«اورامانات تخت» از دهكدههای تاریخی كشور ایران است كه در ناحیهی جنوبشرقی شهرستان مریوان، از توابع استان كردستان واقع شده است و پیشینهای نزدیك به ۱۰۰۰ سال دارد. نام روستای اورامانات تخت از دو بخش «اورا» و «مان» تشكیل شده، كه در لغت به معنی «سرزمین اهورا» است. البته در بعضی موارد این نام را «جایگاه خورشید» نیز معنی كردهاند .لقب هزار ماسوله را به این دهكده داده شده است. به دلیل این كه طراحی و نوع ساخت و ساز خانهها در آنجا به سبك روستای ماسوله است.
روستای اوامانات تخت جزو یكی دیگر از زیباترین مناطق كوهستانی ایران بهحساب میآید و رودخانههای سیروان و لیله كه از میان این دهكده میگذرند، طراوت و شادابی را به این ناحیه هدیه میدهند. این ۲ رودخانه در منطقهای از مرز مشترك كشور ایران و عراق، كه به «دروله» معروف است به یكدیگر متصل میشوند.
همچنین میتوان از چشمهی «بل» سخن گفت كه در نوع خودش بینظیر است.همانطور كه پیشتر توضیح داده شد، روستای اورامانات تخت در ناحیهی جنوبشرقی شهرستان مریوان، از توابع استان كردستان واقع شده است.این دهكدهی زیبا علاوه بر كوهستانی بودنش، جنگلهای بزرگ و سرسبزی دارد و درختانی نظیر بلوط، زالزالك و گلابی وحشی در این جنگلها قد علم كرده و زیبایی این منطقه را ۲ چندان كردهاند. به نظر میرسد مردم اهالی این منطقه از قدیم تابهحال، برای گرم كردن خانهها و طبخ غذا از چوب درختهای این جنگلها استفاده میكنند.
روستای اورامانات تخت از ۲ قسمت كوچك و بزرگ تشكیل شده است. قسمت كوچك مربوط به شهر حلبچه از توابع كشور عراق است و قسمت بزرگ جزو استانهای كرمانشاه و كردستان ایران محسوب میشود. برخی از مردم روستای اورامانات تخت شهرهایی چون تهران، مریوان، سنندج، حلبچه، جوانرود، كامیاران، روانسر و كرمانشاه را محل سكونت خود قرار دادهاند. این دهكدهی تاریخی در اصل از ۳ قسمت به نامهای هورامان تخت، ژاورو و لهون تشكیل شده است.همانطور كه پیشتر توضیح داده شد، روستای اورامانات تخت در ناحیهی جنوبشرقی شهرستان مریوان، از توابع استان كردستان واقع شده است.
بر اساس مدارك برجایمانده، در نزدیكی دهكدههای ناو، هجیج و اسپریز، (این دهكدهها جزو اورامانات هستند) مردمانی زندگی كردهاند كه پیشینهی آنها حدود ۴۰ هزار سال تخمین زده شده است كه در زمان پارینهسنگی بودهاند و از آن زمان وسایل انسانهای غارنشین، باقیماندهی اجاق و تعدادی استخوان كه شبیه به اسكلت بز كوهی است، در غارهای مرو و گیلان پیدا شده است. همچنین استخوانهای انسانهای نئاندرتال (گفته میشود انسانهای نئاندرتال درواقع انسانهای اولیه بودهاند كه سرهای بزرگ، قد و هیكل كوتاه و بینی كوچكی داشتهاند، ولی بهشدت نیرومند بودهاند) در غارهای شانیدر و بیستون كشف شده است كه گفته میشود قدمتشان به بیش از ۴۰ هزار سال است. بهمرور زمان به این دهكده انسانهایی مهاجرت میكنند كه بازماندهی آنها در غاری به نام كناچه یافت شده است.