دره لیر واقع در شهر سیراف و استان بوشهر با قدمتی كه به دوره ساسانیان برمی گردد.دره لیر یكی از مكان های تاریخی بندر سیراف است كه در دل خود باقی مانده های تاریخی متعددی از جمله غار، استودان، دخمه، آب انبار و سازه های آبی دارد.اگر در دل دره پا بگذارید در مكان های صعب العبور و ارتفاعات، استودان ها و دخمه هایی دست كن را مشاهده می كنید كه هنوز در برخی از آن ها بقایای استخوان های مردگان یافت می شود.
این استودان ها نشان از حضور غیرمسلمانان در این منطقه دارند.آب اما در همه ی اعصار و مكان ها مایه حیات بوده است، سیرافی ها نیز از این قاعده مستثنی نبوده اند و به ساخت آب انبار، آبگیرصخره ای و نهرآب و سد و بند پرداخته اند. اما چیزی كه در بنای آبی سیراف قابل توجه است دیوار آبگیرها می باشد كه نسبت به آب انبارها كوتاه تر بوده و گنجایش كمتری دارد.
به نظر می رسد كه این سازه جهت سیراب كردن احشام و حیوانات مورد استفاده قرار می گرفته است.آبگیر دره لیر سیراف اثری تاریخی مربوط به سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان كنگان، بخش مركزی، شهر بندر طاهری واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۲۸ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
اگر كمی اهل ماجراجویی باشید می توانید در دره لیر سیرف كنكاش كرده و سری به غارهایش یزنید، غارهایی كه تركیبی از طبیعت و دست كن بوده و آثار زندگی انسان در گوشه و كنار آن دیده می شود.از دیگر دینی های تاریخی دره لیر می توان به آتشكده ای واقع در این دره شاره كرد.
بر روی تپه‌ای مشرف به دره لیر، اتاقكی وجود دارد كه از آن زمانی به عنوان آتشكده استفاده شده است. این اتاقك احتمالا یكی از معدود بازمانده‌های شهر در هزار سال قبل است.زلزله بزرگی كه یك هفته تمام سیراف را می‌لرزاند، بخشی از شهر را زیر آب برد و بخشی را با خاك یكسان كرد. این زلزه باعث شد، سیراف را پمپئی ایران بخوانند. همان شهری كه در ایتالیا زیر مذاب‌های آتشفشان مدفون شد. همین زلزله هم باعث شد كه همه شهرتش را از دست بدهد و امروز كمتر از دیگر بنادر ایران شناخته شود.
