مسجد جامع دلگشا

مسجد جامع دلگشا: نگینی درخشان در تاریخ معماری ایران

مسجد جامع دلگشا، كه در شهر شیراز واقع شده است، یكی از باشكوه ترین و زیباترین مساجد ایران به شمار می رود. این مسجد كه در دوران صفویه بنا شده است، به دلیل معماری منحصر به فرد، تزئینات نفیس و كاشی كاری های ظریف، از جمله مهم ترین آثار تاریخی و فرهنگی كشور محسوب می شود.

این بنا در محله دلگشا در كناره خیابان ساحلی بندر عباس، نبش بلوار طالقانی واقع شده و ظاهرا بنای قدیمی آن در سال ۱۷۵ ه.ق توسط زین العابدین ابوالقاسم اوزی بنا شده و در حدود سال ۱۳۵۴ ه ش به غیر از بخشی از شبستان آن كاملا تجدید بنا شده و گسترش یافته است.

بنای قدیمی مسجد مشتمل بر شبستان ستون‌دار با ۱۲ ستون در میانه و ایوان های ستون‌داری در سه جبهه باختری، جنوبی و خاوری بوده است. از این بنا تاكنون بخش ستون‌داری در میانه شبستان جدید باقی مانده كه تنها قسمت درخور توجه و مطالعه بناست. این بخش از شبستان دارای ۱۲ ستون با ساقه‌ای استوانه‌های و پایه‌ای مكعب است كه ستون ها در بالا توسط قوس های جناغی به هم‌دیگر اتصال یافته و زمینه را برای برپا داشتن مسطح تیر پوش فراهم ساخته اند.

ساقه و پایه ستون ها در تعمیرات اخیر با قطعات سنگ نما پوشش یافته است. سر ستون ها و بخش های فوقانی آن ها دارای تزیینات گچی است. بخش های جدید بنا و خاصه نمای بیرونی آن فاقد اصالت تاریخی و هنری است.

بخش قدیمی دارای ستونهای متعدد با سر ستون‌های گچبری شبیه به مسجد گله‌داری و مسجد دژگان است. عملیات بازسازی مسجد جامع دلگشا در سال ۱۳۸۴ آغاز شد و در سال ۱۳۸۷ به اتمام رسید. این بنا به شماره ۱۵۹۹ به ثبت آثار ملی ایران رسیده‌است

تاریخچه

مسجد جامع دلگشا در دوران حكومت شاه عباس اول صفوی، به دستور وی و توسط استاد "یزدی" ساخته شده است. این مسجد در ابتدا به عنوان مسجد شخصی شاه عباس و مقر حكومتی وی مورد استفاده قرار می گرفت.

معماری

مسجد جامع دلگشا از نظر معماری، نمونه ای از سبك "صفوی" است. این سبك با استفاده از تقارن، گنبدها، مناره ها و تزئینات كاشی كاری شده، شناخته می شود.

نقشه و فضاها

مسجد جامع دلگشا دارای پلان مربع شكل است و در مركز آن یك صحن بزرگ قرار دارد. در اطراف صحن، چهار ایوان با تزئینات كاشی كاری شده و حجره ها و غرفه ها تعبیه شده است. در ضلع غربی مسجد، شبستان اصلی قرار دارد كه با گنبدی بلند و تزئینات نفیس پوشیده شده است.

تزئینات

مسجد جامع دلگشا از نظر تزئینات، یكی از زیباترین مساجد ایران به شمار می رود. در این مسجد از انواع كاشی كاری های معرق، هفت رنگ و اسلیمی استفاده شده است. همچنین، در محراب مسجد، از سنگ مرمر و كاشی های نفیس برای خلق یك اثر هنری چشم نواز استفاده شده است.

اهمیت

مسجد جامع دلگشا به دلیل ارزش های تاریخی، معماری و هنری، از اهمیت بالایی برخوردار است. این مسجد به عنوان یكی از مهم ترین آثار دوره صفویه، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

جاذبه های گردشگری

مسجد جامع دلگشا یكی از مهم ترین جاذبه های گردشگری شیراز است. بازدیدكنندگان می توانند از این مسجد دیدن كرده و با معماری منحصر به فرد، تزئینات نفیس و كاشی كاری های ظریف آن آشنا شوند.

نكاتی برای بازدید

• ساعات بازدید از مسجد جامع دلگشا از 8 صبح تا 5 بعد از ظهر است.
• برای ورود به مسجد، باید از پوشش مناسب استفاده كنید.
• عكس برداری در داخل مسجد بدون مجوز امكان پذیر نیست

اطلاعات تكمیلی

• برای كسب اطلاعات بیشتر در مورد مسجد جامع دلگشا، می توانید به وب سایت اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس مراجعه كنید.
• همچنین می توانید با مراجعه به كتابخانه ها و مراكز فرهنگی شیراز، كتب و مقالات مربوط به این مسجد را مطالعه كنید.