استان سمنان در دامنه های جنوبی سلسله جبال البرز قرار گرفته است و ارتفاع آن از شمال به جنوب كاهش می یابد و به دشت كویر ختم می شود . شهر سمنان ؛ مركز این استان كه در فاصله ۲۲۱ كیلومتری شرق تهران واقع شده است . از دیر زمان محل رفت و آمد طایفه های مختلف بوده و در كتاب های تاریخی بارها از آن نام برده شده است .در آغاز قرن چهارم هجری سمنان جزو قلمرو آل زیار بود بعد از انقراض این سلسله به تصرف آل بویه در آمد . در این دوره شهرهای قومس جز منطقه دیلم به شمار می آمد .در سال ۴۲۷ هجری قمری تركان غز خرابی های زیادی به شهر وارد ساختند و در سال ۶۱۸ قمری در اثر حمله مغول ویران شد . شهر دیگر این منطقه گرمسار است كه فاصله اش تا تهران ۱۰۷ كیلومتر و در دشت واقع شده است ، روستاهای این شهرستان از ریزابه های حبله رود مشروب می شوند .
این شهر در گذشته یكی از بلوكات خوار بوده و در بهمن ماه ۱۳۳۷ به شهرستان تبدیل شد .
آداب و رسوم سمنانی ها
از آیین های كهن مردم این خطه سفره های مرسوم آن است كه شهرت بسیار و گونه های فراوان دارند ، هر یك از سفره ها و خوراكی های آن به مناسبتی تهیه می شون كه از ارزش های مردم شناسانه برخوردارند ، برای نمونه موارد زیر قابل تاملند :
– شله زرد را در شب ۲۸ ماه صفر درست می كنند و با دارچین شعارهای مذهبی روی آن می نگارند.
– در اول هر ماه برای گشایش كار اهل خانواده آش رشته می پزند .
– دیگ امام چهارم (ع)ویژه بیماران است ، نزدیكان بیمار شوربایی درست می كنند كه روضه امام چهارم را در آن می خوانند .
– حلوای حضرت زهرا (س) را برای سالگرد وفات آن حضرت می پزند .
– ولیمه امام زمان را در ۱۵ ماه شعبان آماده می كنند ، كسانی كه در خاانه منبر روضه خوانی دارند ، منبر را مزین و چراغانی می كنند و شیر برنج می پزند و مولودی می خوانند و نقل و خرما و شیرینی بین زنان پخش می كنند .
– زنان برای رفع اختلاف خانوادگی سفره شاهزاده قاسم می اندازند . در سفره ای سفید خرما ، گل و شیرینی می چینند و ازحاضران با كشمش پلو پذیرایی می كنند .
– سفره بی بی رقیه در شب های زوج هفته انداخته خمی شود ، شمعی روشن می كنند و نان و خرمایی می گذارند و روضه بی بی رقیه می خوانند .
– زنی كه حاجت دارد ، سفره بی بی زینب می اندازد آش رشته می پزد و ملایی نیز بر سفره روضه می خواند و با ملاقه آش را تقسیم می كند .
– سفره بی بی حور و بی بی نور را برای هر حاجتی می توان انداخت . آش نذری این سفره را با مقداری آرد و شكر درست می كنند و صبح دو سه تا زن مومنه روی آن را برمی دارند و بین حاضران پخش می كنند .
– در هنگام نوروز همه اهل خانواده بر سر سفره هفت سین دور هم جمع می شوند كه با شمع و چراغ و سمنو و سبزه مزین شده است و با خواندن دعا به پیشواز سال نو می روند. پس از تحویل سال بزرگ تر خانه بیرون میرود و آب و سبزه را به داخل خانه می آورد .
– سمنانی ها تا حدودی دیر آشنا هستند .این دیرجوشی و دیر آشنایی گاه مردم شهرهای پیرامونشان را به انتقاد از آنان واداشته است ، چنان كه گفته اند :
حیف از آن مسجد كه در سمنان بود یوسفی ماند كه در كنعان بود
